Ngày 28/4, tại Manila, Philippines, Bộ trưởng Ngoại giao các nước ASEAN đã tổ chức các Hội nghị Bộ trưởng, gồm Hội nghị Bộ trưởng Ngoại giao ASEAN (AMM), Hội đồng Cộng đồng Chính trị-An ninh ASEAN (APSC) lần thứ 15 và Hội đồng Điều phối ASEAN (ACC) lần thứ 19. Phó Thủ tướng, Bộ trưởng Ngoại giao Phạm Bình Minh dẫn đầu đoàn Việt Nam dự các Hội nghị.
Mục đích chính của các hoạt động này là rà soát toàn bộ công tác chuẩn bị cho Cấp cao ASEAN 30 sẽ được tổ chức từ 28-29/4/2017 tại Manila, đồng thời các nước cũng sẽ bàn về một số nội dung khác.
| Phó Thủ tướng, Bộ trưởng Ngoại giao Phạm Bình Minh phát biểu tại Hội nghị. |
Các Bộ trưởng đã rà soát toàn bộ công tác chuẩn bị cho Hội nghị Cấp cao, thống nhất về chương trình nghị sự, chương trình hoạt động và văn kiện trình các Lãnh đạo, đồng thời bàn về các ưu tiên của ASEAN như xây dựng Cộng đồng, quan hệ đối ngoại và vai trò trung tâm của ASEAN, và một số vấn đề khu vực và quốc tế cùng quan tâm.
Tại các Hội nghị, các Bộ trưởng đã nghe Ủy ban các Đại diện Thường trực ASEAN (CPR), Nhóm Đặc trách Sáng kiến Hội nhập ASEAN (IAI), Ủy ban Điều phối Kết nối ASEAN (ACCC) và Tổng Thư ký ASEAN báo cáo về hợp tác ASEAN thời gian qua, nhất là kết quả việc triển khai các kế hoạch tổng thể về xây dựng Cộng đồng. Các Bộ trưởng đánh giá cao nỗ lực của các nước trong triển khai các kế hoạch này, khẳng định trong khi tiếp tục đẩy mạnh các hoạt động hợp tác, ASEAN cần tập trung trao đổi về nâng cao hiệu quả thông qua tăng cường phối hợp giữa các cơ quan trong từng trụ cột và liên trụ cột và cải tiến bộ máy hoạt động theo hướng tinh giản, khoa học và hiệu quả.
Về quan hệ đối ngoại, các Bộ trưởng hoan nghênh những phát triển mới trong quan hệ đối ngoại của ASEAN, nhấn mạnh tầm quan trọng của đoàn kết và vai trò trung tâm của ASEAN trong cấu trúc khu vực đang được định hình. Đồng thời, các nước cũng đã cho ý kiến về các hoạt động kỷ niệm lớn trong năm 2017 giữa ASEAN và một số đối tác như Mỹ, Canada, EU và Ấn Độ.
Về tình hình quốc tế và khu vực, các nước nhấn mạnh trong bối cảnh quốc tế và khu vực đang có nhiều diễn biến phức tạp như hiện nay, đặc biệt là tình hình căng thẳng trên bán đảo Triều Tiên và các hoạt động tôn tạo, quân sự hóa trên Biển Đông, ASEAN cần tiếp tục có tiếng nói chung, mạnh mẽ, phát huy vai trò tích cực trong đóng góp thiết thực cho hòa bình, ổn định trong khu vực và trên thế giới nói chung. Nhân dịp này, các Bộ trưởng ASEAN đã cùng nhau ra Tuyên bố nêu lập trường chung đối với những căng thẳng trên Bán đảo Triều Tiên, kêu gọi các bên liên quan tự kiềm chế, tránh làm trầm trọng thêm tình hình nối lại đàm phán tích cực. Về Biển Đông, các Bộ trưởng tài khẳng định quyết tâm thúc đẩy xây dựng khung COC với mục tiêu đạt được một bộ quy tắc ứng xử ở Biển Đông thực chất, hiệu quả và phù hợp với luật pháp quốc tế.
* Phát biểu tại các Hội nghị, Phó Thủ tướng, Bộ trưởng Ngoại giao Phạm Bình Minh đã chia sẻ quan điểm với các nước về những diễn biến căng thẳng trong tình hình thế giới và khu vực, khẳng định ASEAN cần có cách tiếp cận tỉnh táo, cân bằng và nhất quán. Một mặt, ASEAN cần củng cố nội lực, thắt chặt đoàn kết và thống nhất trong nội bộ, tăng cường phối hợp lập trường và xây dựng tiếng nói chung của ASEAN đối với các vấn đề thế giới và khu vực cùng quan tâm. Đồng thời, ASEAN cần củng cố vai trò trung tâm của mình trong các cơ chế mà ASEAN làm chủ đạo, khuyến khích sự hiện diện và can dự của các nước lớn trong khu vực một cách cân bằng và có tính xây dựng.
Với những yêu cầu đặt ra, ASEAN cần phát triển dựa trên nền tảng vững vàng là một cộng đồng liên kết chặt chẽ trên tất cả các trụ cột, lấy người dân làm trung tâm và rộng mở trong quan hệ với bên ngoài. Trong quá trình xây dựng Cộng đồng, ASEAN cần tăng cường hơn nữa sự tham gia của các tầng lớp quần chúng, tranh thủ mọi đóng góp cho cộng đồng phát triển, từ đó góp phần thiết thực cho củng cố hòa bình, ổn định và phồn vinh chung.
Phát biểu về tình hình Biển Đông, Phó Thủ tướng, Bộ trưởng Ngoại giao Phạm Bình Minh chia sẻ lo ngại của các nước về các diễn biến phức tạp trên thực địa trên Biển Đông, trong đó có việc tôn tạo các thực thể trên biển và các hoạt động quân sự hóa Biển Đông, Phó Thủ tướng khẳng định các nước có trách nhiệm đóng góp cho hòa bình ổn định, an ninh, an toàn hàng hải và hàng không trên Biển Đông, cam kết giải quyết các tranh chấp thông qua các biện pháp hòa bình trên cơ sở tôn trọng Luật pháp quốc tế, đặc biệt là UNCLOS 1982 và các tiến trình ngoại giao và pháp lý trong khu vực; không sử dụng vũ lực và đe dọa sử dụng vũ lực. Phó Thủ tướng hoan nghênh việc ASEAN và Trung Quốc tiếp tục các nỗ lực trong thực hiện nghiêm túc và đầy đủ DOC và hướng tới xây dựng bộ qui tắc ứng xử của các bên trên Biển Đông (COC) có hiệu lực cả về pháp lý lẫn thực tiễn.
* Ngày mai, 28/4/2017, Hội nghị Cấp cao ASEAN lần thứ 30 sẽ chính thức khai mạc tại Trung tâm Hội nghị Quốc tế (PICC), Thủ đô Manila, Philippines.