Thách thức đón chờ tân Tổng thống Hàn Quốc

Giải pháp cho nền kinh tế

Theo các chuyên gia, ông Moon Jae-in sẽ phải đối mặt với một loạt thách thức kinh tế trong bối cảnh Mỹ và Trung Quốc đang không ngừng thể hiện sức mạnh trong lĩnh vực kinh tế. Nền kinh tế lớn thứ tư châu Á đang có một vài dấu hiệu phục hồi “khiêm tốn” trong bối cảnh các điều kiện kinh tế toàn cầu được cải thiện, giúp cho xuất khẩu và đầu tư của Hàn Quốc.

Tuy vậy, các chuyên gia nhấn mạnh rằng ông Moon Jae-in chưa thể an tâm vì điều đó. Giữa lúc Mỹ tăng cường chủ nghĩa bảo hộ và Trung Quốc tiến hành những trả đũa về kinh tế, ông Moon Jae-in sẽ phải đối mặt với “bài kiểm tra thực tế” ngay sau niềm vui chiến thắng bắt đầu phai nhạt và ông bắt tay vào công việc của mình. 

Song Kyung-jin - Chủ tịch Viện Kinh tế Toàn cầu, một viện nghiên cứu tư nhân ở Seoul cho rằng: “Vấn đề lớn nhất sẽ là quan điểm của Mỹ về chủ nghĩa bảo hộ. Tổng thống Mỹ Donald Trump đã chủ trương ủng hộ chính sách bảo hộ kinh tế, một động thái làm dấy lên nỗi lo ngại ở Hàn Quốc, vốn từ lâu phải phụ thuộc vào xuất khẩu để thúc đẩy nền kinh tế. Kim ngạch xuất khẩu của Hàn Quốc hiện chiếm gần một nửa Tổng sản phẩm quốc nội (GDP). 

Trong khi đó, Hàn Quốc, Nhật Bản và Trung Quốc đã cam kết chống lại “tất cả các loại hình của chủ nghĩa bảo hộ” trong cuộc họp mới đây tại Nhật Bản giữa các quan chức tài chính cấp cao và các thống đốc ngân hàng trung ương của ba nước láng giềng. Hàn Quốc cũng quan ngại về khả năng Mỹ yêu cầu đàm phán lại về thỏa thuận thương mại tự do (FTA) song phương Mỹ-Hàn. FTA này, vốn có hiệu lực từ năm 2012, đã được nhiều người coi là biểu tượng của liên minh kinh tế giữa hai nước. 

Trong suốt chiến dịch tranh cử, ông Donald Trump đã lên án FTA với Hàn Quốc là “một thảm họa” và là thỏa thuận “tước đi các công ăn việc làm”. Choi Un-sun, nhà phân tích tại công ty Cape Investment & Securities nhận định: “Hàn Quốc có thể phải đối mặt với sức ép từ Mỹ về việc đàm phán lại FTA và có thể bị Mỹ đưa vào danh sách các quốc gia thao túng tiền tệ”. 

Thêm vào đó, Trung Quốc cũng tăng cường hạn chế nhập khẩu hàng hóa Hàn Quốc trong những tháng gần đây do Seoul tiếp tục triển khai Hệ thống phòng thủ tên lửa tầm cao giai đoạn cuối (THAAD) của Mỹ. Ông Moon Jae-in nói rằng việc Trung Quốc tiến hành các biện pháp trả đũa là điều rất đáng tiếc, và vượt ra ngoài quy chuẩn thông thường. Mỹ và Trung Quốc - hai nền kinh tế hàng đầu thế giới đang chiếm khoảng 40% kim ngạch xuất khẩu của Hàn Quốc. 

Ông Moon Jae-in đã cam kết củng cố các biện pháp ngoại giao thương mại để chống lại chủ nghĩa bảo hộ nhưng câu hỏi về việc ông sẽ làm cách nào để biến những lời nói đó thành hành động vẫn chưa tìm được lời giải đáp.

Nhiệm vụ hàn gắn dân tộc 

Ông Moon Jae-in, một cựu luật sư về nhân quyền, sẽ phải lãnh đạo một quốc gia vốn bị chia rẽ sâu sắc giữa hai phe bảo thủ và tự do trong lúc phải giải quyết những bất ổn kinh tế do Tổng thống bị phế truất Park Geun-hye để lại.

Duyeon Kim, nhà nghiên cứu tại Diễn đàn Tương lai Bán đảo Triều Tiên ở Seoul, cho rằng hiện vẫn phải chờ xem liệu ông Moon Jae-in có thể thực hiện các cải cách kinh tế và chính trị mà nhiều người Hàn Quốc đang hy vọng hay không. Theo bà Kim, điều đó phụ thuộc vào các ưu tiên của ông và nguồn nhân lực để tiến hành các cải cách cần thiết cho mô hình dân chủ thực sự mà người dân mong muốn. Ông Moon Jae-in cũng sẽ phải hàn gắn rạn nứt giữa những người theo quan điểm bảo thủ và tự do, đồng thời phải vượt qua thế yếu trong Quốc hội khi đảng Dân chủ của ông không giành được đa số ghế. 

Để thúc đẩy các sáng kiến lớn, bao gồm việc tạo ra 500.000 việc làm mỗi năm và cải cách các tập đoàn gia đình trị của Hàn Quốc, ông cần phải thúc đẩy quan hệ đối tác với các đảng phái và các chính khách mà ông từng cạnh tranh quyết liệt trong chiến dịch tranh cử. 

Điều chỉnh chính sách đối ngoại

Cuộc bầu cử hôm 9/5 đã được các đồng minh và các nước láng giềng của Hàn Quốc theo dõi sát sao trong lúc Triều Tiên được cho là đang chuẩn bị cho vụ thử hạt nhân lần thứ 6 và cam kết tiến hành vụ thử tên lửa đạn đạo.

Ông Moon Jae-in được cho là sẽ cố gắng bắt tay với Bình Nhưỡng thông qua đàm phán và viện trợ, đi ngược với các chính sách bảo thủ của người tiền nhiệm. Một quan chức Mỹ giấu tên cho rằng việc ông Moon Jae-in đắc cử có thể làm gia tăng bất ổn trong quan hệ với Washington bởi ông đang hoài nghi về việc triển khai THAAD, nhưng sẽ không làm thay đổi đáng kể liên minh hai nước.

Giới phân tích cho rằng, ông Moon Jae-in sẽ phải nhanh chóng bổ nhiệm các vị trí cố vấn chính sách đối ngoại và an ninh cùng các vị trí bộ trưởng để lắng dịu các căng thẳng địa chính trị. Daniel Russel, cựu trợ lý Ngoại trưởng Mỹ về Đông Á và đang làm việc tại Viện Chính sách Xã hội châu Á nhận định sự khác biệt giữa ông Moon Jae-in và ông Donald Trump sẽ đồng nghĩa với những mâu thuẫn không thể tránh khỏi, nhưng “sẽ không báo trước cuộc khủng hoảng hay sự cắt đứt” quan hệ song phương.