| Các đại biểu tham dự Hội nghị tổng kết công tác đối ngoại nhân dân năm 2025 và phương hướng, nhiệm vụ năm 2026 chụp ảnh lưu niệm. (Ảnh: Quang Hoà) |
Trong khuôn khổ Hội nghị tổng kết công tác đối ngoại nhân dân năm 2025 và phương hướng, nhiệm vụ năm 2026 của Bộ Ngoại giao sáng 30/12, PGS.TS. Nhạc sĩ Đỗ Hồng Quân, Phó Chủ tịch không chuyên trách Ủy ban Trung ương Mặt trận Tổ quốc Việt Nam, Chủ tịch Liên hiệp các Hội Văn học nghệ thuật Việt Nam đã trình bày tham luận với chủ đề "Phát huy vai trò của các tổ chức nhân dân trong việc thúc đẩy giá trị văn hóa, sức mạnh mềm Việt Nam thông qua các hoạt động đối ngoại và hợp tác quốc tế".
Theo ông, trong bối cảnh hiện nay, tình hình thế giới biến động nhanh chóng, phức tạp, khó lường, mang lại những thời cơ, vận hội mới nhưng cũng đặt ra không ít khó khăn, thách thức đối với công tác văn hóa, văn học nghệ thuật nói chung và hoạt động sáng tạo tác phẩm nghệ thuật của văn nghệ sĩ nói riêng.
Đặc biệt, sự bùng nổ của cuộc cách mạng công nghiệp 4.0, bước đột phá phát triển của khoa học công nghệ, trí tuệ nhân tạo AI được đưa vào cuộc sống, công cuộc đổi mới sáng tạo và chuyển đổi số quốc gia đã trở thành một xu thế tất yếu, tác động vô cùng mạnh mẽ, sâu sắc và mau lẹ đến môi trường văn hóa, môi trường sáng tạo văn học nghệ thuật.
| PGS.TS. Nhạc sĩ Đỗ Hồng Quân, Chủ tịch Liên hiệp các Hội Văn học nghệ thuật Việt Nam, trình bày tham luận tại Hội nghị. (Ảnh: Quang Hoà) |
Trước tác động của thời kỳ mới, cùng với sự thay đổi về thị hiếu và đòi hỏi ngày càng cao trong trải nghiệm của công chúng đối với các tác phẩm văn học nghệ thuật đòi hỏi đội ngũ văn nghệ sĩ phải tiếp tục là đội ngũ tiên phong của đổi mới, sáng tạo; đi đầu trong việc xây dựng và phát triển văn hóa, văn học, nghệ thuật; góp phần vào sự phát triển nhanh và bền vững của đất nước.
PGS.TS. Nhạc sĩ Đỗ Hồng Quân nhấn mạnh, Đảng và Nhà nước luôn dành cho văn hóa nói chung và văn học nghệ thuật Việt Nam nói riêng một sự quan tâm đặc biệt. Trong quá trình đất nước đổi mới và hội nhập quốc tế ngày càng sâu rộng và toàn diện như hiện nay, sự quan tâm và lãnh đạo của Đảng và Nhà nước lại càng mạnh mẽ, cụ thể hơn; biểu hiện bằng việc luôn luôn khuyến khích mọi sự tìm tòi, tôn trọng tự do sáng tạo của người nghệ sĩ, xây dựng cơ chế, chính sách đặc thù đối với văn học nghệ thuật phù hợp với sự phát triển kinh tế - xã hội của đất nước.
Bên cạnh đó, Liên hiệp các Hội Văn học nghệ thuật Việt Nam với bề dày hơn 75 năm, là tổ chức Hội quần chúng được Đảng và nhà nước giao nhiệm vụ, bao gồm 10 Hội Văn học nghệ thuật chuyên ngành Trung ương và 34 Hội Văn học nghệ thuật tại các tỉnh, thành phố, với hơn 40.000 hội viên nằm trong các lĩnh vực: Văn học, âm nhạc, sân khấu, múa, mỹ thuật, điện ảnh, nhiếp ảnh, kiến trúc, văn nghệ dân gian, văn nghệ các dân tộc thiểu số. Đây là một lực lượng trí thức - văn nghệ sĩ hùng hậu, bằng tác phẩm, công trình sáng tạo ra đã góp phần tích cực vào hoạt động đối ngoại nhân dân và hợp tác quốc tế về văn hóa.
Theo PGS.TS. Nhạc sĩ Đỗ Hồng Quân, văn học nghệ thuật bằng đặc thù của mỗi loại hình sẽ quảng bá và lan tỏa hình ảnh, con người Việt Nam ra thế giới. Văn học thông qua dịch thuật sẽ chuyển tải tới bạn bè các tác phẩm kinh điển, từ Truyện Kiều (đại thi hào Nguyễn Du), Nhật ký trong tù (Chủ tịch Hồ Chí Minh)… đến các tiểu thuyết, thơ đương đại…
Âm nhạc, mỹ thuật, điện ảnh, nhiếp ảnh cũng có thể giới thiệu với thế giới những giá trị văn hóa cốt lõi của Việt Nam từ lịch sử xa xưa, tới chủ nghĩa anh hùng cách mạng, lòng yêu nước của nhân dân Việt Nam và tình cảm thắm thiết với nhân dân các dân tộc trên thế giới.
| Toàn cảnh Hội nghị tổng kết công tác đối ngoại nhân dân năm 2025 và phương hướng, nhiệm vụ năm 2026. (Ảnh: Quang Hoà) |
Chủ tịch Liên hiệp các Hội Văn học nghệ thuật Việt Nam cũng nêu rõ, thông qua các hoạt động như festival, triển lãm, biểu diễn nghệ thuật, đơn cử như Festival Huế, Festival Âm nhạc mới quốc tế 2014, 2016, 2018 và gần đây nhất là tháng 11/2025, đã thu hút gần 300 nhạc sĩ, nghệ sĩ quốc tế và Việt Nam. Hay Liên hoan Sân khấu quốc tế tại Ninh Bình tháng 11/2025 với hơn 20 vở diễn của các đoàn quốc tế tham dự; Liên hoan phim châu Á-Đà Nẵng (DANAFF) cũng là một sự kiện nổi bật về giao lưu điện ảnh các nước trong khu vực và thế giới…
"Trong bối cảnh toàn cầu hóa và cách mạng công nghệ 4.0, cùng với việc chuyển đổi số, AI có mặt trong mọi lĩnh vực cuộc sống thì vai trò của ngoại giao văn hóa trong quảng bá hình ảnh đất nước, con người Việt Nam cũng trở nên quan trọng. Vai trò đó là một phần lớn nằm ở các tổ chức nhân dân như các Hội hữu nghị, Hội nghề nghiệp, Hội Văn học nghệ thuật trong Liên hiệp các Hội Văn học nghệ thuật Việt Nam", PGS.TS. Nhạc sĩ Đỗ Hồng Quân khẳng định.
Hơn hết, để những giá trị văn hóa của đất nước hình chữ S đến gần hơn với nhân dân thế giới, PGS.TS. Nhạc sĩ Đỗ Hồng Quân cho rằng cần xây dựng một chiến lược ngoại giao văn hóa dựa trên “quyền lực mềm”, sử dụng văn học nghệ thuật để giới thiệu ra thế giới, làm cho bạn bè quốc tế hiểu đúng, hiểu sâu hơn về đất nước, con người Việt Nam. Cụ thể:
Thứ nhất, thúc đẩy mạnh các hình thức giao lưu như Ngày Văn hóa Việt Nam tại các nước; trao đổi đoàn nghệ thuật; tăng cường dịch thuật và giới thiệu sản phẩm sách Việt Nam ra nước ngoài cùng với việc đẩy mạnh dịch thuật văn học nước ngoài sang tiếng Việt.
Thứ hai, cần kết hợp các hình thức hợp tác giữa Nhà nước với các tổ chức nhân dân, các doanh nghiệp và văn nghệ sĩ trong nước và cộng đồng người Việt ở hải ngoại.
Thứ ba, phát huy vai trò của các tổ chức nhân dân như một công cụ chiến lược thúc đẩy giá trị văn hóa - sức mạnh mềm, cần hoạch định chính sách dài hạn, đầu tư cơ sở hạ tầng và đào tạo nhân lực, đẩy mạnh khai thác nền tảng số.
"Cần kết hợp bảo tồn truyền thống và đổi mới sáng tạo. Có như vậy, giá trị văn hóa sẽ được lan tỏa, góp phần tích cực vào hoạt động đối ngoại nhân dân và hợp tác quốc tế", Chủ tịch Liên hiệp các Hội Văn học nghệ thuật Việt Nam nhận định.