Ăn chay tháng Ramadan: Không chỉ là "ăn đêm, nhịn ngày"

Người Hồi giáo du lịch, công tác trong tháng Ramadan có thể không phải ăn chay. (Nguồn: Reuters)

Ăn chay và những ngoại lệ

Tháng Ramadan là thời điểm quan trọng nhất trong năm đối với người Hồi giáo trên toàn thế giới. Chế độ ăn uống trong khoảng thời gian này không chỉ là một nghi thức tôn giáo mà còn là một phần quan trọng của văn hóa Hồi giáo.

Đi kèm với những nguyên tắc, việc ăn chay cũng có những ngoại lệ. Nguyên tắc của việc ăn chay trong tháng Ramadan là không ăn uống từ bình minh đến hoàng hôn - bao gồm cả việc uống nước, hút thuốc lá và nhai kẹo cao su. Sáu ngoại lệ của nguyên tắc này bao gồm các trường hợp: ốm đau; đi du lịch; mang thai và cho con bú; già yếu; không đủ khả năng nhịn đói, khát; và bị cưỡng ép.

[Ảnh 1: Người Hồi giáo du lịch, công tác trong tháng Ramadan có thể không phải ăn chay (nguồn ảnh: Reuters)]

Trong đó, bốn trường hợp đầu tiên đã được các học giả Hồi giáo chứng minh bằng những lời được viết trong kinh Qur’an - văn bản quan trọng nhất đối với cộng đồng Hồi giáo. Chẳng hạn, với những người đang phải di chuyển đường dài vì những lý do chính đáng, kinh Qur’an ghi rõ rằng người này được phép phá luật ăn chay, nhưng sau đó sẽ phải bù lại bằng số ngày đã di chuyển.

Một ngoại lệ khác cũng được phép phá luật ăn chay là trường hợp già yếu. Giải thích về trường hợp này, bà Ibtissam - một người Lebanon sống ở Kuwait, năm nay đã 70 tuổi, lấy bản thân làm ví dụ: “Mới đây, tôi đi khám sức khoẻ và phát hiện bị tật ở tim. Theo giáo luật, điều này có nghĩa là tôi không phải ăn chay”.

“Tuy vậy, giáo luật nói rằng vì lẽ đó, tôi phải giúp đỡ ít nhất một “miskin” (người nghèo khổ) mỗi ngày”, bà Ibtissam giải thích.

Ăn gì để có sức ăn chay?

Trong tháng Ramadan, cộng đồng Hồi giáo truyền thống sẽ ăn một bữa ăn sáng đầy đủ trước khi bắt đầu thời gian ăn chay, hay còn gọi là “suhoor”, và sau đó ăn một bữa tối sau khi mặt trời đã lặn, hay còn gọi là “iftar”. Các bữa ăn này thường bao gồm các món ăn đặc trưng của vùng đất nơi họ sống, chẳng hạn như chè, khoai lang nướng, các món thịt, cơm và nước ngọt.

Ở các quốc gia vùng Vịnh, người dân ở đây thường ăn “machboos” - một món cơm trộn được phục vụ trên đĩa chung trong bữa tối “iftar”. Một đĩa “machboos” đủ lớn để trên bàn ăn có thể phục vụ 6-8 người; mỗi người sẽ có thìa riêng để ăn phần cơm của họ. Phần cơm này được nấu bằng gạo dài truyền thống, trộn với rau, thịt bò hoặc gà, hải sản và một hỗn hợp các gia vị địa phương.

Một đĩa “machboos” được trình bày đẹp mắt. (Nguồn: Ingmar)

Bên cạnh việc tiếp năng lượng cho mọi người giao lưu, tiệc tùng buổi tối, món ăn này được chứng minh là có khả năng giúp giảm nhẹ bệnh huyết áp cao. Các loại gia vị được sử dụng cho món machboos bao gồm nghệ, quế và thảo quả, có thể giúp giảm huyết áp cao, giảm lượng đường trong máu ở những người mắc bệnh tiểu đường loại 2,…

Ngoài ra, một số món ăn truyền thống khác cũng được người Kuwait ưa chuộng, trong đó có bánh ngọt “gabout”, súp đậu lăng, và món cháo “harees”. Các món ăn này được cân đối để tránh cảm giác đầy bụng khi ăn, nhưng đồng thời cũng giúp bù đắp cảm giác đói sau một ngày thực hành ăn chay.

Ăn chay thời hiện đại

Nhiều người nhầm tưởng rằng với việc ăn chay trong tháng Ramadan, họ có thể giảm được cân nặng. Trên thực tế, với chế độ ăn chay truyền thống, nếu không được thực hiện đúng cách, một số người có thể tăng cân sau khoảng thời gian thực hành ăn chay.

Với sự phát triển của khoa học dinh dưỡng và y tế, ngày nay, nhiều trường đại học, trung tâm dinh dưỡng đã khuyến khích cộng đồng Hồi giáo thay đổi chế độ ăn uống của mình trong tháng Ramadan để tối ưu hóa sức khỏe và sức đề kháng.

Một số cách thức mới đã được giới thiệu để giúp các tín đồ Hồi giáo duy trì sức khỏe trong tháng Ramadan. Thay vì chỉ ăn hai bữa “suhoor” và “iftar”, người Hồi giáo được khuyên ăn nhiều bữa nhỏ hơn trong khoảng thời gian từ bình minh đến hoàng hôn; chà là - một đặc sản truyền thống là một trong những món được khuyên dùng trong các bữa ăn này. Điều này giúp tăng cường năng lượng và duy trì sự chuyển hóa chất béo của cơ thể.

Tin liên quan
Chuyện ăn chay tháng Ramadan

Cùng với đó, một số cộng đồng Hồi giáo đã bắt đầu sử dụng các loại thực phẩm khác nhau trong tháng Ramadan. Thay vì chỉ tập trung vào các món ăn đầy đủ protein và chất béo, những người tuân thủ giờ đây đã thay đổi sang các loại thực phẩm giàu chất xơ và các loại rau củ để giúp giảm cảm giác đói và tăng cường sức khỏe.

Với sự thay đổi chế độ ăn uống trong tháng Ramadan, cộng đồng Hồi giáo đã chứng minh được rằng họ có khả năng thích nghi và thay đổi để đáp ứng với những thách thức của cuộc sống hiện đại. Điều này cũng cho thấy rằng, dù có bất kỳ thay đổi nào trong cuộc sống, cộng đồng Hồi giáo vẫn có thể giữ vững các giá trị truyền thống của mình nhưng vẫn thích ứng một cách linh hoạt trong bối cảnh xã hội hiện đại.