Về quan hệ của Mỹ với Việt Nam, nhiều người dự đoán rằng, mối quan hệ này sẽ không xấu đi so với thời cựu Tổng thống Barack Obama. Thủ tướng Nguyễn Xuân Phúc là một trong những nhà lãnh đạo nước ngoài đầu tiên có cuộc điện đàm với Tổng thống Mỹ mới đắc cử Donald Trump.
Ngày 14/12/2016, hai nhà lãnh đạo đã có cuộc điện đàm trao đổi những phương hướng và biện pháp thúc đẩy quan hệ song phương. Đây là một cuộc điện đàm quan trọng, nhưng xem ra nó chưa thể đảm bảo điều gì, đặc biệt là để một mối quan hệ song phương phát triển một cách ổn định. Chuyên gia về quan hệ quốc tế Piotr Tsvetov đã đề cập đến ba quyết định của Tổng thống Trump khiến chính phủ Việt Nam phải đau đầu.
| Ngoại trưởng Mỹ Rex Tillerson tiếp Phó Thủ tướng, Bộ trưởng Bộ Ngoại giao Phạm Bình Minh tại Washington ngày 20/4. |
Đầu tiên là việc Mỹ tuyên bố rút khỏi Hiệp định Đối tác xuyên Thái Bình Dương (TPP). Chuyên gia Piotr Tsvetov cho rằng, TPP thất bại có nghĩa là Việt Nam không còn kỳ vọng vào việc mở rộng xuất khẩu các mặt hàng sang thị trường Mỹ, đặc biệt là hàng dệt may và thủy sản. Ngoài ra, lượng đầu tư nước ngoài trực tiếp vào nền kinh tế Việt Nam sẽ sụt giảm. Mặc dù nhiều người vẫn tin vào khả năng cứu vãn hiệp định này, nhưng một kịch bản hồi sinh TPP chắc chắn sẽ còn rất rất nhiều khó khăn .
Thứ hai là việc ông Trump muốn thoát khỏi tình trạng thâm hụt trong thương mại song phương với một số nước. Tân Tổng thống Mỹ cũng đã ra lệnh điều tra về tình trạng thâm hụt thương mại giữa Mỹ với các nước. Thặng dư thương mại của Việt Nam với Mỹ là 32 tỷ USD, chắc hẳn phía Việt Nam cũng cần suy nghĩ nghiêm túc về vấn đề này. Chuyên gia Tsvetov cho rằng, để không "chọc giận" ông Trump - một người nổi tiếng về giỏi kiếm tiền, phía Việt Nam cần nghĩ cách để giảm thặng dư thương mại với Mỹ.
Thứ ba là về chính sách nhập cư mới của chính quyền Trump. Trong lĩnh vực này, ông Trump đã thực thi nhiều chính sách cứng rắn hơn so với những người tiền nhiệm. Mặc dù Việt Nam không nằm trong danh sách các quốc gia có công dân bị tạm thời cấm nhập cảnh vào Mỹ, như Syria hay Iran, nhưng chính quyền Washington đẩy mạnh trục xuất người nhập cư bất hợp pháp hoặc vi phạm pháp luật và điều đó có thể ảnh hưởng đến cộng đồng người Việt tại Mỹ.
Bên cạnh đó, Mỹ cũng đã hạn chế cấp thị thực cho người nước ngoài. Theo quy định cũ, những người đi du học tại Mỹ được cấp thị thực 48 tháng, nhờ đó du học sinh Việt không lo lắng về các quyền lợi của mình trong suốt thời gian học tập. Nhưng theo quy định mới, thời hạn thị thực du học đã giảm từ 48 tháng xuống còn 12 tháng, nghĩa là mỗi năm các du học sinh cần phải trải qua rất nhiều thủ tục để gia hạn thị thực.
Chuyên gia Tsvetov dự báo, có lẽ quyết định tiếp theo sẽ ảnh hưởng tới dịch vụ chuyển tiền từ Mỹ về Việt Nam. Chính quyền Mỹ dự kiến sẽ tăng lượng thuế phải nộp đối với các giao dịch chuyển tiền.