Trong thời kỳ kháng chiến cứu nước của nhân dân Việt Nam, phong trào đoàn kết và ủng hộ Việt Nam phát triển mạnh và rộng khắp ở Venezuela. Một trong những biểu hiện sinh động của phong trào này là sự kiện các du kích quân Venezuela đã bắt trung tá tình báo Mỹ Michael Smolen để đánh đổi tự do cho Anh hùng Nguyễn Văn Trỗi.
Hiện nay, mặc dù truyền thống làm ăn, hợp tác giữa Việt Nam - Venezuela khá tốt đẹp nhưng quy mô các mối quan hệ thương mại hai nước còn rất hạn chế. Cả hai nền kinh tế với tổng thu nhập hàng trăm tỷ USD, nhưng kim ngạch thương mại hai chiều chỉ ở con số vài chục triệu USD.
Nhận lời mời của Tổng thống CH Boliva Venezuela Hugo Chavez Frias, Chủ tịch nước Nguyễn Minh Triết và Phu nhân sẽ thăm chính thức Venezuela từ ngày 19-20/11. Chuyến thăm một lần nữa khẳng định tình cảm tốt đẹp giữa hai nước, hai dân tộc, đồng thời còn là một dịp tuyệt vời để tất cả mong muốn hợp tác giữa hai nước được cụ thể hóa. Hai bên sẽ có những bước đi quyết định nhằm thiết lập các mối quan hệ dựa trên lợi ích chung trong những lĩnh vực có thể hợp tác như thương mại, nông nghiệp, công nghệ, năng lượng... |
Nằm ở lục địa Nam Mỹ, Venezuela có diện tích tự nhiên hơn 900.000 km2, dân số trên 25 triệu người, là nhà sản xuất dầu lửa lớn nhất tại Mỹ Latinh và nằm trong số 10 nhà sản xuất lớn nhất thế giới, với công suất 2,6 triệu barrel mỗi ngày, theo số liệu trong năm 2007 của Tạp chí BP Statistical Review of World Energy. Dầu lửa là yếu tố quan trọng nhất trong phát triển nền kinh tế của “xứ sở của hoa hậu” này, chiếm hơn 80% kim ngạch xuất khẩu, đóng góp 1/2 thu ngân sách Chính phủ và 1/3 GDP.
Việt Nam cũng là một nhà cung cấp dầu lửa thứ ba tại Đông Nam Á sau Indonesia và Malaysia. Tuy nhiên, chúng ta mới chỉ xuất khẩu dầu thô do thiếu khả năng lọc dầu trong nước. Với Venezuela, Việt Nam ở vị trí mang tính chiến lược cho việc xuất khẩu dầu tới các quốc gia đang trỗi dậy mạnh mẽ và cần nguồn nguyên liệu lớn như Ấn Độ, Trung Quốc, Nhật Bản... cũng như chính sách đa dạng hóa hơn nữa nguồn xuất khẩu của nước này tới châu Á.
Việt Nam, nước đang phải bán dầu thô để rồi phải nhập lại sản phẩm tinh chế từ nguyên liệu của chính mình, khó có thể bỏ qua cơ hội cùng trao đổi kinh nghiệm trong ngành công nghiệp hóa dầu với Venezuela - quốc gia từng tuyên bố muốn thay đổi chính sách giá dầu cho thế giới trở nên công bằng và ổn định hơn.
Chuyến thăm của Chủ tịch nước Nguyễn Minh Triết tới Venezuela là một trong những cơ hội lớn để Việt Nam có thể nhanh chóng xây dựng và nâng cấp hệ thống khai thác cũng như sản xuất dầu, giảm thiểu sự phụ thuộc vào việc nhập khẩu dầu. Điều đặc biệt nữa là Việt Nam cũng có thể trao đổi về kinh nghiệm đàm phán quốc tế của Venezuala trong lĩnh vực này. Các chương trình như Petrocaribe và Petrosur đều đóng vai trò vô cùng quan trọng đối với khu vực Nam Mỹ mà Việt Nam có thể tham khảo để đề xuất những thỏa thuận tương tự trong tương lai.
Trên thực tế, trong chuyến thăm nước ta lần đầu tiên của Tổng thống Hugo Chavez vào tháng 8/2006, hai nước đã xác định dầu khí là lĩnh vực tiên phong trong hợp tác giữa Việt Nam và Venezuela. Hai bên đã ký Hiệp định hợp tác trong lĩnh vực năng lượng nhân chuyến thăm này.
Tháng 8 vừa qua, Tập đoàn Dầu khí Quốc gia Việt Nam (PetroVietnam) và đối tác Venezuela đã tiến hành đàm phán 5 dự án hợp tác về dầu khí, có tổng vốn đầu tư lên tới hàng chục tỷ USD, nhằm tiến tới ký kết hợp đồng và điều lệ liên doanh trong tháng 11 tới. Năm dự án này bao gồm dự án khai thác dầu thô từ lô Junin 2 ở Venezuela, liên doanh nhà máy lọc dầu tại Việt Nam, liên doanh vận tải để chở dầu, hợp đồng cung cấp dầu thô của Venezuela cho liên doanh lọc dầu tại Việt Nam và dự án PetroVietnam mua dầu thương phẩm của Công ty Dầu khí Venezuela (PDVSA).
Việc sớm ký kết các Hiệp định về khuyến khích và bảo hộ đầu tư, tránh đánh thuế hai lần, hợp tác trong vận tải hàng hải, hợp tác liên ngân hàng sẽ tạo cơ sở pháp lý cho các doanh nghiệp hai bên triển khai hợp tác đầu tư, đặc biệt trong các dự án hợp tác về dầu khí. Ngoài ra, việc nghiên cứu, tiến hành đàm phán và ký Hiệp định hợp tác kinh tế toàn diện sẽ tạo điều kiện để các doanh nghiệp Việt Nam kịp thời tham gia thị trường Nam Mỹ. Nhìn vào tương lai, triển vọng hợp tác giữa hai nước rất sáng sủa nhờ những tiềm năng lớn từ cả hai phía và sự đồng thuận cao của lãnh đạo hai nước.
Vi Cầm