Xung đột Nga-Ukraine: Tại sao 'đòn kinh tế' không ngăn được quyết đoán của Tổng thống Putin?

Minh Anh
Nhà kinh tế học tên tuổi của Harvard - Jason Furman và cũng từng là Cố vấn của Tổng thống Mỹ Barack Obama cho rằng, nền kinh tế Nga "không chiếm vị trí quan trọng trong nền kinh tế toàn cầu, ngoại trừ dầu khí. Về cơ bản, Nga là một trạm xăng lớn”. Tuy nhiên, điều đó không có nghĩa Tổng thống Putin không có lợi thế.
Theo dõi Baoquocte.vn trên
Xung đột Nga-Ukraine: Tại sao 'đòn kinh tế' không ngăn được quyết đoán của Tổng thống Putin?
Căng thẳng Nga-Ukraine: Tại sao đòn kinh tế không ngăn được quyết đoán của Tổng thống Putin?

Ngày đầu tuần (21/2), Tổng thống Nga Vladimir Putin tuyên bố công nhận bố độc lập của hai khu vực ly khai Donetsk và Luhansk ở Donbass, miền Đông Ukraine và gửi quân đến đó.

Ngày cuối tuần (24/2), ông Putin chỉ thị quân đội triển khai một "chiến dịch quân sự đặc biệt" ở vùng Donbass, đẩy căng thẳng Nga-Ukraine "nóng rẫy".

Tên lửa đã khai hỏa, nhiều tiếng nổ lớn đã vang lên tại các thành phố ở Ukraine, Kiev tuyên bố cắt đứt quan hệ ngoại giao… một cuộc chiến tranh thật sự đã bắt đầu...

"Không có gì ngoài"... dầu khí

Bình luận của nhà kinh tế học Jason Furman được đưa ra khi phương Tây liên tiếp chuẩn bị các “đòn” trừng phạt kinh tế nặng nề đối với Nga khi nước này quyết đánh Ukraine.

Theo chuyên gia, dù các lệnh trừng phạt khắc nghiệt từ quốc tế có khả năng đẩy nền kinh tế Nga vào hỗn loạn, nhưng các biện pháp này cũng có thể gây tổn hại cho Mỹ, châu Âu và phần còn lại của thế giới, trong bối cảnh các nền kinh tế đều đang phải gồng mình trước lạm phát lên cao và giá năng lượng tăng vọt - một “tác dụng phụ” mà phương Tây hy vọng có thể giảm thiểu.

Tổng thống Mỹ Joe Biden đã ra lệnh trừng phạt các khu vực ly khai - Donetsk và Luhansk - cấm công dân Mỹ tham gia vào bất kỳ hoạt động xuất khẩu, nhập khẩu hoặc đầu tư mới nào vào các khu vực này.

Ông cũng tuyên bố áp đặt các biện pháp trừng phạt đối với hai tổ chức tài chính của Nga, gồm Ngân hàng VEB và Ngân hàng quân sự của nước này. Washington cũng sẽ áp đặt các biện pháp trừng phạt đối với nợ công của Nga và 3 cá nhân thân cận với Tổng thống Vladimir Putin.

Ngày 23/2, Bộ Tài chính Mỹ quyết định áp thêm lệnh trừng phạt đối với công ty Nord Stream 2 AG - nhà điều hành đường ống dẫn khí đốt Dòng chảy phương Bắc 2 của Nga - và Giám đốc điều hành công ty này Matthias Warnig.

Trước đó, ngày 20/2, Chủ tịch Ủy ban châu Âu (EC) Ursula von der Leyen cũng tiết lộ một số chi tiết về các lệnh trừng phạt mà Nga sẽ phải đối mặt nếu tấn công Ukraine.

Theo đó, bên cạnh việc cắt đứt Nga khỏi các thị trường tài chính quốc tế, phương Tây cũng sẽ áp đặt các lệnh trừng phạt đối với “tất cả hàng hóa do Liên minh châu Âu (EU) sản xuất mà Nga rất cần để hiện đại hóa và đa dạng nền kinh tế. Những mặt hàng này được cho là phương Tây hoàn toàn chi phối trên toàn cầu trong khi Moscow không thể có sự thay thế.

Các đồng minh của Mỹ như Đức, Anh và Nhật Bản… cũng đã đề cập các khả năng phát lệnh trừng phạt đánh vào kinh tế Nga, từ cấm phát hành trái phiếu, cắt đứt khả năng thanh toán và giao dịch, đóng băng tài sản cá nhân… nếu Điện Kremlin ra lệnh tấn công Ukraine.

Theo dữ liệu Tổng sản phẩm quốc nội (GDP) danh nghĩa mới nhất của Ngân hàng Thế giới (WB), dù tính cả quy mô và sự dồi dào về nguyên liệu thô, nền kinh tế Nga chỉ ngang bằng với Brazil, hơn là so sánh với các quốc gia như Đức, Pháp và Anh. Kinh tế Nga cũng nhỏ hơn Italy và Hàn Quốc - hai quốc gia có dân số ít hơn một nửa.

Tuy nhiên, nhà kinh tế học tên tuổi của Harvard Furman lưu ý, xuất khẩu dầu và khí đốt của Nga có ý nghĩa quan trọng đối với thế giới.

Trong đó, theo Cơ quan thống kê châu Âu (Eurostat), EU cần nhập khẩu khoảng 80% lượng khí đốt tự nhiên và Nga chiếm tới 41% khí đốt tự nhiên cùng 27% lượng dầu nhập khẩu ở châu lục này.

Trong bối cảnh giá năng lượng ở EU đã tăng từ 20 Euro lên 180 Euro/MWh trong năm qua, sự thiếu hụt lượng khí đốt và dầu nhập khẩu từ Nga có thể gây ra thảm họa cho khu vực này và rộng hơn là cả nền kinh tế toàn cầu qua các mối liên quan khác nhau.

Trong khi đó, tại Mỹ, giá xăng đã đạt mức cao nhất trong 7 năm, trung bình leo lên khoảng 3,50 USD/gallon, trong bối cảnh lạm phát năm qua đã tăng cao nhất 40 năm, ở mức 7,5%.

Mặt khác, nguồn cung Ukraine hiện chiếm 12% lượng ngũ cốc xuất khẩu của thế giới và ước tính cung cấp 16% lượng ngô xuất khẩu toàn cầu trong năm nay.

Bộ trưởng Nông nghiệp Mỹ Vilsack tin, người tiêu dùng nước này phần lớn sẽ không bị ảnh hưởng, nhưng người châu Âu sẽ phải đối mặt với "một câu chuyện khác".

Ông Vilsack khuyến cáo: "Bạn phải nhìn vào bối cảnh mà điều này sắp xảy ra, lạm phát đang ở mức cao, chuỗi cung ứng căng thẳng và sự không chắc chắn về những gì các ngân hàng trung ương sẽ làm trong tương lai gần”.

Điều tồi tệ đã đến?

Cuối cùng, điều mà kinh tế thế giới lo ngại cũng đã đến, giá dầu Brent chạm mốc 100 USD lần đầu tiên kể từ năm 2014, khi Nga phát động tấn công Ukraine. Giá dầu đã tăng 5%, giá khí đốt tự nhiên tăng 4,7%, ngay lập tức sau tin về hoạt động quân sự của Nga.

Giá cả mọi hàng hóa, từ dầu mỏ, ngũ cốc đến kim loại đều tăng nhanh do lo ngại "dòng chảy" hàng hóa sẽ bị gián đoạn bởi cuộc khủng hoảng Ukraine. Điều đó báo trước những thách thức mới cho sự phục hồi kinh tế toàn cầu vốn đang phải vật lộn với áp lực giá cả tăng cao và chính sách tiền tệ thắt chặt.

Lale Akoner, Chiến lược gia thị trường cấp cao tại BNY Mellon Investment Management, nhận định: “Dự báo biến động sẽ thực sự kéo dài trong vài tháng tới. Rủi ro địa chính trị đang bùng phát vào một 'thời điểm rất không thích hợp' vì thị trường đang vật lộn với các biện pháp kích thích phục hồi kinh tế sau suy thoái".

Nguồn cung cấp dầu và khí đốt dự phòng bị hạn chế trên toàn cầu, khiến việc Nga tấn công Ukraine trở thành một sự kiện có rủi ro địa chính trị nghiêm trọng.

Nhu cầu về dầu đã vượt xa tốc độ tăng trưởng sản xuất khi các nền kinh tế bắt đầu giai đoạn phục hồi sau thời kỳ tồi tệ nhất của đại dịch, thị trường hiện chỉ còn một vùng đệm nhỏ để giảm thiểu cú sốc nguồn cung năng lượng. Nga là nhà sản xuất dầu lớn thứ ba trên thế giới và nếu một cuộc xung đột ở Ukraine dẫn đến nguồn cung dầu khí từ Nga giảm đáng kể, thì sẽ rất nguy hiểm cho sự cân bằng cung và cầu toàn cầu.

Trên thực tế, các nhà phân tích cho rằng, hiện tại, khả năng nguồn cung năng lượng có thể bị gián đoạn nhiều nhất tại hoạt động xuất khẩu khí đốt tự nhiên của Nga. Moscow đang xuất khẩu khoảng 23 tỷ feet khối khí đốt/ngày, chiếm khoảng 25% thương mại toàn cầu và 85% lượng khí đốt đó đến châu Âu.

Dòng khí đốt tự nhiên của Nga đến châu Âu đã giảm hơn bình thường trong những tháng gần đây. Nếu Nga cắt giảm thêm nữa hoặc bị ngăn cản bởi các lệnh trừng phạt của Mỹ, EU sẽ gặp khó khăn trong việc tìm nguồn cung cấp thay thế.

Giá khí đốt của châu Âu gần đây đã đạt mức kỷ lục và do đó, thị trường đang hướng phần lớn tới nguồn cung cấp khí đốt tự nhiên hóa lỏng (LNG) dự phòng. Tuy nhiên, hầu hết các nguồn cung LNG của họ - từ Mỹ, Qatar và Australia - đều đang hoạt động hết công suất và có rất ít khả năng bổ sung.

Giới phân tích cho rằng, ngay cả khi Mỹ không nhắm mục tiêu trừng phạt vào ngành năng lượng Nga, thì các lệnh trừng phạt khác vẫn có thể có tác động trực tiếp đến thị trường hàng hóa.

Matthew Reed, nhà phân tích của công ty tư vấn Foreign Reports có trụ sở tại Washington, cho biết, các biện pháp trừng phạt đối với các tổ chức tài chính cũng có thể khiến việc cấp vốn cho các hoạt động sản xuất, kinh doanh năng lượng trở nên khó khăn hơn. Tất nhiên, ở phía bên kia, Nga cũng sẽ phải trả giá đắt nếu bị giảm lượng xuất khẩu nhiên liệu hóa thạch, bởi khoảng một nửa ngân sách Liên bang gắn liền với dầu và khí đốt.

Căng thẳng vẫn đang được đẩy lên, chuyên gia Reed cho biết, hiện người ta lo ngại vòng trừng phạt thứ hai, nếu vòng đầu tiên không đủ "răn đe" Nga, Mỹ sẽ nhắm trực tiếp vào nguồn cung cấp năng lượng. Và khi đó, “Rủi ro thực sự không phải là vòng trừng phạt đầu tiên. Vòng thứ hai mới thật sự nguy hiểm, nếu họ thấy rằng vòng trừng phạt thứ nhất chỉ mất thời gian”.

TIN VUI! Sanofi và Glaxo giới thiệu loại vaccine Covid-19 mới hiệu quả 100%

TIN VUI! Sanofi và Glaxo giới thiệu loại vaccine Covid-19 mới hiệu quả 100%

Hai gã khổng lồ dược phẩm châu Âu Sanofi và Glaxo vừa thông báo về một loại vaccine Covid-19 mới do hai hãng cùng hợp ...

Giá vàng hôm nay 23/2: Giá vàng SJC xuyên đỉnh lịch sử, rủi ro địa chính trị áp đảo, vàng thế giới còn tăng?

Giá vàng hôm nay 23/2: Giá vàng SJC xuyên đỉnh lịch sử, rủi ro địa chính trị áp đảo, vàng thế giới còn tăng?

Giá vàng hôm nay 23/2 sẽ bảo vệ vững chắc đỉnh mới hay tiếp tục xác lập thêm một đỉnh lịch sử khác? Không ai ...

Bài viết cùng chủ đề

Căng thẳng Nga-Ukraine

Xem nhiều

Đọc thêm

Tái bản cuốn tiểu thuyết 'Sông Thami trong xanh' của Mông Cổ tại Việt Nam

Tái bản cuốn tiểu thuyết 'Sông Thami trong xanh' của Mông Cổ tại Việt Nam

Liên hiệp các tổ chức hữu nghị phối hợp cùng Đại sứ quán Mông Cổ tại Việt Nam tổ chức Lễ giới thiệu cuốn tiểu thuyết 'Sông Thami trong xanh'.
Giá cà phê hôm nay 22/11/2024: Giá cà phê robusta quay đầu, xuất khẩu nửa đầu tháng 11 giảm tới  44,8%, không trì hoãn thích ứng EUDR

Giá cà phê hôm nay 22/11/2024: Giá cà phê robusta quay đầu, xuất khẩu nửa đầu tháng 11 giảm tới 44,8%, không trì hoãn thích ứng EUDR

Giá cà phê hôm nay 22/11/2024: Giá cà phê robusta quay đầu, xuất khẩu nửa đầu tháng 11 giảm tới 44,8%, không trì hoãn thích ứng EUDR.
Phát động chiến dịch chung tay phòng chống bệnh sốt xuất huyết năm thứ 14

Phát động chiến dịch chung tay phòng chống bệnh sốt xuất huyết năm thứ 14

Chiến dịch 'JUMBO VAPE - Chung tay phòng chống bệnh sốt xuất huyết' nhằm tuyên truyền phòng chống bệnh sốt xuất huyết trên toàn quốc vừa được phát động.
Bài tarot hôm nay 23/11: Đâu là điểm nhấn khiến người khác chú ý tới bạn?

Bài tarot hôm nay 23/11: Đâu là điểm nhấn khiến người khác chú ý tới bạn?

Thông qua một lá bài tarot, bạn sẽ khám phá thông điệp điểm nhấn nào khiến người khác chú ý đến bạn? Hãy rút ngay một lá bài để giải ...
Giá vàng hôm nay 22/11/2024: Giá vàng tiếp tục tăng nhanh, cuộc săn hàng giá hời bắt đầu, chưa có lý do để điều chỉnh dự báo về vàng

Giá vàng hôm nay 22/11/2024: Giá vàng tiếp tục tăng nhanh, cuộc săn hàng giá hời bắt đầu, chưa có lý do để điều chỉnh dự báo về vàng

Giá vàng hôm nay 22/11/2024: Giá vàng chưa dứt chuỗi tăng, mở cuộc săn hàng giá hời, không có lý do để điều chỉnh dự báo.
Từ năm 2025, giấy phép lái xe ô tô bị trừ hết điểm: Phải kiểm tra lý thuyết và mô phỏng để phục hồi điểm

Từ năm 2025, giấy phép lái xe ô tô bị trừ hết điểm: Phải kiểm tra lý thuyết và mô phỏng để phục hồi điểm

Bộ Công an ban hành Thông tư 65/2024, theo đó, người có giấy phép lái xe ô tô bị trừ hết điểm thì phải kiểm tra lý thuyết và mô ...
Giá cà phê hôm nay 22/11/2024: Giá cà phê robusta quay đầu, xuất khẩu nửa đầu tháng 11 giảm tới  44,8%, không trì hoãn thích ứng EUDR

Giá cà phê hôm nay 22/11/2024: Giá cà phê robusta quay đầu, xuất khẩu nửa đầu tháng 11 giảm tới 44,8%, không trì hoãn thích ứng EUDR

Giá cà phê hôm nay 22/11/2024: Giá cà phê robusta quay đầu, xuất khẩu nửa đầu tháng 11 giảm tới 44,8%, không trì hoãn thích ứng EUDR.
Triển lãm quốc tế Sản phẩm Ngũ kim & Dụng cụ cầm tay: Cơ hội giao thương cho doanh nghiệp ngành cơ khí và công nghiệp hỗ trợ

Triển lãm quốc tế Sản phẩm Ngũ kim & Dụng cụ cầm tay: Cơ hội giao thương cho doanh nghiệp ngành cơ khí và công nghiệp hỗ trợ

Triển lãm quốc tế Sản phẩm Ngũ kim & Dụng cụ cầm tay lần thứ 9 - Vietnam Hardware & Hand Tools Expo 2024 (VHHE) sẽ diễn ra từ 5-7/12 tại TP. Hồ Chí Minh.
Giá xăng dầu hôm nay 22/11: Xung đột Nga-Ukraine leo thang căng thẳng, giá dầu tăng vọt

Giá xăng dầu hôm nay 22/11: Xung đột Nga-Ukraine leo thang căng thẳng, giá dầu tăng vọt

Giá xăng dầu hôm nay 22/11, tăng gần 2% khi xung đột Nga -Ukraine gia tăng nhanh chóng khiến thị trường lo ngại về nguồn cung dầu thô.
Giá heo hơi hôm nay 22/11: Giữ giá trên cả 3 miền, nguồn cung thị trường toàn cầu giảm sút

Giá heo hơi hôm nay 22/11: Giữ giá trên cả 3 miền, nguồn cung thị trường toàn cầu giảm sút

Nhìn chung, giá heo hơi hôm nay giữ ổn định trên cả nước. Theo khảo sát, thị trường heo hơi toàn quốc hiện dao động trong khoảng 60.000 - 63.000 đồng/kg.
Giá tiêu hôm nay 22/11/2024: Mất mốc quan trọng, hồ tiêu chịu sức ép khi dòng tiền vẫn đổ mạnh về kinh doanh cà phê và USD neo cao

Giá tiêu hôm nay 22/11/2024: Mất mốc quan trọng, hồ tiêu chịu sức ép khi dòng tiền vẫn đổ mạnh về kinh doanh cà phê và USD neo cao

Giá tiêu hôm nay 22/11/2024 tại thị trường trong nước quay đầu giảm nhẹ ở một số địa phương trọng điểm, giao dịch từ 138.000 – 139.500 đồng/kg.
Doanh nghiệp Hàn Quốc 'mách' Việt Nam cách tăng năng suất, cải thiện hiệu quả sản xuất

Doanh nghiệp Hàn Quốc 'mách' Việt Nam cách tăng năng suất, cải thiện hiệu quả sản xuất

TS. Nguyễn Văn Thân thông tin, Diễn đàn Hợp tác đầu tư Việt Nam-Hàn Quốc 2024 đã thu hút hơn 500 đại biểu từ hai quốc gia.
Bất động sản mới nhất: Chênh lệch giá chung cư giữa Đông và Tây Hà Nội, đề nghị dừng thanh tra 10 dự án, điều kiện bồi thường khi thu hồi đất

Bất động sản mới nhất: Chênh lệch giá chung cư giữa Đông và Tây Hà Nội, đề nghị dừng thanh tra 10 dự án, điều kiện bồi thường khi thu hồi đất

Khảo sát thị trường chung cư Hà Nội, Hải Dương đề nghị dừng thanh tra 10 dự án… là những tin bất động sản (BĐS) mới nhất.
73% những người đã kết hôn nhưng chưa có con dự định mua nhà trong 1 năm tới

73% những người đã kết hôn nhưng chưa có con dự định mua nhà trong 1 năm tới

Theo Báo cáo của Batdongsan.com.vn nửa cuối năm 2024, 73% những người đã kết hôn nhưng chưa có con dự định mua nhà trong 1 năm tới.
Bất động sản mới nhất: Giá chung cư chỉ tăng không giảm, giá thuê lại ‘bất động’, điều kiện để cưỡng chế thu hồi đất

Bất động sản mới nhất: Giá chung cư chỉ tăng không giảm, giá thuê lại ‘bất động’, điều kiện để cưỡng chế thu hồi đất

Căn hộ chung cư vẫn là 'điểm nóng' của thị trường, gần 4.000 căn hộ cũ tại TP.HCM sắp được sửa chữa… là những tin bất động sản (BĐS) mới nhất.
Bất động sản mới nhất: Danh sách dự án chung cư giá cao ngất tại Hà Nội và TPHCM, làm gì khi mua phải đất ‘dính’ quy hoạch?

Bất động sản mới nhất: Danh sách dự án chung cư giá cao ngất tại Hà Nội và TPHCM, làm gì khi mua phải đất ‘dính’ quy hoạch?

Loạt dự án chung cư giá tăng vọt tại Hà Nội và TPHCM, Cần Thơ kiểm kê đất đai chuyên đề về sân golf… là những tin bất động sản (BĐS) mới nhất.
Nỗ lực thúc đẩy thị trường bất động sản phát triển bền vững

Nỗ lực thúc đẩy thị trường bất động sản phát triển bền vững

Giải thưởng Nhà môi giới bất động sản Việt Nam nhằm tôn vinh các cá nhân có đóng góp tích cực, nỗ lực thúc đẩy thị trường bất động sản phát triển bền vững.
Bất động sản mới nhất: Mặc kệ tồn kho ngày càng lớn, giá vẫn tăng vù vù, thị trường vào mùa cuối năm, bảng giá 14 chung cư vừa mở bán

Bất động sản mới nhất: Mặc kệ tồn kho ngày càng lớn, giá vẫn tăng vù vù, thị trường vào mùa cuối năm, bảng giá 14 chung cư vừa mở bán

Tồn kho ngày càng lớn, giá chung cư tại TPHCM chạm 80 triệu đồng/m2, Hà Nội thu hồi hơn 7.100 m2 đất… là những tin bất động sản (BĐS) mới nhất.
Tỷ giá ngoại tệ, tỷ giá USD/VND hôm nay 22/11: USD vượt mốc 107, thị trường tự do gây bất ngờ

Tỷ giá ngoại tệ, tỷ giá USD/VND hôm nay 22/11: USD vượt mốc 107, thị trường tự do gây bất ngờ

Tỷ giá ngoại tệ, tỷ giá USD/VND hôm nay 22/11 ghi nhận đồng USD lên mức 107,15, mức cao nhất kể từ ngày 4/10/2023.
Tỷ giá ngoại tệ, tỷ giá USD/VND hôm nay 21/11: Loạt đồng tiền trú ẩn an toàn tăng giá

Tỷ giá ngoại tệ, tỷ giá USD/VND hôm nay 21/11: Loạt đồng tiền trú ẩn an toàn tăng giá

Tỷ giá ngoại tệ, tỷ giá USD/VND hôm nay 21/11 ghi nhận Yen Nhật, đồng Franc Thụy Sỹ và đồng bạc xanh đã tăng giá.
Tỷ giá ngoại tệ, tỷ giá USD/VND hôm nay 20/11: USD hạ nhiệt, Yen Nhật thêm 'báo động'

Tỷ giá ngoại tệ, tỷ giá USD/VND hôm nay 20/11: USD hạ nhiệt, Yen Nhật thêm 'báo động'

Tỷ giá ngoại tệ, tỷ giá USD/VND hôm nay 20/11 tiếp tục hạ nhiệt, vẫn neo trên mức 106.
Tỷ giá ngoại tệ, tỷ giá USD/VND hôm nay 19/11: USD đảo chiều, thị trường tự do tiếp đà 'bay cao'

Tỷ giá ngoại tệ, tỷ giá USD/VND hôm nay 19/11: USD đảo chiều, thị trường tự do tiếp đà 'bay cao'

Tỷ giá ngoại tệ, tỷ giá USD/VND hôm nay 19/11 ghi nhận đồng USD giảm trong khi đồng EUR tăng 0,54%, đạt mức 1,0598 USD.
Tỷ giá ngoại tệ, tỷ giá USD/VND hôm nay 18/11: Thị trường tự do tiến xa

Tỷ giá ngoại tệ, tỷ giá USD/VND hôm nay 18/11: Thị trường tự do tiến xa

Tỷ giá ngoại tệ, tỷ giá USD/VND hôm nay 18/11 ghi nhận USD mua vào tại các thị trường tự do đang cao hơn 465 đồng so với kênh ngân hàng.
Tỷ giá ngoại tệ, tỷ giá USD/VND hôm nay 15/11: USD vươn tới mức đỉnh một năm

Tỷ giá ngoại tệ, tỷ giá USD/VND hôm nay 15/11: USD vươn tới mức đỉnh một năm

Tỷ giá ngoại tệ, tỷ giá USD/VND hôm nay 15/11 ghi nhận đồng USD tăng giá so với các đồng tiền chính, neo ở mức đỉnh trong một năm.
Phiên bản di động