| Tỷ phú công nghệ và đồng thời cũng là một trong những người đứng đầu Bộ Hiệu quả Chính phủ Mỹ (DOGE) Elon Musk thông báo sẽ rời khỏi chính quyền của Tổng thống Donald Trump. (Nguồn: AFP) |
Báo Thế giới & Việt Nam điểm một số tin quốc tế nổi bật trong ngày.
Châu Á-Thái Bình Dương
*Campuchia, Thái Lan kết thúc đàm phán về xung đột biên giới: Trang Fresh News đưa tin cuộc đàm phán tìm giải pháp cho xung đột vũ trang giữa quân đội Campuchia và Thái Lan tại khu vực Mom Bei (huyện Choam Ksan, tỉnh Preah Vihear) giữa Tư lệnh Lục quân hai nước tại cửa khẩu biên giới quốc tế O'Smach-Chong Cham, đã kết thúc vào chiều tối 29/5.
Phía Campuchia do Đại tướng Mao Sophan, Phó Tổng tư lệnh Quân đội Hoàng gia Campuchia kiêm Tư lệnh Lục quân dẫn đầu; trong khi phía Thái Lan do Đại tướng Pana Klaewblaudtuk, Tư lệnh Lục quân dẫn đầu.
Cuộc đàm phán diễn ra sau khi quân đội Thái Lan tiến vào lãnh thổ Campuchia tại khu vực Mom Bei và nổ súng, khiến một binh sĩ Campuchia thiệt mạng. Sau vụ việc, Campuchia đã điều quân đến khu vực biên giới để phòng thủ. (Fresh News)
*Hàn Quốc bắt đầu bỏ phiếu sớm bầu cử tổng thống: Cuộc bầu cử sớm tổng thống lần thứ 21 của Hàn Quốc đã chính thức khởi động từ 6 giờ sáng ngày 29/5 (giờ địa phương) tại 3.568 điểm bỏ phiếu trên toàn quốc, với những biện pháp an ninh được thắt chặt chưa từng có. Cuộc bỏ phiếu sớm sẽ diễn ra trong 2 ngày, từ 6 giờ sáng đến 6 giờ chiều, cho phép cử tri linh hoạt lựa chọn địa điểm bỏ phiếu mà không cần đăng ký trước.
Các ứng cử viên hàng đầu đã lên kế hoạch tham gia bỏ phiếu sớm, trong đó ông Lee Jae Myung của đảng Dân chủ sẽ bỏ phiếu tại Seoul, ông Kim Moon Soo của đảng Quyền lực quốc dân tại Incheon, ông Lee Jun Seok của đảng Cải cách tại Hwaseong, và ông Kwon Young Guk của đảng Lao động Dân chủ tại Yeosu.
Ngày bầu cử chính thức sẽ diễn ra vào ngày 3/6, với thời gian bỏ phiếu kéo dài từ 6 giờ sáng đến 8 giờ tối. Tất cả thùng phiếu sẽ được giám sát 24/24 thông qua hệ thống CCTV, với hình ảnh được truyền trực tiếp đến trụ sở các ủy ban bầu cử địa phương. (Yonhap)
*Trung Quốc phóng vệ tinh mới lên quỹ đạo: Ngày 29/5, tên lửa đẩy Trường Chinh-4B mang theo vệ tinh mới Shijian-26 đã được phóng thành công lên quỹ đạo vũ trụ.
Vụ phóng được thực hiện tại Trung tâm phóng vệ tinh Tửu Tuyền ở Tây Bắc Trung Quốc lúc 12h12 (giờ Bắc Kinh).
Vệ tinh này chủ yếu được sử dụng cho các lĩnh vực như khảo sát đất đai quốc gia, quản lý môi trường và các lĩnh vực khác, cung cấp dịch vụ thông tin nhằm hỗ trợ phát triển kinh tế đất nước. Đây là lần phóng thứ 579 của dòng tên lửa đẩy Trường Chinh. (THX)
*Rơi máy bay hải quân tại Hàn Quốc: Ngày 29/5, Cơ quan chức năng Hàn Quốc thông báo một máy bay của lực lượng hải quân nước này rơi xuống một ngọn núi tại thành phố Pohang, Đông Nam Hàn Quốc.
Vụ việc xảy ra lúc 13h52 (giờ địa phương) và các nhân chứng cho biết đã nhìn thấy khói bốc lên từ ngọn núi. (Reuters/Yonhap)
*Philippines phản đối Trung Quốc can thiệp ở Biển Đông: Bộ Ngoại giao Philippines ngày 29/5 tuyên bố Trung Quốc không có quyền phản đối hay can thiệp vào các hoạt động hợp pháp và thường lệ của Philippines ở Biển Đông.
Bộ này cũng tuyên bố "bác bỏ và phản bác" những tuyên bố gần đây của người phát ngôn Đại sứ quán Trung Quốc tại Manila cho rằng Bắc Kinh có chủ quyền không thể tranh cãi đối với quần đảo Trường Sa. (Reuters)
*Binh sĩ Hàn Quốc nã súng về phía Triều Tiên: Quân đội Hàn Quốc ngày 29/5 thông báo một binh sĩ nước này đồn trú tại một đơn vị tiền tuyến gần biên giới liên Triều đã vô tình khai hỏa khẩu súng máy về phía Triều Tiên trước đó trong tuần, khiến quân đội phải phát loa thông báo cho Triều Tiên về vụ việc.
Theo quân đội, người lính này đã làm khẩu súng máy hạng nặng K6 nhả đạn tại đơn vị tiền đồn ở Yangju, cách Seoul khoảng 25 km về phía Bắc, vào khoảng 17h ngày 28/5.
Vụ việc trên xảy ra chỉ khoảng một tháng sau khi một binh sĩ Hàn Quốc vô tình bắn một viên đạn từ khẩu K6 tại một trạm gác bên trong Khu phi quân sự (DMZ) ở huyện Cheorwon, cách Seoul khoảng 70 km về phía Bắc. (Yonhap)
Châu Âu
*Đức và Ukraine ký thỏa thuận quốc phòng trị giá 2,48 tỷ USD: Ngày 28/5, Bộ trưởng Quốc phòng Ukraine Rustem Umerov cho biết đã ký kết hợp đồng quốc phòng với công ty quốc phòng Diehl Defence của Đức về việc cung cấp các hệ thống phòng không IRIS-T cùng tên lửa kèm theo.
Trong tuyên bố được đăng tải trên Telegram, ông Umerov cho biết: "Một hợp đồng đã được ký kết với Diehl Defence để sản xuất các hệ thống IRIS-T và tên lửa cho chúng. Tổng giá trị của hợp đồng là 2,2 tỷ Euro (2,48 tỷ USD)".
Trước đó cùng ngày, sau cuộc gặp giữa Bộ trưởng Quốc phòng Đức Boris Pistorius và người đồng cấp Ukraine Rustem Umerov, Bộ Quốc phòng Đức cũng cho biết hai bên đã ký một thỏa thuận tài trợ cho việc sản xuất vũ khí tầm xa ở Ukraine. Bên cạnh đó, khoảng 5 tỷ Euro cũng sẽ được phân bổ cho viện trợ quân sự cho Ukraine và cung cấp các hệ thống phòng không cùng đạn dược kèm theo. (RIA Novosti)
*Pháp chi 1,7 tỷ USD nâng cấp căn cứ không quân hạt nhân: Trong bối cảnh lo ngại an ninh gia tăng tại châu Âu, Pháp đã khởi động dự án nâng cấp căn cứ không quân Luxeuil-Saint Sauveur ở miền Đông nước này với tổng kinh phí 1,7 tỷ USD. Dự án dự kiến sẽ kéo dài một thập kỷ nhằm biến căn cứ thành trung tâm chiến lược tiếp nhận máy bay ném bom hạt nhân thế hệ mới.
Căn cứ Luxeuil nằm tại vị trí chiến lược gần biên giới của Pháp với Đức, Thụy Sĩ, Luxembourg và Bỉ. Tổng thống Macron cho biết Pháp sẵn sàng thảo luận với các quốc gia châu Âu khác về khả năng triển khai máy bay chiến đấu mang vũ khí hạt nhân tại các căn cứ đồng minh trong bối cảnh căng thẳng với Nga tiếp tục leo thang.
Phản ứng trước phát biểu của Tổng thống Pháp, người phát ngôn Điện Kremlin Dmitry Peskov lên án kế hoạch này, cho rằng việc phổ biến vũ khí hạt nhân ở châu Âu sẽ không mang lại "an ninh, khả năng dự đoán hay ổn định" cho khu vực. (AFP)
*Đức buộc tội 3 đối tượng liên quan đến hoạt động gián điệp nước ngoài: Các công tố viên Đức mới đây đã buộc tội 3 đối tượng người Ukraine, Nga và Armenia có liên quan tới hoạt động tình báo nước ngoài, trong đó bao gồm việc theo dõi và thậm chí là lên kế hoạch ám sát một người đàn ông Ukraine tại Đức.
Lực lượng công tố cho biết nghi phạm người Armenia được xác định là Vardges I. và đã được cơ quan tình báo Nga giao nhiệm vụ do thám. Đối tượng này sau đó đã tuyển mộ thêm công dân Ukraine Robert A. và công dân Nga Arman S. để hỗ trợ cho hoạt động này.
Trước đó hồi năm 2019, một sát thủ mà phía Đức cáo buộc làm việc cho Nga đã bắn chết một người đàn ông Gruzia từng là cựu chiến binh Chechnya ngay tại trung tâm thủ đô Berlin. (DW)
*EU và 6 nước thành viên phê chuẩn Hiệp định về Biển cả: Ngày 28/5, Liên minh châu Âu (EU) và 6 quốc gia thành viên vừa phê chuẩn Hiệp định về bảo tồn và sử dụng bền vững đa dạng sinh học tại vùng ngoài quyền tài phán quốc gia, còn gọi là Hiệp định về Biển cả.
Theo thông báo của phái đoàn EU tại Liên hợp quốc (LHQ), Cyprus, Phần Lan, Hungary, Latvia, Bồ Đào Nha và Slovenia cùng với EU đã đệ trình văn kiện phê chuẩn lên LHQ. Trước đó, Pháp và Tây Ban Nha cũng đã hoàn tất thủ tục này trong năm nay. Như vậy, tổng số quốc gia đã phê chuẩn hiệp ước hiện đạt 29 - vẫn còn khoảng cách xa so với con số 60 quốc gia cần thiết để hiệp ước chính thức có hiệu lực.
Pháp sẽ đăng cai tổ chức Hội nghị Đại dương của LHQ từ ngày 9-13/6 tại thành phố Nice. Hiệp định về Biển cả mang tính bước ngoặt này có vai trò then chốt trong việc bảo vệ các hệ sinh thái biển. (AFP)
Trung Đông-châu Phi
*Hamas: 44 người thiệt mạng trong đợt tấn công mới nhất của Israel: Cơ quan phòng vệ dân sự do Hamas điều hành tại Dải Gaza cho biết các cuộc tấn công của Israel trong ngày 29/5 đã khiến 44 người thiệt mạng, trong đó có 23 người tử vong trong một vụ tấn công nhằm vào ngôi nhà ở khu vực trung tâm Gaza.
Cũng trong ngày 29/5, Lực lượng Phòng vệ Israel (IDF) đã phát đi một cảnh báo bất thường tới người dân khu vực Nuseirat, trung tâm Gaza, yêu cầu họ tránh xa một số địa điểm mà quân đội cho rằng có các tay súng Hamas đang trú ẩn.
Đại tá Avichay Adraee, người phát ngôn của IDF, tuyên bố: “Hãy tránh xa các tay súng Hamas đang ẩn náu giữa các bạn và hãy trục xuất họ trước khi quá muộn!”. (Al Jazeera)
*Nga lên án các cuộc tấn công của Israel vào Gaza: Ngoại trưởng Nga Sergei Lavrov ngày 29/5 đã lên án các cuộc tấn công của Israel vào Gaza là "sự trừng phạt tập thể đối với dân thường", một trong những chỉ trích gay gắt nhất của Moscow nhắm vào Israel khi nước này đang đẩy mạnh chiến dịch tấn công.
Ông Lavrov tuyên bố "các biện pháp mà Israel thực hiện" để đáp trả cuộc tấn công ngày 7/10 của Hamas "cấu thành sự trừng phạt tập thể đối với dân thường". Ông gọi những gì đang xảy ra ở Gaza là "không thể hiểu nổi và không thể diễn tả được". (AFP)
*Syria cần ít nhất 1.000 tỷ USD để tái thiết: Bộ trưởng Kinh tế và Công nghiệp Syria Mohammad Nidal al-Shaar ngày 28/5 cho biết nước này cần ít nhất 1.000 tỷ USD để tái thiết nền kinh tế, đồng thời lưu ý rằng ước tính 400 tỷ USD mà Ngân hàng Thế giới đưa ra trước đó là không đủ.
Phát biểu bên lề Hội nghị thượng đỉnh truyền thông Arab tại thành phố Dubai, Bộ trưởng al-Shaar nói: "Chúng tôi cần ít nhất 1.000 tỷ USD để tái thiết và xây dựng lại một Syria mới". Bên cạnh đó, ông al-Shaar cũng lạc quan dự đoán mối quan hệ ngoại giao và lòng tin của các nhà đầu tư sẽ được phục hồi khi châu Âu và Mỹ dỡ bỏ lệnh trừng phạt đối với Syria.
Vị Bộ trưởng này cũng nhấn mạnh tình hình chính trị hiện tại của Syria hết sức mong manh và nước này không thể chịu thêm bất kỳ sự bất ổn nào. (Al Jazeera)
*Iran khẳng định không theo đuổi vũ khí hạt nhân: Trả lời phỏng vấn Cơ quan Thông tấn Oman (ONA) tại thủ đô Muscat ngày 28/5, Tổng thống Iran Masoud Pezeshkian khẳng định nước này không tìm cách sở hữu vũ khí hạt nhân song quyết tâm duy trì các hoạt động làm giàu urani mình vì mục đích hòa bình.
Khi đề cập đến các cuộc thảo luận gần đây với Mỹ về thỏa thuận hạt nhân, Tổng thống Pezeshkian cho biết luật pháp quốc tế đặt ra các điều kiện công bằng và bình đẳng để bất kỳ nước nào cũng có thể tiến hành nghiên cứu khoa học chuyên ngành liên quan đến làm giàu urani và sử dụng năng lượng hạt nhân cho mục đích hòa bình.
Tổng thống Pezeshkian đã có chuyến thăm chính thức tới Oman từ ngày 27-28/5, chuyến công du đầu tiên của ông tới một quốc gia Vùng Vịnh kể từ khi nhậm chức vào tháng 7/2024. (AFP)
*Đặc phái viên Mỹ có chuyến thăm lịch sử tới Syria: Ngày 29/5, Đặc phái viên Mỹ tại Syria, ông Thomas Barrack đã đến dinh thự của đại sứ ở thủ đô Syria, trong chuyến thăm chính thức đầu tiên kể từ khi Đại sứ quán Mỹ tại đây đóng cửa vào năm 2012, một năm sau khi cuộc xung đột ở Syria nổ ra.
Ông Barrack đã được bổ nhiệm vào vị trí Đặc phái viên Mỹ tại Syria vào ngày 23/5. Ông cũng là Đại sứ Mỹ tại Thổ Nhĩ Kỳ. (Reuters)
*Ngoại trưởng 6 nước Arab công du Palestine: Báo Times of Israel đưa tin ngoại trưởng của một số nước Arab sẽ đến thành phố Ramallah thuộc Bờ Tây vào ngày 1/6 để cuộc gặp với Tổng thống Palestine Mahmoud Abbas. Nhật báo Al-Quds của Palestine cũng công bố thông tin tương tự.
Các ngoại trưởng dự kiến tới Palestine bao gồm đại diện của Saudi Arabia, Jordan, Ai Cập, Qatar, Bahrain và Oman. Đây được xem là động thái hiếm hoi do các ngoại trưởng Arab ít khi tổ chức các cuộc gặp với ông Abbas tại Ramallah. Bất kỳ chuyến thăm nào của quan chức cấp cao tới Bờ Tây đều cần sự chấp thuận từ phía Israel.
Theo nguồn tin từ Palestine, chuyến thăm lần này là một phần trong công tác chuẩn bị cho hội nghị dự kiến diễn ra tại Mỹ vào tháng tới, dưới sự bảo trợ của Pháp và Saudi Arabia, nhằm thúc đẩy giải pháp hai nhà nước và khả năng một số quốc gia sẽ công nhận Nhà nước Palestine. (Al Jazeera)
Châu Mỹ - Mỹ Latinh
*Lãnh đạo Nhật, Mỹ điện đàm: Nguồn tin Chính phủ Nhật Bản cho hay Thủ tướng Ishiba Shigeru và Tổng thống Mỹ Donald Trump điện đàm trong ngày 29/5.
Động thái này diễn ra trong bối cảnh hai nước đang chuẩn bị cho vòng đàm phán thứ 4 về vấn đề thuế quan của Tổng thống Trump tại Washington vào ngày 30/5.
Dự kiến, nhà đàm phán hàng đầu về thuế quan của Nhật Bản, ông Ryosei Akazawa, trợ lý thân cận của Thủ tướng Ishiba, sẽ gặp Bộ trưởng Tài chính Mỹ Scott Bessent, người phụ trách chính các cuộc đàm phán của phía Mỹ. (Kyodo)
*Khả năng Mỹ, Iran đạt thỏa thuận hạt nhân tạm thời: Kênh CNN ngày 28/5 dẫn các nguồn tin am hiểu vấn đề cho biết Mỹ và Iran đang tiến gần tới một thỏa thuận hạt nhân tạm thời mang tính tổng quát, có thể được ký kết trong vòng đàm phán tiếp theo.
Các quan chức Nhà Trắng và các bên liên quan hy vọng thỏa thuận này sẽ mở đường cho những cuộc đàm phán tiếp theo và xác lập các mốc cụ thể để triển khai.
Thông tin cho biết các cuộc đàm phán có thể dẫn đến việc hình thành một liên danh quốc tế gồm các quốc gia Trung Đông và Cơ quan Năng lượng Nguyên tử Liên hợp quốc (IAEA), nhằm làm giàu urani cho Cộng hòa Hồi giáo Iran. Tuy nhiên, nguồn tin cũng lưu ý rằng hiện vẫn chưa có điều gì được thống nhất chắc chắn. (CNN)
*Tỷ phú Elon Musk sắp rời khỏi chính trường Mỹ: Tỷ phú công nghệ và đồng thời cũng là một trong những người đứng đầu Bộ Hiệu quả Chính phủ Mỹ (DOGE) Elon Musk thông báo sẽ rời khỏi chính quyền của Tổng thống Donald Trump.
Trong bài đăng trên mạng xã hội X, ông Musk nêu rõ: "Khi thời gian dự kiến của tôi với tư cách là nhân viên chính phủ đặc biệt sắp kết thúc, tôi muốn cảm ơn Tổng thống Donald Trump vì cơ hội cắt giảm chi tiêu lãng phí. Sứ mệnh của DOGE sẽ chỉ ngày càng được củng cố theo thời gian khi nó trở thành một lối sống trong toàn chính phủ".
Trước đó ngày 19/5, tờ Politico đã đưa ra phân tích cho rằng ông Musk trong thời gian qua đã không còn xuất hiện nhiều trước công chúng và tên của ông cũng ít được đề cập hơn trong các phát biểu và tuyên bố của Tổng thống Trump cũng như các chính trị gia khác. (RIA Novosti)
*Tòa án Mỹ chặn sắc lệnh áp thuế của Tổng thống Trump: Ngày 28/5, Tòa án Thương mại Quốc tế có trụ sở tại Manhattan đã phán quyết chặn việc thực thi sắc lệnh áp thuế "Ngày Giải phóng" của Tổng thống Donald Trump. Quyết định này được đưa ra sau khi tòa án nhận định rằng tổng thống đã vượt quá thẩm quyền khi áp đặt thuế quan toàn diện đối với hàng nhập khẩu từ các quốc gia có thặng dư thương mại với Mỹ.
Tòa án Thương mại Quốc tế có trụ sở tại Manhattan khẳng định theo Hiến pháp Mỹ, Quốc hội mới là cơ quan duy nhất có quyền điều tiết hoạt động thương mại với các quốc gia khác. Quyền hạn này không thể bị vô hiệu hóa bởi các quyền khẩn cấp của tổng thống trong việc bảo vệ nền kinh tế Mỹ.
Vụ kiện được Trung tâm Tư pháp Tự do (Liberty Justice Center) - một tổ chức phi đảng phái đệ trình thay mặt cho năm doanh nghiệp nhỏ của Mỹ có hoạt động nhập khẩu từ các quốc gia bị nhắm mục tiêu. Đây được xem là thách thức pháp lý quan trọng đầu tiên đối với chính sách thuế quan của ông Trump. (Reuters)