Việt Nam - Chile: Hữu duyên

Sự gắn bó đó đã được khẳng định rõ nét trong chuyến thăm cấp Nhà nước của Chủ tịch nước Nguyễn Minh Triết tới Chile, từ ngày 29/9 đến 1/10 vừa qua, khi lãnh đạo của cả hai nước thống nhất đẩy mạnh hợp tác kinh tế-thương mại, quyết tâm triển khai Tuyên bố chung cấp cao về hướng tới “quan hệ đối tác toàn diện” Việt Nam – Chile, được ký trong chuyến thăm Chile của Tổng Bí thư Nông Đức Mạnh tháng 5/2007. Trong cái se lạnh của tiết trời cuối Đông ở thủ đô Santiago, lễ đón chính thức Chủ tich nước Nguyễn Minh Triết đã được cử hành những nghi lễ trọng thể nhất dành cho nguyên thủ quốc gia, thể hiện sự trọng thị của Nhà nước Chile đối với Chủ tịch nước Nguyễn Minh Triết và đoàn đại biểu cấp cao Việt Nam.

Tại các cuộc tiếp xúc, một mục tiêu được lãnh đạo cả hai nước đều nhắc tới và nhấn mạnh là việc ký kết FTA giữa Chile và Việt Nam. Với thời gian dự kiến ký kết là đầu năm 2010, FTA Việt Nam – Chile có ý nghĩa như một cú hích lớn đưa quan hệ kinh tế-thương mại giữa hai nước sang một thời kỳ phát triển mới, tạo điều kiện cho doanh nghiệp hai nước mở rộng thị trường ở cả hai khu vực Đông Á và Mỹ Latinh. Trao đổi thương mại hai chiều hàng năm giữa Việt Nam và Chile nay mới đạt khoảng 200 triệu USD, nhưng nếu FTA song phương được ký kết, con số này dự kiến sẽ vượt mức 600-700 triệu USD.

Trên góc độ hợp tác khu vực, cách đây đúng 5 năm, vào tháng 11/2004, Hội nghị cấp cao Diễn đàn hợp tác kinh tế châu Á - Thái Bình Dương (APEC) lần thứ 12, cũng được nhóm họp tại Santiago, đã lấy chủ đề “Một cộng đồng, Tương lai của chúng ta”, và thông qua tuyên bố chung về cam kết thúc đẩy tự do hóa thương mại và đầu tư của các quốc gia hai bờ châu Á – Thái Bình Dương. Kể từ đó nội dung này được nhắc tới với cái tên Sáng kiến Santiago về mở cửa buôn bán trong APEC. Việt Nam và Chile đều

là thành viên của APEC, hợp tác trao đổi thương mại hiệu quả và thành công của hai nước sẽ là một minh chứng thuyết phục cho việc cần thiết đẩy nhanh hơn tiến trình tự do hóa thương mại giữa hai khu vực Mỹ La-tinh và Đông Nam Á.

Trong lịch sử, trải bao thăng trầm, hai nước và hai dân tộc Việt Nam và Chile luôn ủng hộ nhau trong đấu tranh vì hòa bình và phát triển. Thời kỳ nhân dân Việt Nam đấu tranh thống nhất Tổ quốc, mãi ở bên kia bán cầu, nhân dân Chile là những người tích cực ủng hộ sự nghiệp cách mạng chính nghĩa của nhân dân Việt Nam. Ký ức lịch sử luôn được gợi nhắc trong các cuộc gặp giữa Chủ tịch nước Nguyễn Minh Triết với bà Tổng thống Michelle Bachelet và các nhà lãnh đạo Quốc hội, Tòa án, doanh nghiệp Chile. Tại Diễn đàn doanh nghiệp hai nước, Chủ tịch nước Nguyễn Minh Triết đã nhắc đến một chi tiết: Hè năm 1969, với tư cách là thượng nghị sĩ, chủ tịch Đảng Xã hội Chile, ông Salvador Allende đã dẫn đầu đoàn đại biểu Đảng Xã hội thăm Việt Nam giữa lúc cuộc kháng chiến chống Mỹ cứu nước của Việt Nam đang diễn ra quyết liệt. Lúc đó, Thượng nghị sĩ Salvador Allende đã được Chủ tịch Hồ Chí Minh tiếp và đây cũng là cuộc tiếp khách quốc tế cuối cùng của Người. Tháng 3/1971 - một năm sau khi ông Salvador Allende trở thành Tổng thống - Chile và Việt Nam đã thiết lập quan hệ ngoại giao.

Có một sự kiện đáng chú ý trong chuyến thăm, đó là việc Hội đồng thành phố Santiago đã trao bằng công nhận Chủ tịch nước Nguyễn Minh Triết là công dân danh dự của thành phố. Bài phát biểu khá dài của Thị trưởng Santiago, Pablo Zalaquett tại lễ trao tặng có đoạn: “Bằng mô hình phát triển của mình, Việt Nam đã đạt được nhiều thành tựu quan trọng và bằng sự nghiệp đổi mới, Việt Nam đã mở cánh cửa ra thế giới, trở thành nước có tốc độ tăng trưởng vượt bậc về kinh tế, hội nhập quốc tế và đạt được sự ổn định chính trị xã hội”.

Tại bữa tiệc chiêu đãi chào mừng Chủ tịch nước Nguyễn Minh Triết, bà Tổng thống Chile Bachelet nói nhiều người Việt Nam đều ưa thích rượu vang Chile nhưng ở Santiago chưa có quán ăn Việt Nam nào, rồi bà nhắc đến sự kết hợp giữa món ăn Việt Nam mà bà được biết là rất ngon với rượu vang Chile như một minh chứng cho sự hợp tác giao lưu văn hoá- nghệ thuật, theo đó đầu bếp giỏi của Việt Nam sang Chile mở nhà hàng, để nhân dân hai nước hiểu biết nhau hơn.

Theo quan niệm phương Đông, “nghìn dặm có duyên sự cũng thành”. Tình cảm và sự hợp tác giữa nhân dân hai nước Việt Nam và Chile như đã có cơ duyên từ lâu, nay mối cơ duyên đó lại có thêm quyết tâm hợp tác ở cấp cao của cả hai nước. Bởi vậy càng có nhiều cơ sở để tin rằng, câu “hữu duyên thiên lý năng tương ngộ” sẽ  càng đúng với quan hệ hai nước thời gian tới.

Thu Trang