Tình yêu nước từ phương xa

Xin Thứ trưởng cho biết những đóng góp nổi bật của kiều bào ta ở nước ngoài đối với sự nghiệp xây dựng và bảo vệ Tổ quốc?

Sự phát triển của cộng đồng kiều bào có hai giai đoạn: Trước năm 1975, cộng đồng bà con kiều bào có đóng góp lớn cùng nhân dân cả nước trong cuộc kháng chiến giải phóng miền Nam, thống nhất đất nước. Đơn cử như bà con tổ chức những cuộc biểu tình phản đối chiến tranh của Mỹ ở Việt Nam, tổ chức hội nghị, viết thư gây sức ép với chính phủ các nước, tác động đến Chính phủ Mỹ và các nước đưa quân vào Việt Nam yêu cầu phải rút quân… Điều đó rất đáng quý.

Bên cạnh đó, nhiều cộng đồng Việt kiều ở các nước có phong trào quyên góp vật chất để gửi về trong nước nhằm củng cố tiềm lực quốc phòng cho đất nước. Ví dụ, cộng đồng Việt Nam ở Thái Lan tổ chức Tuần lễ Vàng hay cộng đồng người Việt ở Pháp quyên góp một ngày lương ủng hộ trong nước… Đó là chưa kể tới việc bà con luôn hết lòng hỗ trợ đưa đón các đoàn ngoại giao từ trong nước sang công tác. Đặc biệt, trong những năm 1960 - 1970, khi hai đoàn Việt Nam Dân chủ Cộng hòa và Mặt trận Dân tộc Giải phóng miền Nam Việt Nam đến Pháp tham dự Hội nghị Paris về hòa bình ở Việt Nam, Việt kiều Pháp đã hỗ trợ cả hai đoàn từ đưa đón, ăn ở, phiên dịch, cung cấp thông tin và tổ chức các phong trào phản chiến tại đây. Tổng kết về Hội nghị Paris 1973, chúng ta đã đánh giá cao vai trò và đóng góp của cộng đồng Việt kiều tại Pháp.

Ở các nơi khác cũng vậy, khi Việt Nam chưa có cơ quan đại diện ở nước sở tại, cộng đồng người Việt tại đó luôn hết lòng ủng hộ các đoàn từ trong nước sang.

Trong hai cuộc kháng chiến chống Pháp và chống Mỹ gian khổ của dân tộc, nhiều thế hệ thanh niên kiều bào đã về nước tham gia kháng chiến, cùng sẻ chia gian khổ với đồng bào trong nước. Nhiều người đã anh dũng hy sinh. Đó là những đóng góp to lớn của bà con cho thành công của cuộc đấu tranh giải phóng miền Nam, thống nhất đất nước.

Sau năm 1975, đóng góp của kiều bào lại chuyển sang hướng xây dựng đất nước. Cụ thể, hàng loạt các trí thức kiều bào nổi tiếng đã từ bỏ điều kiện rất tốt ở nước ngoài để về trực tiếp tham gia lĩnh vực chuyên môn của họ tại quê hương. Họ giảng dạy hay trực tiếp tham gia sản xuất đóng góp cho công cuộc xây dựng đất nước.

Cũng từ đây, phong trào quyên góp kiều hối gửi về nước được bà con ủng hộ rầm rộ, với lượng kiều hối gửi về nước mỗi năm đều tăng lên và hiện là khoảng 10 tỷ USD.

Trong những năm 1980 và 1990, bà con Việt kiều đã liên tục vận động các nước ủng hộ, chống bao vây cấm vận đối với Việt Nam. Phải đến cuối những năm 1990, sau khi Mỹ bỏ cấm vận, các nước châu Âu mới thiết lập quan hệ ngoại giao với Việt Nam. Thành công đó cũng có công sức đóng góp to lớn của kiều bào.

Kiều bào Việt Nam rất quan tâm đến Biển Đông qua việc tổ chức các cuộc diễu hành phản đối những hành vi xâm phạm chủ quyền biển đảo của Việt Nam. Điều đó thể hiện tình yêu nước của kiều bào hiện nay như thế nào, thưa ông?

Truyền thống yêu nước, tinh thần đấu tranh bảo vệ quyền lợi của đất nước đã có từ rất lâu trong lịch sử. Trước năm 1975, bà con cũng đã tổ chức rất nhiều cuộc tuần hành, biểu tình có quy mô lớn và nhận được sự ủng hộ nhiệt tình của cộng đồng quốc tế trong đấu tranh phản đối cuộc chiến tranh xâm lược của Mỹ. Tương tự, phong trào yêu nước lại được bộc lộ khi ở Biển Đông xảy ra những động thái xâm phạm chủ quyền, lợi ích của Việt Nam. Đó là lý do bà con tổ chức tuần hành phản đối những hành vi sai trái và đưa những yêu sách lên chính phủ nơi bà con sinh sống để yêu cầu họ có thái độ phản đối rõ ràng. Những hoạt động này của bà con đã tác động lớn đến chính sách của nước bạn.

Chẳng hạn như ở Mỹ, bà con đã tập hợp và gửi các kiến nghị, chữ ký của hàng nghìn bà con người Mỹ gốc Việt tới Chính phủ Mỹ. Theo luật pháp Mỹ, khi có đủ số lượng chữ ký, chính quyền phải trả lời và phải có động thái trực tiếp tới các nước liên quan. Điều đó ảnh hưởng trực tiếp đến chính sách của phía vi phạm.

Chúng ta đánh giá cao vai trò của hội đoàn và vai trò của các cơ quan đại diện ngoại giao Việt Nam ở nước ngoài trong việc vận động bà con, giải thích cho bà con hiểu được bản chất sự việc ở Biển Đông. Nếu như trong nước không cung cấp thông tin, không giải thích, khi xảy ra tranh chấp, bà con dễ bị mơ hồ… Đó cũng là lý do mà Ủy ban Nhà nước về người Việt Nam ở nước ngoài thường xuyên tổ chức đưa các đoàn kiều bào ra Trường Sa để bà con được tận mắt chứng kiến những thông tin mà cơ quan đại diện Việt Nam cung cấp.

Xin cảm ơn Thứ trưởng!