Theo đó, đảng Dân chủ Xã hội (CSSD) và Liên minh Dân chủ Thiên chúa giáo (KDU-CSL) kiên quyết loại nhà tỷ phú Andrej Babis, thủ lĩnh của đảng ANO, đồng thời là Phó Thủ tướng kiêm Bộ trưởng Tài chính, ra khỏi liên minh cầm quyền do dính nghi vấn gian lận thuế và kinh doanh không minh bạch. Tuy nhiên, ông Babis khẳng định sẽ không từ chức và không rời khỏi chính trường, đồng thời cho rằng cáo buộc trên mang động cơ chính trị.
Để giải quyết cuộc khủng hoảng này, Tổng thống Zeman đưa ra hai phương án – bầu cử Hạ viện trước thời hạn và toàn bộ chính phủ từ chức.
| Tổng thống Czech Milos Zeman. (Nguồn: Reuters) |
Tuy nhiên, các đảng cầm quyền không chấp nhận cả hai phương án nói trên và đều muốn duy trì nội các hiện không ổn định cho đến cuộc bầu cử vào tháng 10 tới, bất chấp mâu thuẫn về số phận của ông Babis. Phát biểu trên truyền hình ngày 10/5, Phó Chủ tịch Phong trào ANO Jaroslav Faltynek cho biết cả ba đảng trong liên minh cầm quyền không muốn tiến hành bầu cử sớm và đang tìm kiếm một giải pháp để cùng hoàn thành nhiệm kỳ của mình.
Trong khi đó, khoảng 20.000-30.000 người biểu tình đã tập trung tại quảng trường Vaclav ở trung tâm thủ đô Prague ngày 10/5 đòi Tổng thống Zeman cùng ông Babis từ chức. Người biểu tình cho rằng thái độ của ông Babis “ngang ngược” và việc Tổng thống Zeman bao che cho ông này là trái với Hiến pháp Cộng hòa Czech. Biểu tình phản đối Tổng thống Zeman và Phó Thủ tướng kiêm Bộ trưởng Tài chính Babis cũng diễn ra tại các thành phố lớn của Czech là Brno, Plzen, Ceske Budejovice, Liberec, Olomouc và Zlin.
Cộng hòa Czech rơi vào khủng hoảng chính trị từ đầu tháng 5 này khi chính trường bị chia rẽ vì nghi án Phó Thủ tướng kiêm Bộ trưởng Tài chính Babis trốn thuế và thu nhập bất minh. Ngày 2/5, Thủ tướng Bohuslav Sobotka tuyên bố chính phủ sẽ từ chức tập thể vì không chấp nhận ông Babis trong thành phần nội các. Tuy nhiên, Tổng thống Zeman chỉ chấp thuận Thủ tướng từ chức và vẫn giữ chính phủ tại nhiệm. Ngày 5/5, Thủ tướng Sobotka đã rút lại quyết định chính phủ từ chức tập thể, đồng thời trình lên Tổng thống đề nghị cách chức ông Babis.
Theo kế hoạch, Tổng thống Zeman sẽ có chuyến thăm chính thức Trung Quốc từ ngày 11 - 17/5. Vì vậy việc tìm kiếm giải pháp cho tình trạng căng thẳng hiện nay tại Czech phải chờ sau chuyến thăm.