Việt Nam ủng hộ mở rộng Hội đồng Bảo an Liên hợp quốc, bảo đảm sự đại diện công bằng cho các nhóm khu vực

Ngày 26/1, tại trụ sở Liên hợp quốc (LHQ) ở New York, tiến trình đàm phán liên chính phủ (IGN) về cải tổ Hội đồng Bảo an (HĐBA) tại Khoá họp 77 của Đại hội đồng LHQ đã nhóm họp phiên đầu tiên về vấn đề đại diện công bằng và tăng thành viên HĐBA LHQ.

Đại sứ Nguyễn Phương Trà, Phó Trưởng Phái đoàn thường trực Việt Nam tại LHQ phát biểu tại cuộc họp.

Trong thảo luận, các nước thành viên LHQ đều nhấn mạnh sự cần thiết phải cải tổ HĐBA nhằm đảm bảo tính đại diện, dân chủ, minh bạch, hiệu quả cũng như phản ánh được thực tiễn tình hình thế giới hiện nay.

Trong khi nhiều nước ủng hộ mở rộng số lượng thành viên HĐBA, cả thành viên thường trực và không thường trực, một số ý kiến cho rằng chỉ nên mở rộng số lượng thành viên không thường trực và tính đến một cơ cấu thành viên HĐBA mới. Về việc tăng tính đại diện tại HĐBA, các ý kiến đều khá thống nhất trong việc bảo đảm tính đại diện về địa lý, trong đó các nhóm nước đang có ít đại diện cần được tăng số ghế trong HĐBA.

Phát biểu tại cuộc họp, Đại sứ Nguyễn Phương Trà, Phó Trưởng Phái đoàn thường trực Việt Nam tại LHQ cho rằng các thách thức mà thế giới đang phải đối mặt mặc dù chưa có dấu hiệu suy giảm, nhưng cũng là động lực cho sự thay đổi. Do đó, Việt Nam cho rằng các nước cần nắm bắt thời điểm hiện nay, thúc đẩy cải tổ HĐBA toàn diện và sâu sắc để cơ quan này có thể hoàn thành đầy đủ trách nhiệm quan trọng của mình là duy trì hoà bình và an ninh quốc tế.

Về việc mở rộng thành viên HĐBA LHQ, Đại sứ nhắc lại quan điểm của Việt Nam ủng hộ mở rộng HĐBA LHQ về cả số thành viên thường trực và không thường trực, bảo đảm sự đại diện công bằng cho các nhóm khu vực, nhất là đối với các nhóm nước chưa có đại diện hoặc ít đại diện, trong đó có các nước đang phát triển. Đại sứ cũng nhấn mạnh việc cải tiến phương pháp làm việc của HĐBA và giới hạn sử dụng quyền phủ quyết.

Nhân dịp này, đại diện Việt Nam nêu tầm quan trọng của đối thoại và thảo luận về vấn đề cải tổ HĐBA trong khuôn khổ Tiến trình IGN, đề nghị tiến trình này phải được thực hiện một cách minh bạch, có sự tham gia đầy đủ và trên cơ sở tôn trọng lợi ích của các nước.

Tiến trình IGN được thành lập năm 2008 theo Quyết định số 62/557 của Đại hội đồng LHQ để đàm phán về cải tổ HĐBA LHQ tại các phiên toàn thể không chính thức của Đại hội đồng LHQ. Tiến trình IGN với 3-5 cuộc họp tiến hành hàng năm, tập trung thảo luận 5 vấn đề then chốt gồm: Các loại thành viên HĐBA; Quyền phủ quyết; Đại diện khu vực; Quy mô mở rộng và phương pháp làm việc; và Quan hệ giữa HĐBA và Đại hội đồng LHQ.

Về đại diện của các khu vực tại HĐBA, nhóm châu Á-Thái Bình Dương và nhóm châu Phi đang có tính đại diện thấp nhất khi mỗi nhóm chỉ có 3 ghế tại HĐBA trong khi châu Á-Thái Bình dương có 55 nước, châu Phi có 54 nước trong tổng số 193 nước thành viên LHQ. Nhóm Tây Âu và các nước phương Tây có tính đại diện cao nhất khi có đến 5 ghế tại HĐBA LHQ trong khi nhóm này chỉ có 29 nước.