Một buổi dạy tiếng Việt trong chương trình “Về nguồn”. (Nguồn: UGVF) |
Hoạt động dạy tiếng Việt cho con em của các gia đình Việt kiều đã được hình thành từ những năm 1950. Khi đó, cộng đồng người Việt tại Pháp bắt đầu đông đảo và có cuộc sống ổn định. Những người con xa xứ mong muốn giữ gìn tiếng quê hương cho những thế hệ sau cũng như có những hoạt động văn nghệ truyền thống trong các sự kiện quan trọng của cộng đồng và trước bạn bè Pháp.
Nhiều thế hệ Việt kiều từng tham gia các lớp học tiếng Việt của Hội Việt Nam tại Pháp đã trưởng thành. Đa số vẫn tiếp tục tham gia, gắn bó với các hoạt động của Hội và tiếp tục đưa con, cháu mình đến sinh hoạt.
Bài bản và hiệu quả
Cộng đồng người Việt Nam tại Pháp ngày càng đông hơn và hoạt động dạy tiếng Việt cũng trở nên bài bản hơn, chuyên nghiệp hơn. Hội người Việt Nam tại Pháp đã tiến hành in bộ giáo trình dạy tiếng Việt, cập nhật những phương pháp dạy cho nhiều lứa tuổi khác nhau...
Đặc biệt, Hội đã đổi tên cho hoạt động sinh hoạt thiếu nhi là “Về nguồn” để gửi tới cộng đồng người Việt thông điệp: Phụ huynh và các em sẽ đến với “Về nguồn” để học tiếng Việt, làm quen với văn hóa Việt Nam như hát, múa truyền thống, tập võ và làm đồ thủ công mỹ nghệ. Cứ vào buổi chiều thứ Bảy hàng tuần, các em lại bước vào hành trình trở về nguồn cội với các âm thanh, hình ảnh và thầy cô giáo Việt Nam.
Hiện nay, “Về nguồn” có bốn lớp tiếng Việt với các trình độ khác nhau. Các em nhỏ ngay từ ba tuổi đã có thể đến làm quen với tiếng Việt. Các em lớn hơn được học phát âm, học đọc, học viết. Ngoài học tiếng Việt, các em sẽ học hát để luyện thanh và tăng tốc độ phát âm tiếng Việt. Bên cạnh đó, những buổi dạy múa lụa, múa nón lá hay làm đèn Trung Thu, đồ trang trí ngày Tết... cũng được tổ chức để các em có mỹ cảm về nghệ thuật truyền thống. Những bé có tố chất thể thao có thể chọn học võ. Vì vậy, mỗi em đều có hứng thú với môn học mà mình lựa chọn và càng có thêm mong muốn tìm hiểu về nguồn cội của mình.
Phụ huynh Việt Nam tại Pháp rất đa dạng. Có những người mới sang xứ Lục Lăng và có những người đã ở đây hàng chục năm hay thậm chí thuộc thế hệ thứ hai của cộng đồng. Sự đa dạng đó được kết nối bằng điểm chung là họ đều mong muốn con em mình nói được tiếng Việt. Các bé từ 3-6 tuổi có thể phát âm chưa thật rõ nhưng đã quen với tiếng Việt và thích nghe những bài hát Việt Nam. “Sau các buổi “Về nguồn”, các bậc phụ huynh có thể bắt gặp những cảnh tượng rất đáng yêu khi con em ê a vài câu hát dân ca, nói đi nói lại một câu vừa được dạy hay múa võ cổ truyền Việt Nam. Đó chính là những niềm vui của các bậc phụ huynh khi phần nào được thấy lại tuổi thơ của mình”, chị Nguyễn Thị Gái, đại diện Ban Tổ chức chương trình “Về nguồn” chia sẻ.
Đợi chờ hỗ trợ từ trong nước
Các lớp học của “Về nguồn” được tổ chức vào chiều thứ Bảy hàng tuần, từ 14h đến 18h. Vì thế, các gia đình muốn con tham gia lớp học sẽ phải mất một buổi chiều để đưa đón bé. Tuy nhiên, cuộc sống của các gia đình Việt Nam hoặc Việt - Pháp ở Paris rất bận rộn. Có những vị phụ huynh phải làm việc cả ngày nên không thể đăng ký cho con học tiếng Việt. “Đó chính là khó khăn khách quan từ guồng quay cuộc sống xã hội mà cộng đồng người Việt nói chung và Hội nói riêng phải đối mặt”, anh Trần Bằng, đại diện Ban Chấp hành Hội người Việt Nam tại Pháp chia sẻ.
Pháp có hàng nghìn chương trình song ngữ tại các trường THCS và THPT cho bảy ngôn ngữ châu Âu và bốn ngôn ngữ châu Á (Ả rập, Trung Quốc, Nhật Bản và Việt Nam). Các chương trình này được tổ chức nhằm giúp học sinh được tiếp xúc và trau dồi một ngôn ngữ khác bên cạnh tiếng Pháp mẹ đẻ. Ngoài học tiếng (tối thiểu hai giờ mỗi tuần), nhà trường còn tổ chức các hoạt động giao lưu văn hóa để giúp học sinh hiểu biết thêm về đất nước có ngôn ngữ đó.
“Từ tháng 10/2015, Hội đã mở lớp tiếng Việt dành cho người lớn. Các lớp học này như những cánh cửa để người Pháp biết đến những hoạt động của Hội và hơn hết là văn hóa Việt Nam”. Trần Bằng - Đại diện BCH Hội người Việt Nam tại Pháp |
Tuy vậy, theo anh Trần Bằng, tiếng Việt mới chỉ được tổ chức dạy ở một số ít trường tại Pháp. Đối với nhóm trường quốc tế (khoảng 14 trường trên toàn nước Pháp), hiện nay chưa có trường nào dạy tiếng Việt. Cách đây ba năm, trường quốc tế Honoré de Balzac ở Paris đã ngỏ ý muốn tổ chức các lớp dạy tiếng Việt và văn học, lịch sử, địa lý Việt Nam. Nhà trường yêu cầu giáo viên tham gia chương trình này phải là người Việt Nam để đảm bảo chất lượng.
Hội người Việt Nam tại Pháp đã trao đổi với Bộ Giáo dục và Đào tạo thông qua Đại sứ quán Việt Nam tại Pháp về lời đề nghị này. Tuy nhiên cho đến nay, chương trình vẫn chưa triển khai vì không có giáo viên từ Việt Nam sang giảng dạy. Đây là điều vô cùng đáng tiếc bởi nếu bị trì hoãn quá lâu, nhà trường sẽ thay thế tiếng Việt bằng một ngôn ngữ khác.
Vấn đề liên kết với các trường Pháp còn gặp khó về mặt pháp lý khi thiếu những văn bản chính thức mang tính quốc gia để ủy quyền cho Hội trong việc giảng dạy tiếng Việt. Các trường công lập của Pháp đều thuộc hệ thống hành chính và giáo dục chính thức cấp nhà nước. Vì thế, một hội đoàn không thể liên kết với họ nếu thiếu sự hỗ trợ mang tính chính thức của Bộ Giáo dục của cả hai nước.