Đối phó ra sao với “cơn sóng thần bạc đầu”?

Chia sẻ với báo TG&VN, Tiến sĩ Bùi Sỹ Lợi (Phó Chủ nhiệm Ủy ban về Các vấn đề xã hội của Quốc hội) cho rằng, nếu nước ta không tận dụng được “cơ hội dân số vàng”, sẽ rất khó để đối phó với tình trạng già hóa dân số.
Theo dõi Baoquocte.vn trên
TIN LIÊN QUAN
doi pho ra sao voi con song than bac dau Việt Nam là một điển hình về già hóa dân số nhanh
doi pho ra sao voi con song than bac dau IMF cảnh báo nguy cơ từ dân số già hóa tại khu vực châu Á
doi pho ra sao voi con song than bac dau
Tiến sĩ Bùi Sỹ Lợi (Phó Chủ nhiệm Ủy ban về Các vấn đề xã hội của Quốc hội).

Theo nghiên cứu của Quỹ Tiền tệ Quốc tế (IMF), các nước châu Á, đặc biệt là những nước có thu nhập trung bình không thể chuẩn bị đủ để đối phó với tình trạng già hóa dân số. Ý kiến của ông như thế nào về vấn đề này?

Điều này rất chính xác và Việt Nam hiện cũng đang đứng trước tình trạng “chưa giàu đã già”. Nếu nước ta không tận dụng được “cơ hội dân số vàng” sẽ rất khó để đối phó với tình trạng già hóa dân số.

Hiện nay, Hàn Quốc đang tích cực thực hiện giải pháp “Cân bằng giới tính khi sinh”. Trung Quốc đang chuyển từ mô hình dân số - kế hoạch hóa gia đình sang dân số và phát triển. Nhật Bản đang chuyển hướng từ chăm sóc người cao tuổi ở trung tâm trở lại chăm sóc tại gia đình. Singapore thực hiện chính sách hỗ trợ kinh phí cho người cao tuổi mua nhà chung cư và hỗ trợ con cái mua nhà gần với nơi bố mẹ ở để chăm sóc cha mẹ. Nhìn chung, các nước đang phấn đấu tận dụng cơ hội “dân số vàng” để phát triển bền vững.

Châu Á đứng đầu thế giới về tốc độ già hóa dân số đến mức có những so sánh “nhóm dân số cao tuổi như những con sóng thần màu bạc quét qua”. Già hóa dân số sẽ có những thách thức và cơ hội gì cho nước ta, thưa ông?

Dân số của Việt Nam vào năm 2016 có khoảng 93 triệu người. Tuổi thọ trung bình của người Việt Nam là 73,4 tuổi (tuổi thọ của nam là 70,8 và nữ là 76,1). Việt Nam là một trong những quốc gia có tốc độ già hóa nhanh nhất thế giới. Từ năm 2011, Việt Nam đã bước vào giai đoạn già hóa khi số người từ 60 tuổi trở lên chiếm đến 10,2% tổng dân số. Theo dự báo, nước ta sẽ trở thành nước có dân số già vào năm 2038 (với tỷ lệ người từ 60 tuổi trở lên đạt 20,1% và năm 2050 tỷ lệ này là khoảng 26% dân số).

Có thể nói, già hóa dân số khẳng định được những tiến bộ vượt bậc trong công tác chăm sóc sức khỏe người dân. Nhưng thực trạng này cũng đặt ra những thách thức không nhỏ cần phải khắc phục. Trong đó, tiêu biểu như trung bình mỗi người cao tuổi phải chịu 15,3 năm bị bệnh tật trong cuộc đời mình. Con số này cao hơn hẳn so với nhiều quốc gia đã phát triển.

Người cao tuổi Việt Nam một mặt phải đối phó với các bệnh lây nhiễm, mặt khác phải đương đầu với sự gia tăng nhanh chóng của các bệnh mãn tính và thoái hóa. Theo một nghiên cứu tại Việt Nam cho thấy, trung bình một người già sống tại cộng đồng mắc ba bệnh mãn tính. Các bệnh nhân khi phải nhập viện thường mắc năm, sáu bệnh. Thực tế cũng cho thấy, chi phí điều trị trung bình cho một người cao tuổi cao gấp bảy đến tám lần chi phí điều trị cho một đứa trẻ. Độ tuổi càng cao, rủi ro về bệnh tật càng tăng hoặc số ngày nằm viện càng cao. Thách thức này, đòi hỏi các phương thức tiếp cận mới về y tế, tuổi nghỉ hưu và lương hưu, môi trường xã hội và hòa đồng giữa các thế hệ.

Vậy khi chúng ta đang còn thiếu nguồn lực để đối phó với thách thức già hóa dân số, theo ông cần có những giải pháp gì để ứng phó trước mắt với “cơn sóng thần bạc đầu” này?

Theo tôi, vấn đề mấu chốt của công tác dân số phải gắn việc nâng cao chất lượng dân số, duy trì mức sinh thay thế để đưa tỉ số giới tính khi sinh về mức cân bằng tự nhiên.

Thứ nhất, cần tăng cường công tác y tế dự phòng, đặc biệt là phòng, chống các bệnh không lây nhiễm ở người cao tuổi tại cộng đồng.

Thứ hai, ưu tiên lĩnh vực chăm sóc sức khỏe, cung ứng dịch vụ y tế cũng như tuyên truyền, nâng cao nhận thức để thực hiện thành công già hóa khỏe mạnh.

Thứ ba, tăng cường hệ thống bảo trợ xã hội cả cộng đồng và gia đình theo điều kiện cụ thể và tâm nguyện của đối tượng, phù hợp với tăng trưởng và phát triển kinh tế của đất nước.

Thứ tư, sử dụng hiệu quả lợi thế “dân số vàng” để nhóm dân số cao tuổi sẽ có thu nhập cao hơn trong tương lai.

Thứ năm, đảm bảo nhân lực và nguồn tài chính cho công tác người cao tuổi và chăm sóc sức khỏe người cao tuổi nói riêng.

Thứ sáu, tăng cường sự phối hợp liên ngành và hội nhập quốc tế trong việc thích ứng với già hóa dân số theo hướng luật hoá và chia sẻ kinh nghiệm giữa các quốc gia với nhau.

Nếu thay đổi chính sách dân số theo hướng “nới” mức sinh, theo ông, có xảy ra tình trạng bùng nổ dân số trở lại?

Chúng ta nên hiểu chính sách dân số theo hướng “nới” mức sinh là quy định mức sinh hợp lý, phù hợp với sự phát triển kinh tế - xã hội của đất nước. Mục tiêu của công tác dân số trong tình hình mới là “nới” mức sinh nhưng không để bùng nổ dân số trở lại và phải bảo đảm cơ cấu nguồn nhân lực cho phát triển bền vững.

Đồng thời, chính sách này nhằm mục đích tránh tình trạng mức sinh giảm xuống mức thấp nhất như một số nước đã gặp phải. Do vậy, có thể thấy, đây là thời điểm cần có sự chuyển hướng chính sách từ Dân số - Kế hoạch hóa gia đình sang Dân số - Phát triển để đáp ứng những yêu cầu của tình hình mới.

Từ kinh nghiệm của các nước trong khu vực và thế giới trong việc thực hiện thành công chính sách dân số, chúng ta có thể học được gì, thưa ông?

Có thể nói, chất lượng dân số và sự phát triển có mối quan hệ biện chứng, có tác động qua lại, bởi dân số vừa là mục tiêu, vừa là động lực của sự phát triển. Tôi cho rằng, chúng ta cần quan tâm đến việc thực hiện chuyển đổi chính sách dân số, tức là điều chỉnh số lượng sang chú trọng nâng cao chất lượng dân số. Thay vì tập trung chủ yếu vào kế hoạch hóa gia đình, hướng đến mục tiêu giảm sinh, nên chuyển sang giải quyết toàn diện các vấn đề dân số cả về quy mô, cơ cấu, phân bổ và nâng cao chất lượng dân số.

Đồng thời, nước ta nên chuyển từ cách tiếp cận một chiều, giải quyết tình trạng gia tăng quy mô dân số quá nhanh sang tiếp cận tổng thể, đa chiều và điều chỉnh các yếu tố dân số và chính sách phát triển trong mối quan hệ chặt chẽ.

Xin cảm ơn ông!

doi pho ra sao voi con song than bac dau Suy thoái dân số đe dọa tương lai loài người

Dự báo về Triển vọng dân số thế giới của Liên hợp quốc cho thấy, một trong những mối quan tâm toàn cầu trong 100 ...

doi pho ra sao voi con song than bac dau Nước giàu và nghịch lý “càng già, càng nghèo”

Những tưởng nghịch lý này chỉ có ở những nước nghèo thì trên thực tế lại đang diễn ra ngay tại các quốc gia có ...

doi pho ra sao voi con song than bac dau “Món hời” từ dân số già

Không đơn thuần là một thách thức, già hóa dân số tại nhiều nước châu Á trên thực tế lại đang trở thành “món hời” ...

Yến Nguyệt (thực hiện)

Xem nhiều

Đọc thêm

Lịch âm hôm nay 2024: Xem lịch âm 13/11/2024, Lịch vạn niên ngày 13 tháng 11 năm 2024

Lịch âm hôm nay 2024: Xem lịch âm 13/11/2024, Lịch vạn niên ngày 13 tháng 11 năm 2024

Lịch âm 13/11. Lịch âm 13/11/2024? Âm lịch hôm nay 13/11. Lịch vạn niên 13/11/2024. Ngày hôm nay tốt hay xấu? Xem ngày giờ, hướng tốt xấu...
Tử vi hôm nay, xem tử vi 12 con giáp hôm nay ngày 13/11/2024: Tuổi Tuất công danh bình ổn

Tử vi hôm nay, xem tử vi 12 con giáp hôm nay ngày 13/11/2024: Tuổi Tuất công danh bình ổn

Xem tử vi 13/11 - tử vi 12 con giáp hôm nay 13/11/2024 - Tý, Sửu, Dần, Mão, Thìn, Tỵ, Ngọ, Mùi, Thân, Dậu, Tuất và Hợi về công việc, ...
Tử vi 12 cung hoàng đạo Thứ Tư ngày 13/11/2024: Bạch Dương vận trình công việc tốt

Tử vi 12 cung hoàng đạo Thứ Tư ngày 13/11/2024: Bạch Dương vận trình công việc tốt

Tử vi hôm nay 13/11/2024 của 12 cung hoàng đạo - Ma Kết, Bảo Bình, Song Ngư, Bạch Dương, Kim Ngưu, Song Tử, Cự Giải, Sư Tử, Xử Nữ, Thiên ...
Chủ tịch nước Lương Cường kết thúc tốt đẹp chuyến thăm chính thức Cộng hòa Chile

Chủ tịch nước Lương Cường kết thúc tốt đẹp chuyến thăm chính thức Cộng hòa Chile

Sáng 12/11 giờ địa phương, Chủ tịch nước Lương Cường rời tại thủ đô Santiago, kết thúc tốt đẹp chuyến thăm chính thức Cộng hòa Chile từ 9-11/11.
Thứ trưởng Lê Thị Thu Hằng: Bà Tố Nga là tấm gương về sự đấu tranh không mệt mỏi vì hòa bình và công lý

Thứ trưởng Lê Thị Thu Hằng: Bà Tố Nga là tấm gương về sự đấu tranh không mệt mỏi vì hòa bình và công lý

Ngày 12/11, Thứ trưởng Ngoại giao, Chủ nhiệm Ủy ban Nhà nước về người Việt Nam ở nước ngoài Lê Thị Thu Hằng tiếp bà Trần Tố Nga, kiều bào ...
Phát biểu chính sách tại Đại học Chile, Chủ tịch nước Lương Cường đề xuất 5 định hướng phát triển hợp tác song phương

Phát biểu chính sách tại Đại học Chile, Chủ tịch nước Lương Cường đề xuất 5 định hướng phát triển hợp tác song phương

Sáng 12/11 giờ địa phương, tại thủ đô Santiago, Chủ tịch nước Lương Cường đã đến Đại học Chile để trao đổi với các giảng viên, sinh viên tại đây.
Giáo dục Thủ đô tiếp tục phát triển, vượt qua thách thức mới, sứ mệnh mới

Giáo dục Thủ đô tiếp tục phát triển, vượt qua thách thức mới, sứ mệnh mới

Baoquocte.vn. Những thành quả đạt được trong 70 năm qua là tiền đề quan trọng, tạo đà để giáo dục Hà Nội tiếp tục phát triển, vượt qua thách thức mới.
Mathnasium Championship 2024:Kiến tạo tương lai từ tư duy Toán học

Mathnasium Championship 2024:Kiến tạo tương lai từ tư duy Toán học

Hành trình tìm kiếm tài năng Toán Tư duy khép lại với 36 thí sinh xuất sắc nhất toàn quốc tại vòng Chung kết Mathnasium Championship 2024.
Nền tảng giáo dục phong phú của gia đình Tổng thống đắc cử Mỹ Donald Trump

Nền tảng giáo dục phong phú của gia đình Tổng thống đắc cử Mỹ Donald Trump

Gia đình Tổng thống đắc cử Mỹ Donald Trump không chỉ nổi bật với ảnh hưởng lớn trong kinh doanh, chính trị mà còn có một nền tảng giáo dục phong phú.
Quỹ Đào Minh Quang lần đầu trao học bổng trọn đời cho tài năng trẻ Việt

Quỹ Đào Minh Quang lần đầu trao học bổng trọn đời cho tài năng trẻ Việt

Với nhiều thành tích âm nhạc và kết quả học tập phổ thông tốt, ca sĩ nhí Cao Phú Quý, 12 tuổi đã được Quỹ Đào Minh Quang phá lệ, lần đầu trao học bổng ...
Lào Cai chi 48,5 tỷ đồng - miễn học phí cấp mầm non, phổ thông năm học 2024-2025 do thiên tai

Lào Cai chi 48,5 tỷ đồng - miễn học phí cấp mầm non, phổ thông năm học 2024-2025 do thiên tai

Nghị quyết Quy định không thu học phí năm học 2024-2025 mầm non, phổ thông trên địa bàn tỉnh Lào Cai đã được thông qua vào sáng nay.
Trao Giải thưởng Quả cầu vàng 2024 cho 10 nhà khoa học trẻ xuất sắc

Trao Giải thưởng Quả cầu vàng 2024 cho 10 nhà khoa học trẻ xuất sắc

Tối 8/11, tại Hà Nội, đã diễn ra Lễ trao Giải thưởng Khoa học công nghệ Quả cầu vàng và Giải thưởng Nữ sinh Khoa học công nghệ năm 2024.
Hình thành Trung tâm chăm sóc sức khỏe khu vực ASEAN ở TP. Hồ Chí Minh

Hình thành Trung tâm chăm sóc sức khỏe khu vực ASEAN ở TP. Hồ Chí Minh

UBND TP. Hồ Chí Minh vừa phê duyệt Đề án 'Phát triển hệ thống y tế TP. Hồ Chí Minh trở thành Trung tâm chăm sóc sức khỏe khu vực ASEAN'.
Ca nhiễm H5N1 đầu tiên phát hiện ở người tại Canada thuộc tuổi vị thành niên

Ca nhiễm H5N1 đầu tiên phát hiện ở người tại Canada thuộc tuổi vị thành niên

Giới chức y tế Canada cho biết trường hợp nghi ngờ đầu tiên mắc cúm gia cầm H5N1 ở người tại Canada đã được phát hiện tại bang British Columbia.
Chuyên gia cảnh báo: Cứ 3 giây có 1 người đột quỵ

Chuyên gia cảnh báo: Cứ 3 giây có 1 người đột quỵ

Thông tin trên được nêu tại Hội nghị đột quỵ quốc tế năm 2024 do Hội đột quỵ Hà Nội phối hợp với Bệnh viện Bạch Mai (Hà Nội) tổ chức.
Châu Phi đã đạt được tiến bộ đáng kể trong cuộc chiến chống bệnh lao

Châu Phi đã đạt được tiến bộ đáng kể trong cuộc chiến chống bệnh lao

Báo cáo Bệnh lao toàn cầu năm 2024 của Tổ chức Y tế thế giới (WHO) vừa công bố cho thấy châu Phi đã đạt được những tiến bộ đáng kể.
Ăn trứng vịt lộn sao cho đúng cách?

Ăn trứng vịt lộn sao cho đúng cách?

Trứng vịt lộn có tác dụng tu âm, dưỡng huyết, ích trí, giúp cơ thể tăng trưởng, tuy nhiên, cần lưu ý 3 vấn đề cần tránh khi sử dụng thực phẩm này.
Những lợi ích tuyệt vời từ chạy bộ

Những lợi ích tuyệt vời từ chạy bộ

Chạy bộ là môn thể thao tốt cho sức khỏe, làm tăng bè xương, tăng lắng đọng canxi ở xương, từ đó giúp xương chắc khỏe, lưu thông khí huyết tốt hơn.
Phiên bản di động