Trung Quốc: Ngành công nghiệp chip trở thành nơi ươm mầm chính cho các kỳ lân

Số công ty kỳ lân của Trung Quốc chỉ bằng 1/2 của Hoa Kỳ, quốc gia có số kỳ lân nhiều nhất thế giới tính đến hiện tại.

Theo một báo cáo mới, ngành công nghiệp mạch tích hợp (IC) của Trung Quốc đã tạo ra nhiều kỳ lân hơn bất kỳ ngành nào khác ở nước này trong ba năm qua, bất chấp áp lực tài chính ngày càng tăng mà các công ty khởi nghiệp trong nước phải đối mặt.

Khi việc huy động vốn trở nên khó khăn hơn đối với các công ty khởi nghiệp trên mọi phương diện, Trung Quốc đã chứng kiến số lượng các kỳ lân mới được tài trợ - các công ty khởi nghiệp được định giá hơn 1 tỷ USD - giảm từ mức đỉnh điểm là 192 vào năm 2021 xuống còn 137 vào năm 2022 và xuống còn 106 vào năm ngoái, theo Báo cáo theo dõi phát triển doanh nghiệp kỳ lân Trung Quốc do Great Wall Strategy Consultants vừa công bố.

Trong khi tổng nguồn vốn đã giảm, các công ty khởi nghiệp có thể thu hút các nhà đầu tư đã nhận được nhiều sự hỗ trợ hơn trung bình so với những năm trước. Phần lớn đến từ các quỹ nhân dân tệ. Năm ngoái, các quỹ USD chỉ chiếm 28% trong tổng số các giao dịch gây quỹ, so với 35,5% vào năm 2022 và 50% vào năm 2021, báo cáo cho biết.

Theo báo cáo, phần lớn các khoản đầu tư này được đổ vào các công ty khởi nghiệp trong các ngành công nghệ cứng như IC và xe năng lượng mới, khi chính phủ Trung Quốc tăng cường chiến lược tự lực nhằm giảm sự phụ thuộc vào công nghệ nước ngoài, đặc biệt là công nghệ từ Hoa Kỳ.

Đồng bằng sông Dương Tử, trung tâm công nghiệp và là cơ sở sản xuất chất bán dẫn của Trung Quốc, là bản doanh của 40% tất cả các kỳ lân Trung Quốc vào năm 2023, báo cáo cho biết. Trong vài năm qua, ngày càng có nhiều kỳ lân được thành lập bên ngoài các thành phố hạng nhất như Bắc Kinh, Thượng Hải, Thâm Quyến, Quảng Châu và Hàng Châu.

Những thay đổi trên diễn ra khi Hoa Kỳ gia tăng áp lực lên các lĩnh vực công nghệ mà họ cho là quan trọng đối với an ninh quốc gia. Năm ngoái, Washington đã đưa ra các hạn chế nhằm hạn chế vốn đầu tư mạo hiểm và vốn tư nhân của Hoa Kỳ vào các công ty Trung Quốc bao gồm chất bán dẫn và vi điện tử, công nghệ lượng tử và một số hệ thống trí tuệ nhân tạo.

Các kỳ lân Trung Quốc cũng đang gặp phải rào cản khi niêm yết trên các sàn giao dịch chứng khoán Hoa Kỳ trong bối cảnh Bắc Kinh và Washington ngày càng giám sát chặt chẽ, ngăn cản vốn đầu tư mạo hiểm của Hoa Kỳ - từng là nguồn tài trợ chính cho lĩnh vực internet của đại lục - đầu tư vào các công ty khởi nghiệp của Trung Quốc.

Trong khi số lượng kỳ lân ở Trung Quốc tăng gần gấp ba lần từ năm 2016 đến năm 2023, từ 131 lên 375, số kỳ lân tiến hành chào bán cổ phiếu lần đầu ra công chúng đã giảm hơn 33% từ năm 2021 đến năm 2023, từ 31 xuống 19.

Theo Jonathan Ortmans, người sáng lập kiêm Chủ tịch Mạng lưới Doanh nhân Toàn cầu, ngược lại với thị trường đầu tư mạo hiểm trưởng thành hơn của Hoa Kỳ, hệ sinh thái khởi nghiệp của Trung Quốc phụ thuộc nhiều hơn vào các khoản đầu tư được chính phủ hậu thuẫn.

Ví dụ về các nỗ lực đầu tư được nhà nước hậu thuẫn bao gồm Quỹ đầu tư ngành công nghiệp vi mạch tích hợp Bắc Kinh, được Tập đoàn phát triển Zhongguancun thuộc sở hữu nhà nước thành lập vào tháng 8 với số tiền 8,5 tỷ nhân dân tệ.

Vào tháng 5, Trung Quốc thành lập giai đoạn thứ ba của Quỹ đầu tư ngành công nghiệp vi mạch tích hợp Trung Quốc với số vốn đăng ký là 344 tỷ nhân dân tệ.

Theo Chỉ số Kỳ lân toàn cầu năm 2024 của Viện nghiên cứu Hurun, Hoa Kỳ vẫn dẫn đầu thế giới với hơn 700 kỳ lân trong tổng số 1.453 kỳ lân trên toàn cầu, so với 340 kỳ lân ở Trung Quốc.