Việt Nam-Australia: Đối tác năng động hướng tới phục hồi mạnh mẽ

Nhận lời mời của Bộ trưởng Ngoại giao Bùi Thanh Sơn, Bộ trưởng Ngoại giao Australia Penny Wong đã thăm chính thức Việt Nam từ ngày 26-28/6.

Những điều “đầu tiên” ý nghĩa

Chuyến thăm chính thức Việt Nam của Bộ trưởng Ngoại giao Australia Penny Wong hàm chứa nhiều ý nghĩa khi được kết hợp bởi nhiều điều “đầu tiên”.

Theo đó, Việt Nam là nước Đông Nam Á đầu tiên bà Penny Wong tới thăm sau khi vừa được bổ nhiệm làm Bộ trưởng Ngoại giao Australia. Điều này khẳng định Australia coi trọng vai trò và vị thế của Việt Nam trong ASEAN, khu vực và quốc tế.

Chuyến thăm diễn ra khi Australia vừa tổ chức bầu cử Quốc hội liên bang và thành lập chính phủ mới do Thủ tướng Anthony Albanese đứng đầu, gửi đi thông điệp hữu nghị, thể hiện cam kết của chính phủ mới tiếp tục tăng cường quan hệ Đối tác chiến lược với Việt Nam.

Đây cũng là chuyến thăm cấp Bộ trưởng Ngoại giao đầu tiên sau khi hai nước mở cửa hoàn toàn. Sự kiện đánh dấu sự chuyển dịch sang giai đoạn “bình thường mới”, tạo động lực mới cho quan hệ Đối tác chiến lược Việt Nam - Australia, thúc đẩy giao lưu, phục hồi sau đại dịch Covid-19.

Với những điều đặc biệt đó, chuyến thăm đã trở thành một dấu mốc mở màn hướng tới 50 năm kỷ niệm ngày hai nước thiết lập quan hệ ngoại giao vào năm sau (26/2/1973-26/2/2023).

Đi sâu và mở rộng

Chia sẻ với báo chí trước thềm chuyến thăm Việt Nam, bà Penny Wong từng khẳng định: “Australia và Việt Nam có mối quan hệ đối tác năng động được củng cố bởi các liên kết kinh doanh và cộng đồng mạnh mẽ. Tôi sẽ gặp các nhà lãnh đạo Việt Nam để thảo luận về việc làm sâu sắc thêm các mối quan hệ này”.

Bà Penny Wong nhấn mạnh tới xuất phát điểm là luôn lắng nghe để hiểu quan điểm của Việt Nam về những cơ hội và thách thức, cách mà Australia và Việt Nam có thể cùng nhau nắm bắt cơ hội và đối phó với các thách thức này.

Trên tinh thần đó, trong chuyến thăm ba ngày, tân Bộ trưởng Ngoại giao Australia đã chào Chủ tịch nước Nguyễn Xuân Phúc, Thủ tướng Chính phủ Phạm Minh Chính và hội đàm với Bộ trưởng Ngoại giao Bùi Thanh Sơn để bàn về quan hệ song phương. Bà cũng gặp Trưởng ban Đối ngoại Trung ương Đảng Lê Hoài Trung và Giám đốc Học viện Chính trị quốc gia Hồ Chí Minh Nguyễn Xuân Thắng.

Trong các cuộc tiếp xúc, hai bên đều thể hiện quyết tâm đưa quan hệ Đối tác chiến lược Việt Nam - Australia ngày càng đi vào chiều sâu, thực chất và hiệu quả, hướng tới tầm cao mới; đồng thời mở rộng sang các lĩnh vực khác như ứng phó với biến đổi khí hậu, tăng trưởng xanh, giáo dục - đào tạo…

Với việc Việt Nam và Australia đã mở cửa hoàn toàn, hai bên cho rằng cần đẩy mạnh hợp tác, nhất là trong các lĩnh vực du lịch, giáo dục và hợp tác lao động; đồng thời tăng cường các lĩnh vực hợp tác truyền thống như thương mại, đầu tư, an ninh, quốc phòng; phối hợp chặt chẽ kỷ niệm 50 năm thiết lập quan hệ ngoại giao giữa hai nước (1973-2023).

Trao đổi về tình hình khu vực và quốc tế, Bộ trưởng Penny Wong khẳng định Australia coi trọng vai trò trung tâm của ASEAN và quan hệ Đối tác chiến lược toàn diện Australia-ASEAN; tiếp tục quan tâm tăng cường hợp tác với tiểu vùng Mekong; nhất trí việc duy trì hòa bình, ổn định, an ninh, an toàn và tự do hàng hải và hàng không ở Biển Đông cũng như bảo đảm tôn trọng luật pháp quốc tế, trong đó có Công ước Liên hợp quốc về Luật Biển 1982.

Về giao lưu nhân dân, Bộ trưởng Penny Wong nhất trí tiếp tục tạo thuận lợi cho cộng đồng người Việt được sinh sống, học tập, lao động và hòa nhập vào cộng đồng sở tại, đóng góp tích cực cho quan hệ hợp tác tốt đẹp giữa hai nước.

Chuyến thăm cũng đánh dấu việc thành lập Trung tâm Việt Nam - Australia (VAC). Được đặt tại Học viện Chính trị quốc gia Hồ Chí Minh, VAC sẽ tạo điều kiện và thúc đẩy việc chia sẻ tri thức giữa các thế hệ lãnh đạo tiếp theo của Australia và Việt Nam, đồng thời thể hiện sự tin cậy lớn vào mối quan hệ giữa hai nước.

Nhân chuyến thăm, bà Penny Wong cũng dành thời gian để thưởng thức món phở gà do Đại sứ Australia tại Việt Nam Robyn Mudie giới thiệu. Những bức ảnh của Bộ trưởng Ngoại giao Australia trong trang phục đời thường ăn phở gà Việt Nam tại quán bình dân đã được chia sẻ rầm rộ trên mạng xã hội, phản ánh sự gần gũi văn hóa và mối liên kết gắn bó giữa con người với con người của Việt Nam và Australia.

Nắm bắt cơ hội

Mặc dù gặp nhiều khó khăn, thách thức do dịch bệnh Covid-19 cũng như các biến động, bất ổn trong khu vực và trên thế giới, quan hệ Đối tác chiến lược Việt Nam-Australia vẫn phát triển mạnh mẽ trong thời gian qua, trao đổi đoàn và các tiếp xúc cấp cao vẫn được triển khai đều đặn.

Trong đại dịch Covid-19, hai nước cũng dành cho nhau những nghĩa cử cao đẹp, thể hiện tinh thần “tương thân tương ái” giữa lúc khó khăn hoạn nạn. Ở thời điểm đại dịch mới bùng phát, Việt Nam đã chia sẻ với Australia một phần nguồn lực trong khả năng, cụ thể là khẩu trang vải kháng khuẩn, khẩu trang y tế, bộ đồ bảo hộ phòng dịch và sinh phẩm xét nghiệm SARS-CoV-2 do Việt Nam sản xuất, góp phần cùng người dân và lực lượng tuyến đầu của Australia ứng phó với đại dịch.

Australia đồng hành với Việt Nam trong cuộc chiến chống Covid-19 thông qua hỗ trợ vaccine và thiết bị, vật tư y tế cho Việt Nam. Tính đến nay, Australia đã chia sẻ hơn 22,2 triệu liều vaccine Covid-19, trong đó 14,4 triệu liều vaccine cho trẻ em, giúp Việt Nam đẩy nhanh chiến dịch tiêm chủng.

Không chỉ thành công trong hợp tác y tế, quan hệ Việt Nam-Australia liên tục có những bước phát triển ấn tượng bất chấp đại dịch. Trong đó phải kể đến kim ngạch thương mại hai chiều lần đầu tiên vượt mốc 10 tỷ USD, đạt 12,4 tỷ USD trong năm 2021 và Việt Nam bắt đầu có đầu tư trực tiếp tại Australia.

Hai nước đã thông qua Chiến lược tăng cường hợp tác kinh tế Việt Nam - Australia (EEES) và Tuyên bố chung Cam kết hành động thiết thực về khí hậu; thành lập Trung tâm Việt Nam-Australia; ký Bản ghi nhớ về Chương trình thị thực nông nghiệp cho phép lao động Việt Nam sang làm việc trong lĩnh vực nông nghiệp tại Australia…

Hiện nay, tình hình mới đặt ra bài toán cho Việt Nam và Australia làm sao để tận dụng đà phát triển và cơ hội phục hồi để bứt phá đưa quan hệ song phương lên tầm cao mới.

Nhân chuyến thăm, Bộ trưởng Penny Wong đã gặp gỡ các đối tác phát triển và các doanh nghiệp để hiểu rõ hơn về những thách thức của Việt Nam trong các vấn đề về biến đổi khí hậu và quá trình chuyển đổi sang năng lượng sạch, tìm cách để hai nước hợp tác cùng giải quyết những thách thức đó.

Hai bên cũng tạo điều kiện hơn nữa cho hàng hóa tiếp cận thị trường của nhau, kể cả các mặt hàng nông thủy sản Việt Nam như hoa quả, tôm tươi…; triển khai hiệu quả các văn kiện hợp tác quan trọng đã ký kết, trong đó có Chương trình Hành động triển khai quan hệ Đối tác chiến lược Việt Nam-Australia giai đoạn 2020-2023; đẩy mạnh hợp tác giáo dục - đào tạo, văn hóa, du lịch, qua đó củng cố hơn nữa giao lưu nhân dân hai nước.

Với cam kết của Việt Nam nhằm đạt mức phát thải ròng bằng 0 vào năm 2050, hai nước đang có nhiều dư địa để hợp tác trong các lĩnh vực như chống biến đổi khí hậu, tăng trưởng xanh, kinh tế số, nông nghiệp công nghệ cao...

Cùng chung chí hướng trong nhiều lĩnh vực, quan hệ Việt Nam-Australia đang đứng trước nhiều cơ hội để làm sâu sắc hơn nữa mối liên kết song phương. Hy vọng rằng, những thiện chí, quyết tâm và cam kết trong chuyến thăm Việt Nam của Bộ trưởng Ngoại giao Penny Wong sẽ được hai bên hiện thực hóa bằng hành động để hai nước có thể kỷ niệm 50 ngày thiết lập quan hệ ngoại giao vào năm sau trong không khí rực rỡ nhất khi mà quan hệ song phương phát triển mạnh mẽ đỉnh cao nhất.