Dưới đây là những sai lầm “kinh điển” của các bố mẹ khiến tình trạng viêm phế quản, hen phế quản của con thường xuyên tái phát qua thực tế điều trị của các bác sĩ chuyên khoa hô hấp.
1. Trẻ hơi có dấu hiệu ốm là lại dùng kháng sinh
“Con em 18 tháng, bị viêm phế quản co thắt mà uống kháng sinh mãi không khỏi”, chị Quỳnh Nga (quận Hoàng Mai, Hà Nội) cho biết khi đang chờ khám tại bệnh viện trung ương.
Theo các bác sĩ, nguyên nhân chính gây viêm phế quản, viêm phế quản co thắt hầu hết là do virus, do vậy việc lạm dụng kháng sinh là không phù hợp. PGS.TS. Bác sĩ Nguyễn Thị Ngọc Dinh, nguyên Giám đốc bệnh viện Tai – Mũi – Họng trung ương cho rằng “bố mẹ cần bình tĩnh trong trường hợp này, cần giữ vệ sinh mũi họng cho bé, cho bé ăn chất lỏng ấm, đầy đủ dinh dưỡng, sử dụng thuốc theo đúng chỉ định của bác sỹ thì bệnh sẽ nhanh hết. Không nên tự ý lạm dụng kháng sinh để tránh gặp phải những lệ lụy không mong muốn. Với trẻ mắc hen phế quản, chỉ sử dụng kháng sinh cho con khi có dấu hiệu bị bội nhiễm như ho, sốt, đau họng, bỏ bú – bỏ ăn, ho có đờm xanh hoặc vàng. Khi điều trị thì nên sử dụng các thuốc thảo dược để an toàn hơn cho con”.
2. Dùng lại đơn thuốc cũ hoặc đơn của trẻ khác
Nhiều mẹ khi con ốm lại lấy đơn cũ ra mua thuốc về dùng cho con, hoặc nghe hàng xóm mách đơn thuốc khác nhưng tình trạng bệnh lý của con vẫn không thuyên giảm. Các bác sỹ khuyến cáo mỗi trẻ đều có tình trạng bệnh và cơ địa khác nhau vì thế phụ huynh tuyệt đối không dùng toa thuốc của bé này để cho bé kia uống.
Mỗi loại vi khuẩn nhạy cảm với một số loại kháng sinh nhất định, do đó khi con bị tái phát bệnh hô hấp, các mẹ không biết rõ tình trạng mà cứ lấy đơn cũ hoặc đơn của trẻ khác dùng cho bé thì có thể bé vừa không khỏi, vừa góp phần gia tăng tình trạng kháng kháng sinh. Đặc biệt với trẻ mắc hen phế quản, tùy theo tình trạng bệnh mà có phác đồ điều trị khác nhau, không thể điều trị cho bé theo phác đồ được mách, sẽ rất dễ làm tình trạng bệnh nặng lên, nguy hiểm tới tính mạng trẻ.
3. Thấy hiện trạng bệnh thuyên giảm là dừng thuốc
"Em nghĩ cháu đã giảm rồi thì sẽ khỏi dần thôi, ai ngờ 3 ngày sau con bé lại bị ho nhiều hơn, nôn trớ và bị khó thở nữa", chị Hương Linh có con bị viêm phế quản tái phát, dẫn tới viêm phổi. Theo các bác sĩ bệnh viện Nhi trung ương, khi trẻ dùng kháng sinh không đủ liều bên cạnh nguy cơ kháng kháng sinh, tình trạng bệnh lý ở trẻ còn có thể nặng hơn, đặc biệt là bị nguy cơ phải dùng kháng sinh phối hợp rất cao. Lúc này cơ thể vốn yếu ớt của trẻ sẽ phải chịu đựng cùng lúc nhiều loại thuốc, rất không tốt cho trẻ.
Còn với hen phế quản, việc cha mẹ tự ý dừng thuốc cho con khi thấy các triệu chứng thuyên giảm là rất phổ biến. Sai lầm này ảnh hưởng nghiêm trọng tới việc kiểm soát hen phế quản ở trẻ bởi bản chất bệnh hen là bệnh mạn tính, khi triệu chứng hết thì tình trạng viêm đường thở vẫn còn. Khi gặp các tác nhân gây kích ứng thì tình trạng viêm này nặng lên, dẫn đến các cơn hen cấp, nếu không xử lý kịp thời có thể gây nguy hiểm tới tính mạng trẻ.
Theo các bác sĩ, một số trường hợp trẻ có thể hồi phục nhanh hơn, nhưng thông thường với viêm phế quản trẻ cần sử dụng thuốc từ 5 đến 7 ngày. Với tình trạng viêm phế quản mạn tính, viêm phế quản co thắt hay hen phế quản thì cần sử dụng thuốc đùng phác đồ điều trị (có thể kéo dài tới vài tháng), không tự ý dừng thuốc khi không có chỉ định của bác sỹ.
4. Để trẻ tiếp xúc với sự thay đổi nhiệt đột ngột hoặc môi trường ô nhiễm
“Ngày hôm trước do thời tiết oi bức nên buổi tối tôi mở máy lạnh ở nhiệt độ thấp, gần sáng thì thằng bé ho dữ dội, khó thở phải dùng thuốc cắt cơn. Sáng nay tôi đưa con vào viện khám lại thì bị bác sỹ mắng, nói con bị hen mà bố mẹ chủ quan quá”, chị Thu Hằng vừa mua thuốc tại cổng bệnh viện cho biết.
Ngoài ra, nếu trong gia đình có người hút thuốc lá như bố hay ông, mẹ không để ý mà vẫn để con chơi bên cạnh, hoặc mới khỏi ốm đã cho đi chơi ở những nơi đông người, thường là nơi có nhiều nguồn lây nhiễm bệnh hô hấp thì sẽ làm tăng nguy cơ nhiễm các bệnh hô hấp.
5. Cho trẻ ăn kiêng
Trẻ bị viêm phế quản – hen phế quản thường có triệu chứng đi kèm là ho. Nhiều người cho rằng, khi trẻ bị ho cần phải kiêng ăn một số thực phẩm như: thịt gà, trứng, tôm, cua, cá… Tuy nhiên, theo các bác sĩ thì việc kiêng ăn như vậy là không có cơ sở khoa học thậm chí còn làm giảm sức đề kháng của trẻ do thiếu chất dinh dưỡng. Làm giảm sức đề kháng của trẻ là một trong những nguyên nhân khiến bệnh lâu khỏi và có thể gây tái phát bệnh. Với những trẻ mắc hen phế quản có cơ địa dị ứng thì cần tránh những thức ăn mà người bệnh hay bị dị ứng, còn nếu không dị ứng, không cần kiêng.