Sự công bằng và lễ độ
Khi người dân Mỹ và những người khác tỏ lòng tôn kính đối với cố Thượng nghị sỹ đảng Cộng hòa John McCain, người vừa qua đời hôm 25/8 vì bệnh ung thư ở tuổi 81, một số người đã trích dẫn những câu chuyện với một cử tri năm 2008, như một biểu tượng cho đức tính nổi tiếng của ông về công bằng và lễ độ.
| Thượng nghị sỹ John McCain. (Nguồn: Reuters) |
Trong khi vận động tranh cử tổng thống với ông Barack Obama, trong một cuộc gặp mặt, một phụ nữ tóc xám mặc áo phông đỏ có in hình ông McCain đã nói với ông rằng, bà ta không tin tưởng ông Obama bởi vì ông ấy là một người “Ả-rập”. McCain đã lịch sự, nhưng kiên quyết chỉnh lại khi nói “không, thưa bà”. Ông cầm lại micrô và nói rằng, ông Obama là một người đàn ông vì gia đình, một công dân đúng mực và rằng ông chỉ có bất đồng với Obama trong những vấn đề cơ bản.
Đoạn video này được lan truyền như lời nhắc nhở rằng, trong thế giới chính trị cạnh tranh, các đối thủ có thể mâu thuẫn quyết liệt với nhau về chính sách, nhưng vẫn tôn trọng, công bằng, thậm chí là thân thiện với nhau.
Đồng nghiệp của McCain, Thượng nghị sỹ bang Arizona Jeff Flake cho rằng, đức độ và việc đặt quốc gia lên trên đảng chính là những điều McCain đã theo đuổi trong nhiều năm qua. Một bình luận trên tweeter còn cho rằng, “Sự ra đi của McCain giống như sự kết thúc của một kỷ nguyên còn lâu mới hoàn hảo, nhưng đã ổn định và văn minh hơn trong đời sống chính trị Mỹ”.
Bản thân McCain đôi khi cũng càu nhàu các đối thủ hay đưa ra những lời bông đùa khiếm nhã. Ông có thể cộc cằn khi nói với các phóng viên rằng “Đó là một câu hỏi ngu xuẩn”, nhưng rồi ông lại dành thời gian để trả lời đầy đủ và có ý nghĩa.
Larry Sabato - Giám đốc Trung tâm Chính trị thuộc Đại học Virginia cho rằng, McCain có tính khí “núi lửa”, nhưng mọi người sẽ hiểu nếu đủ thời gian gần gũi ông. McCain thường bỏ phiếu đồng thuận với các đồng nghiệp trong đảng Cộng hòa, nhưng ông cũng không ngại làm việc với những người thuộc đảng Dân chủ. Sabato nói thêm rằng “Một phần quan trọng của sự lễ độ là khả năng thừa nhận khi mình sai… McCain không bao giờ ngần ngại về điều đó”.
Trong cuốn hồi ký mang tên "The Restless Wave" mới được xuất bản, McCain thừa nhận rằng, đã bất đồng, đôi khi là quá nóng nảy với cả 6 vị tổng thống mà ông đã phục vụ. Tuy nhiên ông nói thêm rằng, nếu người dân Mỹ mất hết sự khiêm tốn thì “chúng ta sẽ xé tan xã hội của chúng ta”.
Trong một cuộc thăm dò do CBS News thực hiện hồi năm ngoái, 68% cử tri cho rằng, giọng điệu và sự lễ độ trong tranh luận chính trị ở Mỹ đang ngày càng tồi tệ, so với 7% cho rằng, điều đó đang tốt lên. Đây là một kết quả hiếm hoi mà mọi người trong giới chính trị đều tán thành.
Sóng gió vì khác biệt
Việc ông Trump không muốn phát biểu chính thức ca ngợi ông McCain, cũng như việc tổng thống Mỹ không được mời dự đám tang khắc họa rõ quan hệ đầy sóng gió giữa hai người.
| Trong sự kiện tại Bang Iowa năm 2015, ông Trump, khi đó đang chạy đua cho chức tổng thống, nói ông McCain "không phải là anh hùng chiến tranh". (Nguồn: Reuters) |
Lá cờ tại Nhà Trắng đã được treo rủ hôm 26/8, một ngày sau sự ra đi của Thượng nghị sĩ John McCain. Tuy nhiên chỉ tới sáng hôm sau, người ta thấy lá cờ bay trên nóc tòa nhà như bình thường trước khi được kéo hạ vào chiều tối cùng ngày.
Theo các nguồn tin của Washington Post, một tuyên bố chính thức đã được soạn thảo trước khi ông McCain qua đời hôm 25/8 và bà Sanders cùng một số người khác đã chỉnh sửa cho ra phiên bản cuối cùng để ông Trump có thể sử dụng. Song Tổng thống Mỹ Trump đã lựa chọn phát ngôn như cách ông vẫn làm bấy lâu.
"Tôi muốn gửi đến gia đình Thượng nghị sĩ John McCain sự đồng cảm và kính trọng sâu sắc nhất. Xin được gửi đến các bạn tấm lòng và những lời cầu nguyện!", ông Trump viết trên Twitter tối 25/8, ngay sau khi tin tức về sự ra đi của ông McCain được công bố.
Trước khi ông McCain qua đời, ông Trump nói với các trợ lý rằng, Thượng nghị sĩ Cộng hòa nên từ chức vì điều trị bệnh ung thư. Ông Trump cũng nói với bạn bè rằng ông McCain đã phản bội ông.
"Ban đầu, ông Trump đã thích McCain. Trong cuộc bầu cử năm 2008, ông ấy nói với tôi rằng, ông nghĩ đảng Cộng hòa cần một người như McCain - một điều gì đó khác biệt", ông Chris Ruddy, một người bạn lâu năm của ông Trump, nói. "Ông ấy nói rằng, McCain là một người không theo đám đông và đang làm những thứ khác biệt".
Song ông McCain đã trở thành người chỉ trích đương kim Tổng thống Mỹ gay gắt nhất, tấn công ông Trump về cả chính sách đối ngoại, đối nội và nhiều lần không tán đồng những phát biểu của ông Trump.