Việt Nam - Belarus: Hiện thực hóa các thỏa thuận hợp tác

Trao đổi với báo chí trước thềm chuyến thăm, Đại sứ Việt Nam tại Belarus Phạm Hải khẳng định, chuyến thăm chính thức đầu tiên của Chủ tịch Quốc hội Nguyễn Thị Kim Ngân đến Belarus nhằm tăng cường quan hệ hữu nghị truyền thống, hợp tác nhiều mặt Việt Nam - Belarus và hợp tác tốt đẹp giữa Quốc hội Việt Nam và Nghị viện Belarus.

“Mục đích chuyến thăm nhằm duy trì cơ chế trao đổi đoàn lãnh đạo cấp cao hai nước; trao đổi về quan hệ hợp tác song phương với Belarus trên các lĩnh vực cũng như phương hướng, biện pháp thúc đẩy hợp tác nghị viện giữa hai nước; thảo luận các vấn đề quốc tế, khu vực cùng quan tâm; hiện thực hóa các thỏa thuận giữa lãnh đạo cấp cao và Quốc hội hai nước”, Đại sứ Phạm Hải nhấn mạnh.

Nhiều kết quả tích cực

Theo Đại sứ Phạm Hải, lãnh đạo Belarus đánh giá cao ý nghĩa chuyến thăm của Chủ tịch Quốc hội Nguyễn Thị Kim Ngân. Từ trong năm, các phương tiện thông tin đại chúng của Belarus đã nhiều lần đưa tin về khả năng Chủ tịch Quốc hội Việt Nam sang thăm quốc gia Đông Âu.

Dự kiến trong khuôn khổ chuyến thăm, Chủ tịch Quốc hội Nguyễn Thị Kim Ngân sẽ có các cuộc hội kiến Tổng thống, Thủ tướng, hội đàm với Chủ tịch Thượng viện và Chủ tịch Hạ viện nước chủ nhà.

“Bạn mong đợi trong chuyến thăm của Chủ tịch Quốc hội ta, hai bên sẽ đề cập tổng thể về quan hệ song phương trên các mặt chính trị - ngoại giao, hợp tác kinh tế - thương mại, quốc phòng - an ninh; quan hệ hợp tác nghị viện và phương hướng thúc đẩy hợp tác trên các lĩnh vực, đặc biệt là kinh tế - thương mại”, Đại sứ Phạm Hải cho biết.

Theo Đại sứ, trong năm 2019, quan hệ Việt Nam - Belarus đã có những bước phát triển mạnh mẽ, các lĩnh vực hợp tác song phương được đẩy mạnh, thu được những kết quả tích cực.

Trao đổi đoàn các cấp được tăng cường, tạo xung lực thúc đẩy hợp tác trên nhiều mặt như các đoàn của Thứ trưởng Bộ Quốc phòng Bế Xuân Trường (5/2019), Tư lệnh Quân chủng Phòng không - Không quân Lê Huy Vịnh (6/2019), Bộ trưởng Bộ Công an Tô Lâm (7/2019), Thứ trưởng Bộ Công an Nguyễn Văn Thành (9/2019), Tổng cục trưởng Tổng cục Hải quan Nguyễn Văn Cẩn (9/2019), Phó Thủ tướng Belarus Igor Lyashenko thăm Việt Nam (9/2019).

Hai nước hiện có các cơ chế hợp tác: Ủy ban liên Chính phủ về hợp tác kinh tế, thương mại và khoa học kỹ thuật; Ủy ban liên Chính phủ về hợp tác kỹ thuật quân sự; Ủy ban Hợp tác về khoa học và công nghệ; Tham vấn chính trị cấp Thứ trưởng Ngoại giao.

Hai bên hợp tác chặt chẽ, ủng hộ lẫn nhau tại các diễn đàn đa phương quốc tế. Belarus là một trong những nước đầu tiên tuyên bố ủng hộ và có văn bản khẳng định từ rất sớm việc ủng hộ Việt Nam ứng cử làm thành viên Ủy ban Luật Thương mại Quốc tế và Ủy viên không thường trực Hội đồng Bảo an Liên hợp quốc nhiệm kỳ 2020-2021.

Hướng tới đột phá trong kim ngạch thương mại

Với nỗ lực của cả hai phía, quan hệ thương mại song phương có những bước khởi sắc rõ rệt. Kim ngạch thương mại hai chiều 9 tháng đầu năm 2019 đạt 153,4 triệu USD (tăng 80,1% so với cùng kỳ năm 2018), trong đó xuất khẩu của Belarus sang Việt Nam đạt 83,9 triệu USD (tăng 76,4%), xuất khẩu của Việt Nam sang Belarus đạt 69,5 triệu USD (tăng 86,8%). Dự kiến kim ngạch thương mại song phương cả năm 2019 sẽ đạt mức 200 triệu USD sau nhiều năm dừng ở con số 100 triệu USD/năm.

Trong chuyến thăm Việt Nam của Phó Thủ tướng Belarus Igor Lyashenko (9/2019), hai bên đã thảo luận và thống nhất nhiều biện pháp cụ thể nhằm đưa hợp tác kinh tế - thương mại – đầu tư phát triển hơn nữa, tương xứng với tiềm năng của hai nước.

Trước hết là phối hợp triển khai hiệu quả Hiệp định Thương mại tự do giữa Việt Nam và Liên minh Kinh tế Á – Âu (EAEU) và Nghị định thư về hỗ trợ sản xuất phương tiện vận tải có động cơ trên lãnh thổ Việt Nam nhằm tạo bước đột phá trong hợp tác kinh tế - thương mại giữa hai nước, phấn đấu nâng kim ngạch thương mại song phương lên 500 triệu USD vào những năm tới; đồng thời nghiên cứu mở rộng hợp tác nông nghiệp.

Đáng chú ý, trong khuôn khổ chuyến thăm, hai bên đã chính thức khai trương Liên doanh lắp ráp xe tải Maz Asia với tổng công suất 3.000 sản phẩm/năm, và ký kết các văn bản thành lập Liên doanh sản xuất các sản phẩm sữa tại tỉnh Hưng Yên.

Theo Đại sứ Belarus tại Việt Nam Vladimir Goshin, hai dự án này là “minh chứng sinh động cho nỗ lực, cố gắng của hai nước trong việc thúc đẩy quan hệ kinh tế - thương mại song phương với định hướng chuyển từ thương mại đơn thuần sang hợp tác, liên doanh chế biến, sản xuất”.

Nhiều lĩnh vực hợp tác thực chất

Belarus đã giúp Việt Nam đào tạo nhiều cán bộ, chuyên gia có trình độ chuyên môn cao. Hiện khoảng 70 sinh viên Việt Nam đang theo học ở Belarus. Hợp tác an ninh quốc phòng được duy trì thông qua trao đổi đoàn và hoạt động của Ủy ban liên Chính phủ về hợp tác kỹ thuật quân sự.

Hợp tác khoa học và công nghệ giữa hai nước phát triển tốt đẹp, nhiều dự án được triển khai có kết quả. Ủy ban hợp tác về khoa học và công nghệ Việt Nam-Belarus đã tiến hành được 11 khóa họp.

Trong các năm 2014 và năm 2017, hai bên đã tổ chức “Những ngày Văn hóa Belarus tại Việt Nam” và năm 2015 tổ chức “Những ngày Văn hóa Việt Nam tại Belarus”. Lượng khách du lịch Belarus đến Việt Nam tăng nhanh sau khi Việt Nam miễn thị thực cho công dân Belarus vào năm 2015.

Từ ngày 1/2/2017, Việt Nam thí điểm cấp visa điện tử cho 40 nước, trong đó có Belarus. Ngày 9/1/2017, Tổng thống Belarus ký Sắc lệnh về miễn thị thực xuất nhập cảnh Belarus trong thời hạn 5 ngày cho công dân 80 nước, trong đó có Việt Nam (với công dân Việt Nam và một số nước khác có thêm một số điều kiện bắt buộc). Sắc lệnh có hiệu lực từ ngày 12/2/2017. Ngày 24/7/2018, Tổng thống Belarus ký Sắc lệnh nâng thời hạn miễn thị thực nói trên lên 30 ngày.

Hợp tác lao động là một trong những hướng hợp tác triển vọng giữa hai nước. Hai nước đã ký Hiệp định liên Chính phủ về làm việc có thời hạn của công dân hai nước trên lãnh thổ của nhau và có hiệu lực từ 6/6/2013.

Hợp tác giữa các địa phương hai nước tích cực được thúc đẩy. Hai bên đã ký các văn kiện hợp tác giữa Hà Nội và Minsk; Đà Nẵng và tỉnh Grodno; Thành phố Hồ Chí Minh và Minsk, Quảng Ninh và Minsk, Grodno, Brest; Hải Phòng, Bình Thuận và Vitebsk; Quảng Nam và Mogilov, Lào Cai và Brest. Hai bên đã ký nhiều hiệp định khung.

Cộng đồng Việt Nam ở Belarus hiện có khoảng 500-600 người (bao gồm người Việt định cư, làm ăn sinh sống tại đây, sinh viên, lao động làm việc có hạn theo hợp đồng) nhìn chung được chính quyền tạo điều kiện tương đối thuận lợi trong học tập, cư trú và kinh doanh theo pháp luật sở tại. Đặc biệt, tháng 12/2006, Tổng thống A. Lukashenko đã cho phép công dân Việt Nam lao động, học tập tại Belarus trước năm 1992 được định cư hợp pháp, lâu dài ở Belarus.

Theo Đại sứ Phạm Hải, với định hướng đúng đắn và những biện pháp cụ thể được trao đổi, thống nhất trong chuyến thăm của Chủ tịch Quốc hội Nguyễn Thị Kim Ngân sắp tới, các lĩnh vực hợp tác song phương được dự báo sẽ tiếp tục có những bước phát triển mới, tương xứng với quan hệ hữu nghị truyền thống tốt đẹp và vì lợi ích của nhân dân hai nước Việt Nam - Belarus.