Ngày 10/3, chiếc B737 Max 8 của hãng hàng không Ethiopian Airlines lao xuống đất chỉ 6 phút sau khi cất cánh, khiến toàn bộ 157 hành khách và phi hành đoàn thiệt mạng. Đây vụ tai nạn thảm khốc thứ hai trong vòng nửa năm đối với dòng máy bay B737 Max - dòng sản phẩm bán chạy nhất của Boeing.
| Lực lượng cứu hộ đứng bên cạnh đống đổ nát của Ethiopian Airlines 737 MAX. (Ảnh: THX) |
Một số nhà phân tích và chuyên gia an toàn cho rằng, vẫn chưa có bằng chứng nào để kết luận rằng máy bay bán chạy nhất của Boeing có vấn đề.
Tuy nhiên việc giao hàng của 737 MAX có thể sẽ bị trì hoãn và nhiều hãng hàng không tạm thời rút máy bay dòng Boeing 737 Max 8 ra khỏi dịch vụ. “Không ai có thể rời bỏ các đơn đặt hàng hiện tại vì Boing 737 Max 8 không có dấu hiệu nào cho thấy có gì đó sai về cơ bản với thiết kế của máy bay”, ông Richard Aboulafia, nhà phân tích hàng không vũ trụ của Teal Group nói.
Cổ phiếu của hãng hàng không Boeing giảm 5% vào thứ Hai, một ngày sau vụ tai nạn. Tai nạn này cũng khiến Trung Quốc, Indonesia và một số quốc gia khác, trong đó có Việt Nam, ra lệnh cấm bay đối với dòng Boeing 737 Max 8.
Năm 2018 là năm kinh doanh tốt kỷ lục của Boeing. Doanh thu của Boeing trong năm ngoái của nó khiến giới doanh nghiệp toàn cầu phải nể phục. Boeing cán mốc 100 tỷ USD lần đầu tiên trong lịch sử 102 năm của hãng. Cả năm 2018, Boeing giao hàng 806 máy bay thương mại, tăng gần 6% so với 2017. Hãng này dự kiến sẽ còn bán được nhiều máy bay hơn trong 2019.
Vụ tai nạn của hãng hàng không Ethiopian Airlines xảy ra sau vụ Lion Air 737 MAX 8 vào ngày 29/10 tại Indonesia. Các nhà điều tra đã không đưa ra quyết định cuối cùng về vụ tai nạn trước đó nhưng các chuyên gia an toàn cho rằng việc đào tạo và kinh nghiệm của phi công đóng một vai trò quan trọng. Đó cũng có thể là lý do trong vụ tai nạn ở Ethiopia.
Chuyến bay 302 của hãng hàng không Ethiopian Airlines bị rơi sáu phút sau khi cất cánh từ Addis Ababa. Theo dữ liệu theo dõi vệ tinh cho thấy, các phi công đã “vật lộn” để điều khiển máy bay, tương tự như vụ tai nạn của Lion Air.
Ethiopian Airlines nổi tiếng về sự an toàn. Tuy nhiên, trong thời gian hãng hàng không này mở rộng, nhu cầu phi công gia tăng trên toàn thế giới và các chuyên gia đã đặt câu hỏi về kinh nghiệm của những người điều khiển chuyến bay này.
Hãng hàng không Ethiopian Airlines cho biết, phi công phụ Ahmed Nur Mohammod Nur, chỉ có 200 giờ bay, tương phản rõ rệt với Mỹ, trong đó cần 1.500 giờ để ngồi ghế thứ hai trên máy bay thương mại.
Cơ trưởng Yared Getachew (29 tuổi) là người trẻ nhất chỉ huy một chiếc máy bay gặp nạn tại Ethiopia. Keith Mackey, một nhà tư vấn an toàn có trụ sở tại Florida, một cựu phi công và điều tra viên tai nạn của hãng hàng không cho biết, ông đã có hơn 8.000 giờ bay. Liệu kinh nghiệm anh ta có đủ để xử lý chiếc Boing 737 MAX hay không? Chi tiết về trải nghiệm của Getachew vẫn chưa được công khai.
Trong vụ tai nạn Lion Air, báo cáo sơ bộ từ các nhà điều tra Indonesia cho thấy các phi công của chiếc máy bay phải “vật lộn” với một hệ thống chống treo tự động.
Hiện tại, vẫn chưa xác định được các biện pháp kiểm soát đó, được gọi là Hệ thống tăng cường đặc tính cơ động (MCAS), có đóng vai trò trong thảm họa ở Ethiopia hay không.
Nhưng Boeing đã phải đối mặt với những cáo buộc rằng họ đã không thông báo chính xác cho các phi công và hãng hàng không về các biện pháp kiểm soát chống treo MCAS mới đối với 737 MAX. Hệ thống này được thêm vào để đối phó với rủi ro với các động cơ lớn hơn của máy bay, được đặt cao hơn và tiến xa hơn về phía cánh trên phiên bản trước.
Cục Hàng không Liên bang Hoa Kỳ cho biết, chưa có bằng chứng nào cho thấy nó khiến Boeing 737 MAX 8 gặp nạn và dự kiến sẽ bắt buộc cập nhật phần mềm cho MCAS vào cuối tháng 4, bao gồm những thay đổi làm giảm sự phụ thuộc vào phi công.
Các chuyên gia đặt nghi vấn về sự huấn luyện của phi công bởi nếu phi công được đào tạo đúng cách sẽ có thể nhận ra các cảnh báo về âm thanh, hình ảnh và nhấn vào các công tắc để vô hiệu hóa các hệ thống cắt tỉa.