Theo thông cáo của Bộ Ngoại giao, nhận lời mời của Thủ tướng Vương quốc Campuchia Samdech Akka Moha Sena Padei Techo Hun Sen - Thủ tướng nước chủ nhà Hội nghị Cấp cao Á-Âu (ASEM) lần thứ 13, Thủ tướng Chính phủ Phạm Minh Chính sẽ tham dự Hội nghị ASEM lần thứ 13 theo hình thức trực tuyến từ ngày 25-26/11.
Diễn đàn Hợp tác Á-Âu (Asia-Europe Meeting – gọi tắt là ASEM) được chính thức thành lập tháng 3/1996 theo sáng kiến của Singapore, Pháp và sự ủng hộ tích cực của ASEAN. Đây là diễn đàn đối thoại không chính thức giữa các nguyên thủ và người đứng đầu Chính phủ của các nước thành viên ASEM, Lãnh đạo của Liên minh châu Âu (EU) và Ban Thư ký ASEAN.
Mục tiêu của ASEM là tạo dựng "một mối quan hệ đối tác mới toàn diện giữa Á-Âu vì sự tăng trưởng mạnh mẽ hơn" và “tăng cường sự hiểu biết lẫn nhau giữa nhân dân hai châu lục và thiết lập đối thoại chặt chẽ giữa các đối tác bình đẳng”.
Củng cố chủ nghĩa đa phương vì tăng trưởng chung
Trải qua đúng 25 năm hình thành và phát triển, ASEM đã trở thành cơ chế đối thoại, hợp tác có quy mô lớn nhất giữa hai châu lục, góp phần thúc đẩy xu thế hợp tác, liên kết đa tầng nấc vì hòa bình và phát triển.
Qua 5 lần mở rộng, ASEM đã tăng gấp đôi số lượng thành viên ban đầu từ 26 lên 53 (22 thành viên châu Á và 31 thành viên châu Âu). Hiện ASEM chiếm khoảng 60% dân số thế giới, đóng góp 55% thương mại, 65% GDP và 75% du lịch toàn cầu.
Kể từ khi thành lập, các hoạt động đối thoại và hợp tác ASEM tiến hành đồng đều trên 3 trụ cột chính. Về đối thoại chính trị-an ninh, các thành viên ASEM đã tiến hành đối thoại chính trị ở Cấp cao, cấp Bộ trưởng Ngoại giao và cấp Quan chức Cao cấp (SOM) tập trung vào các nhóm vấn đề như hòa bình, an ninh, ứng phó với các thách thức an ninh truyền thống, phi truyền thống, như không phổ biến vũ khí hạt nhân, chống chủ nghĩa khủng bố, cực đoan, tội phạm xuyên quốc gia, an ninh mạng, an ninh hàng hải, di cư trái phép…
Về hợp tác kinh - tài chính, ASEM coi trọng thúc đẩy hệ thống thương mại đa phương toàn cầu, tự do hóa thương mại và đầu tư, phối hợp chính sách tài chính, hài hòa hóa thủ tục hải quan, kết nối, kinh tế xanh, và hỗ trợ doanh nghiệp nhỏ và vừa...
Hợp tác xã hội – văn hóa và các lĩnh vực khác là mảng hợp tác có nhiều hoạt động, được triển khai thành công nhất, trải rộng trên nhiều lĩnh vực, trong đó chú trọng vào hợp tác xã hội, văn hóa, giáo dục, và phát triển nguồn nhân lực, góp phần tăng cường hiểu biết giữa nhân dân Á- Âu.
| Hội nghị cấp cao ASEM 13 có chủ đề “Củng cố Chủ nghĩa Đa phương vì Tăng trưởng chung”, diễn ra tại Campuchia từ ngày 25-26/11 dưới hình thức trực tuyến. (Nguồn: Khmer Times) |
Với chủ đề Củng cố Chủ nghĩa Đa phương vì Tăng trưởng chung, Hội nghị cấp cao (HNCC) ASEM 13 gồm 2 Phiên thảo luận toàn thể, 1 Phiên họp kín và tập trung vào các nội dung chính sau: (i) Vai trò của ASEM trong thúc đẩy chủ nghĩa đa phương; (ii) Covid-19 và phục hồi kinh tế - xã hội; và (iii) Các vấn đề ASEM, khu vực và toàn cầu.
Hội nghị dự kiến sẽ thảo luận về các nội dung: Thành tựu, thách thức và định hướng hợp tác ASEM; Tái hồi phục chủ nghĩa đa phương vì hoà bình và ổn định toàn cầu; Củng cố hệ thống thương mại đa phương dựa trên luật lệ; Phát triển và tăng trưởng bền vững, bao trùm; Kết nối; Phụ nữ, hoà bình và an ninh; Biến đổi khí hậu; Các vấn đề khu vực và toàn cầu đang nổi lên.
Trong khuôn khổ Hội nghị, sẽ diễn ra các hoạt động trực tuyến gồm: Diễn đàn ASEM về Phụ nữ, Hòa bình và An ninh, Hội nghị Đối tác nghị viện Á – Âu 11, Hội nghị Lãnh đạo trẻ ASEF, Lễ hội văn hóa ASEM, Hội thảo bàn tròn các Tổng biên tập viên ASEF, và Diễn đàn Doanh nghiệp và Kinh tế Á – Âu lần thứ nhất.
Dự kiến HNCC ASEM sẽ thông qua nhiều văn kiện quan trọng về các nội dung củng cố chủ nghĩa đa phương, chống Covid-19 và phục hồi kinh tế và hợp tác kết nối trong ASEM.
Việt Nam – một trong những thành viên tích cực nhất
Là một thành viên tham gia sáng lập ASEM, trong 25 năm qua, Việt Nam luôn tích cực, năng động, và có nhiều đóng góp có nhiều ý nghĩa trong chặng đường phát triển của ASEM.
Đóng góp nổi bật nhất của Việt Nam là việc tổ chức thành công HNCC ASEM 5 (2004), cùng 5 Hội nghị Bộ trưởng trong các lĩnh vực kinh tế (2001), công nghệ - thông tin (2006), ngoại giao (2009), giáo dục (2009), lao động (2012), và triển khai nhiều sáng kiến trong các lĩnh vực chuyên ngành thuộc ưu tiên của ASEM.
Việc Nam cũng đã tham gia đề xuất, thúc đẩy 2 lần mở rộng thành viên ASEM (năm 2004 và 2009) và cùng các thành viên thông qua nhiều văn kiện và quyết định quan trọng mang tính định hướng trong tiến trình hợp tác ASEM, như “Tuyên bố Hà Nội về Quan hệ Đối tác Kinh tế ASEM chặt chẽ hơn” và “Tuyên bố ASEM về Đối thoại giữa các nền văn hóa, văn minh”, “Khuyến nghị về cải tiến phương thức hoạt động ASEM” (2004).
Đến nay, Việt Nam được đánh giá là một trong những thành viên tích cực nhất của Diễn đàn, đề xuất 29 sáng kiến và đồng bảo trợ 31 sáng kiến về những lĩnh vực thiết thực với địa phương, doanh nghiệp và người dân, như văn hoá, y tế, giao thông vận tải, an ninh năng lượng, an ninh lương thực, biến đổi khí hậu, khoa học – công nghệ, du lịch, kinh tế, tăng trưởng xanh, an sinh xã hội, phát triển bao trùm, kinh tế số, nâng cao quyền năng phụ nữ…
| Đối thoại Chính sách cao cấp “Tăng cường hơn nữa quan hệ đối tác Á – Âu trong một thế giới đang biến đổi” tại Hà Nội, tháng 6/2021. |
Gần đây nhất, Việt Nam đã đề xuất và tổ chức thành công Đối thoại Chính sách cao cấp “Tăng cường hơn nữa quan hệ đối tác Á – Âu trong một thế giới đang biến đổi” nhân dịp 25 năm thành lập Diễn đàn Hợp tác Á – Âu (ASEM) (tháng 6/2021, hình thức kết hợp trực tiếp và trực tuyến).
Đối thoại là sáng kiến của Việt Nam nhằm kỷ niệm 25 năm thành lập ASEM (1996-2021), góp phần thúc đẩy trao đổi giữa các thành viên về định hướng và tầm nhìn hợp tác Á-Âu trong giai đoạn mới. Đối thoại là hoạt động hợp tác ASEM có quy mô lớn nhất từ khi đại dịch Covid-19 bùng phát với sự tham dự, đóng góp tích cực của đại diện cao cấp nhiều nước và tổ chức quốc tế.
Việt Nam cũng là một trong những nước đi đầu khởi xướng và duy trì cơ chế hợp tác đầu tiên trong ASEM về quản lý nguồn nước là Đối thoại ASEM về phát triển bền vững, trong đó tập trung hợp tác tiểu vùng các nước ven sông Mekong – Danube, góp phần nâng hợp tác tiểu vùng Mekong lên tầm liên khu vực.
Việt Nam cũng đảm nhiệm nhiều vị trí chủ chốt trong ASEM (Điều phối viên 2 nhiệm kỳ 1999-2000 và 2001- 2002, Phó Giám đốc Điều hành ASEF giai đoạn 2008 -2012). Hiện Việt Nam đang tích cực đang phát huy vai trò trong 5 Nhóm hợp tác chuyên ngành về quản lý nước, ứng phó thiên tai và đào tạo nghề, giáo dục và phát triền nguồn nhân lực và kết nối công nghệ.
Việc Việt Nam tiếp tục tham gia và đóng góp tích cực tại Diễn đàn ASEM là bước triển khai tích cực đường lối đối ngoại của Đại hội Đảng lần thứ XIII về chủ động và tích cực hội nhập quốc tế toàn diện, sâu rộng; đề cao đóng góp của ASEM sau 25 năm hoạt động và vai trò hợp tác của ASEM trong giai đoạn tới; thể hiện coi trọng hợp tác ASEM, góp phần đẩy mạnh và nâng tầm đối ngoại đa phương; tranh thủ sự ủng hộ của các thành viên và đề cao vị thế quốc tế của Việt Nam.