Việt Nam - LB Nga: Quan hệ “hết sức đặc biệt”

Đại sứ Việt Nam tại Liên bang Nga (LB Nga), ông Nguyễn Thanh Sơn (ảnh nhỏ) cho biết trong cuộc trả lời phỏng vấn Báo TG&VN trước thềm chuyến thăm chính thức LB Nga và tham dự Hội nghị cấp cao kỷ niệm ASEAN - Nga của Thủ tướng Chính phủ Nguyễn Xuân Phúc (từ 16-20/5).

Xin Đại sứ cho biết mục đích và ý nghĩa chuyến thăm LB Nga lần này của Thủ tướng Nguyễn Xuân Phúc?

Đây là chuyến thăm chính thức nước ngoài đầu tiên của Thủ tướng Chính phủ Nguyễn Xuân Phúc trên cương vị mới theo lời mời của Thủ tướng Chính phủ LB Nga Dmitry Medvedev, thể hiện mong muốn và quyết tâm của lãnh đạo cấp cao hai nước nâng tầm hơn nữa quan hệ Đối tác Chiến lược toàn diện Việt Nam - LB Nga.

Trong khuôn khổ chuyến thăm, Thủ tướng Nguyễn Xuân Phúc sẽ hội đàm với Thủ tướng Medvedev, hội kiến Tổng thống Putin và Lãnh đạo hai Viện Quốc hội Nga nhằm trao đổi và thống nhất các biện pháp đẩy mạnh hợp tác song phương trên tất cả các lĩnh vực, đặc biệt thương mại - đầu tư, kỹ thuật quân sự, năng lượng,…

Trong khuôn khổ chuyến thăm, Thủ tướng Nguyễn Xuân Phúc sẽ tham dự Hội nghị Cấp cao LB Nga - ASEAN diễn ra tại Sochi (LB Nga) từ 19-20/5. Chuyến thăm là sự khẳng định Việt Nam sẵn sàng làm cầu nối giữa ASEAN và LB Nga, đóng góp tích cực vào hòa bình, ổn định và phát triển tại khu vực và trên thế giới. Ngoài ra, Thủ tướng sẽ trao đổi với các đối tác trong ASEAN và LB Nga nhằm đưa quan hệ ASEAN - LB Nga ngày càng đi vào chiều sâu và hiệu quả.

Tin tưởng rằng, chuyến thăm lần này của Thủ tướng sẽ mở ra trang mới quan trọng trong quan hệ Đối tác Chiến lược toàn diện Việt Nam - LB Nga, tạo động lực mới cho hợp tác song phương trên tất cả các lĩnh vực.         

Tổng thống Putin từng nói quan hệ Việt - Nga “còn hơn cả đối tác chiến lược”? Nhận định của Đại sứ về những thành quả trong quan hệ Việt - Nga thời gian qua, đặc biệt sau gần 4 năm hai nước nâng cấp quan hệ lên thành Đối tác Chiến lược toàn diện?

Quan hệ Đối tác Chiến lược toàn diện Việt Nam - LB Nga hết sức đặc biệt, được xây dựng dựa trên nền tảng hữu nghị truyền thống lâu đời giữa hai dân tộc. Trong quá khứ, nhân dân hai nước luôn kề vai sát cánh, ủng hộ và giúp đỡ lẫn nhau bất chấp nhiều thử thách và biến động lịch sử.

Với mong muốn phát huy truyền thống hữu nghị và hợp tác tốt đẹp đó, lãnh đạo hai nước đã quyết định nâng tầm quan hệ lên Đối tác Chiến lược và sau này là Đối tác Chiến lược toàn diện, tạo sự tin cậy chính trị thúc đẩy hơn nữa hợp tác nhiều mặt giữa hai nước. Trên cơ sở đó, quan hệ hợp tác giữa Việt Nam và LB Nga không ngừng được củng cố, có độ tin cậy cao, trao đổi đoàn các cấp, đặc biệt cấp cao, diễn ra thường xuyên.

Hợp tác kinh tế, thương mại và đầu tư cũng có bước tiến tích cực. Kim ngạch thương mại hai chiều tiếp tục tăng bất chấp khó khăn của kinh tế khu vực và thế giới. Đặc biệt, nhằm đạt mục tiêu nâng kim ngạch thương mại hai chiều lên 10 tỷ USD vào năm 2020, Việt Nam và các nước Liên minh Kinh tế Á - Âu (gồm Nga, Belarus, Kazakhstan, Armenia và Kyrgizstan) đã ký Hiệp định thương mại tự do, hiện đang trong quá trình hoàn tất phê chuẩn và sẽ sớm có hiệu lực, tạo điều kiện mở rộng trao đổi hàng hóa, dịch vụ và đầu tư giữa hai nước. Ngoài ra, Việt Nam và LB Nga tiếp tục hợp tác hiệu quả trong các lĩnh vực truyền thống như dầu khí với nhiều dự án mới được triển khai tại cả hai nước. Hiện LB Nga đang hợp tác với Việt Nam xây dựng Nhà máy điện hạt nhân Ninh Thuận I đầu tiên của Việt Nam.

Đầu tư song phương tiếp tục tăng trưởng với nhiều dự án quy mô lớn. Tại LB Nga, sau dự án xây dựng và đưa vào hoạt động Trung tâm Văn hóa - Thương mại “Hà Nội -  Moscow” của Công ty Incentra, Tập đoàn TH -  True Milk bắt đầu triển khai dự án chăn nuôi bò sữa và sản xuất nông nghiệp áp dụng công nghệ cao tại Nga với tổng số vốn dự kiến gần 2 tỷ USD. Trong chuyến thăm chính thức LB Nga lần này, Thủ tướng Nguyễn Xuân Phúc dự kiến sẽ tham gia Lễ động thổ dự án trên của Tập đoàn TH - True Milk, tại vùng Moscow.

Kỹ thuật quân sự là hướng hợp tác truyền thống mũi nhọn với việc LB Nga tiếp tục bán cho Việt Nam nhiều vũ khí, trang thiết bị quân sự hiện đại, góp phần quan trọng vào việc bảo vệ chủ quyền, an ninh Tổ quốc. Ngoài ra, hai nước hợp tác hiệu quả  trong việc huấn luyện sĩ quan và cán bộ quân sự của Việt Nam.

Hợp tác trong các lĩnh vực khác như giáo dục - đào tạo, khoa học - kỹ thuật, công nghệ, ăn hóa và du lịch phát triển rất tích cực. Mỗi năm, LB Nga đang dành cho Việt Nam gần 900 suất học  bổng.  Lượng khách du lịch Nga đến Việt Nam tăng liên tục qua từng năm  đạt hơn 400.000 lượt khách trong năm 2015, trong khi hợp tác văn hóa không ngừng được tăng cường với nhiều hoạt động giới thiệu văn hóa hai nước được tổ chức thường xuyên.

Xin Đại sứ cho biết những đóng góp của Đại sứ quán trong việc thúc đẩy quan hệ hai nước, đặc biệt là việc phát triển quan hệ kinh tế, thương mại - đầu tư cũng như việc hỗ trợ cộng đồng người Việt tại LB Nga thời gian qua?

Đại sứ quán vinh dự đóng góp một phần khiêm tốn vào sự củng cố phát triển mối quan hệ Đối tác Chiến lược toàn diện Việt Nam - LB Nga thời gian qua. Ngoài nhiệm vụ chính trị và đối ngoại, Đại sứ quán luôn coi công tác ngoại giao kinh tế và bảo hộ công dân là một trong những ưu tiên hàng đầu trong hoạt động của mình.

Ngoài việc cung cấp thông tin, kết nối doanh nghiệp, Đại sứ quán đã phối hợp với doanh nghiệp, địa phương hai nước tổ chức chuỗi các hoạt động xúc tiến thương mại và đầu tư quy mô, nổi bật là Hội chợ hàng Việt Nam chất lượng cao lần thứ nhất diễn ra tại Trung tâm Văn hóa Thương mại “Hà Nội - Moscow” vào tháng 11-12/2015. Hội chợ đã quy tụ nhiều doanh nghiệp hàng đầu của Việt Nam trên nhiều lĩnh vực như nông nghiệp, may mặc, gia dụng, đồ gỗ, thu hút hàng trăm ngàn lượt khách Nga tham quan. Chỉ sau vài ngày, đa số hàng hóa đã bán hết, với hàng trăm hợp đồng trị giá được ký kết trực tiếp giữa doanh nghiệp hai nước.

Tiếp nối thành công này, nhằm hưởng ứng Cấp cao ASEAN - LB Nga, Đại sứ quán có kế hoạch cùng với Đại sứ quán các nước ASEAN tổ chức Hội chợ xúc tiến thương mại và ẩm thực ASEAN cũng tại Trung tâm Văn hóa Thương mại “Hà Nội - Moscow” vào cuối năm nay.

Đối với bà con người Việt Nam tại LB Nga, ngoài việc tuyên truyền, giáo dục tuân thủ pháp luật sở tại, đóng góp cho quan hệ song phương, Đại sứ quán thường xuyên tiến hành trao đổi với các cơ quan hữu quan của LB Nga nhằm tạo điều kiện thuận lợi cho bà con được sinh sống và làm việc hợp pháp tại đây. Ngoài ra, trong bối cảnh kinh tế Nga gặp một số khó khăn, tình hình cộng đồng diễn biến phức tạp, Đại sứ quán đã tích cực phối hợp với các Hội đoàn người Việt và chính quyền sở tại kịp thời xử lý nhiều vụ việc liên quan đến an ninh cộng đồng, góp phần giúp cộng đồng người Việt Nam tại LB Nga ngày càng ổn định, hội nhập bền vững với nước Nga và đoàn kết, gắn bó với nhân dân, cùng nhau sống hòa hợp, yêu thương quý mến nhau.

LB Nga thường nói luôn coi Việt Nam là cầu nối trong quan hệ ASEAN - LB Nga. Nhận định của Đại sứ về vai trò, vị trí thực sự của Việt Nam trong mối quan hệ ASEAN - LB Nga?

Việt Nam tin tưởng và mong muốn LB Nga tham gia và đóng góp ngày càng tích cực cho hòa bình, ổn định và phát triển tại khu vực. Là Đối tác Chiến lược toàn diện của LB Nga, Việt Nam luôn tích cực thúc đẩy quan hệ ASEAN - LB Nga, ủng hộ và đưa ra các sáng kiến và biện pháp tăng cường hợp tác giữa LB Nga và các nước Đông Nam Á, trong đó có việc tiến hành Hội nghị Cấp cao ASEAN - Nga tại Sochi lần này. Việt Nam sẵn sàng làm cầu nối để quan hệ LB Nga - ASEAN ngày càng đi vào chiều sâu và hiệu quả.

Về phần mình, Việt Nam hy vọng rằng việc LB Nga tăng cường chính sách đối ngoại “hướng Đông”, đẩy mạnh việc phát triển vùng Viễn Đông Nga, sẽ tạo điều kiện để hợp tác giữa Việt Nam và LB Nga nói riêng, ASEAN và LB Nga nói chung ngày càng phát triển vì lợi ích chung của tất cả các nước trong khu vực, góp phần bảo vệ, giữ gìn ổn định, an ninh và hòa bình trên thế giới.

Có ý kiến cho rằng quan hệ LB Nga - ASEAN chưa thực sự tương xứng với tiềm năng cũng như kỳ vọng của hai bên?

Quan hệ LB Nga - ASEAN, đặc biệt là quan hệ chính trị, phát triển tích cực thời gian qua, tuy nhiên vẫn chưa thực sự tương xứng với tiềm năng và kỳ vọng của hai bên. Kim ngạch thương mại song phương giữa ASEAN -LB Nga hiện vẫn ở mức khiêm tốn,  khoảng 4 tỷ USD mỗi bên, cũng như chưa có nhiều dự án đầu tư lớn giữa hai bên.

Do đó, một trong những ưu tiên của Hội nghị Cấp cao ASEAN - LB Nga lần này, bên cạnh việc thúc đẩy đối thoại chính trị, phối hợp hành động trên trường quốc tế, Lãnh đạo ASEAN và LB Nga sẽ thảo luận nhiều biện pháp cụ thể nhằm thúc đẩy hơn nữa hợp tác cụ thể trên các lĩnh vực thương mại, đầu tư và nhân văn… Tôi tin tưởng rằng, với nỗ lực và quyết tâm chung của các bên, hợp tác to lớn giữa ASEAN và LB Nga sớm tương xứng với tiềm năng của các bên, đáp ứng lợi ích thiết thực của cả LB Nga và ASEAN.

Xin cảm ơn Đại sứ.