Các chuyên gia cho rằng việc chính phủ thiếu đầu tư vào các dịch vụ vệ sinh cho người nghèo, bảo đảm tiếp cận nguồn nước và các điều kiện sống khác là nguyên nhân khiến dịch Zika diễn biến nghiêm trọng tại quốc gia lớn nhất Mỹ Latin này, cũng như làm tăng nguy cơ tái bùng phát trong tương lai.
Giới chuyên gia khuyến cáo chính phủ các nước bị ảnh hưởng bởi dịch Zika nên nhận thức rằng chính những vấn đề đơn giản về điều kiện sống có thể là nhân tố làm trầm trọng dịch bệnh.
| Zika chỉ gây các triệu chứng nhẹ ở hầu hết mọi người, nhưng phụ nữ mang thai có nguy cơ bị siêu vi khuẩn gây ra biến dạng dẫn đến não và đầu nhỏ. (Nguồn: AFP) |
Tại Brazil, quốc gia bị ảnh hưởng nặng nhất bởi Zika, có hơn 30% trong số 206 triệu dân không được tiếp cận nguồn nước liên tục, do đó phải sử dụng tới các công cụ trữ nước. Lâu ngày, những công cụ này có thể trở thành môi trường sinh sôi của muỗi, gây nguy cơ bùng phát và lây lan bệnh.
Tại khu vực Đông Bắc Brazil - nơi tập trung đông dân nghèo và cũng là nơi dịch Zika hoành hành mạnh nhất - chưa tới 25% người dân được kết nối vào hệ thống xử lý nước thải trong năm 2015. Yếu kém trong hoạt động quản lý nước thải dẫn đến tình trạng ao tù nước đọng, môi trường sinh sôi lý tưởng của muỗi truyền bệnh.
Chính quyền Brazil đã cam kết sẽ đẩy mạnh cải thiện tình trạng vệ sinh, đặc biệt tại các khu sinh sống của người nghèo. Tuy nhiên, các chuyên gia cho rằng những bất ổn chính trị trong nước và nền kinh tế suy thoái đang cản trở những nỗ lực của chính phủ.
Virus Zika bùng phát trên quy mô rộng lớn vào giữa năm 2015, ảnh hưởng tới hơn 1.5 triệu người ở khoảng 70 quốc gia, chủ yếu ở Brazil và các nước ở miền Nam châu Phi.
Tháng 11/2016, Tổ chức Y tế Thế giới (WHO) thông báo gỡ bỏ tình trạng khẩn cấp liên quan đến virus này, song cảnh báo dịch bệnh vẫn là một thách thức toàn cầu bởi cho tới nay các nhà khoa học vẫn chưa bào chế được vaccine hay thuốc đặc trị phòng chống virus Zika.