Hơn bất cứ lúc nào, hoặc ít nhất là kể từ cuộc khủng hoảng tài chính toàn cầu, các ngân hàng hàng đầu Trung Quốc đang tăng cho vay đối với người mua nhà và các nhà phát triển bất động sản. Điều này khiến các ngân hàng dễ gặp bất lợi nếu thị trường bất động sản lao dốc trong bối cảnh giá quá "nóng" và các công ty bất động sản đang đứng trước gánh nặng nợ nần ngày một lớn.
| Các khoản vay thế chấp và trong lĩnh vực bất động sản hiện chiếm chiếm 28% tổng các khoản vay. (Nguồn: NYtimes) |
Theo phân tích của Reuters về bản quyết toán năm ngân hàng lớn nhất Trung Quốc, các khoản vay thế chấp và các khoản vay trong lĩnh vực bất động sản của các ngân hàng này hiện là 12.400 tỷ Nhân dân tệ (tương đương 1.900 tỷ USD) vào cuối năm ngoái, tăng 11% so với một năm trước đó và chiếm 28% tổng các khoản vay. Đó là con số lớn nhất trong sổ sách của các ngân hàng, nhiều hơn cả số cho vay trong lĩnh vực chế tạo và giao thông, tăng mạnh so với khoảng 26% của 7 năm trước.
Trên thực tế, khi các ngân hàng lớn như Ngân hàng thương mại và công nghiệp Trung Quốc (ICBC) và Ngân hàng Trung Quốc (BOC) tăng cho vay, thì giá bất động sản ở các thành phố lớn của Trung Quốc cũng theo đó mà tăng mạnh. Bong bóng bất động sản hình thành, lớn dần và có thể vỡ bất cứ lúc nào. Theo Phó Giám đốc phụ trách các thiết chế tài chính của Fitch Ratings - Jack Yuan, có hai mối lo ngại lớn đó là hiện tượng gia tăng tình trạng sử dụng bất động sản để thế chấp các khoản vay và giá bất động sản đang ở mức “quá nóng”. Chuyên gia này cho rằng, nếu giá bất động sản lao dốc, hệ quả có thể khá nghiêm trọng theo kiểu hiệu ứng domino.
Giá bất động sản trung bình trong tháng 4 ở các thành phố loại 1 ở Trung Quốc đã tăng nhanh nhất trong bốn năm, do trong khoảng thời gian đó lãi suất cho vay đã hạ sáu lần và việc đặt cọc bất động sản trở nên dễ dàng hơn. Bất động sản ở Thâm Quyến và Thượng Hải trở là những nơi "nóng" nhất, với giá tăng tương ứng 62,4% và 28% trong năm 2015.
Các vụ vỡ nợ trong lĩnh vực bất động sản từng là điều ít ai nghĩ tới, nhưng thực tế đã thay đổi khi nhà phát triển bất động sản lớn như Zhejiang Xingrun không thanh toán được các khoản vay ngân hàng vào tháng 3/2014, còn Kaisa Group thì vỡ nợ 10 tháng sau đó. Khi nền kinh tế Trung Quốc giảm tốc xuống mức thấp nhất trong 25 năm, nợ của các nhà phát triển bất động sản đang tiếp tục tăng thêm.
Các khoản nợ không thanh toán được của các ngân hàng Trung Quốc đang ở mức gần 2% tổng các khoản vay, chạm mức cao kỷ lục 11 năm. Nhiều nhà phân tích lo ngại tình hình sẽ còn tồi tệ hơn.