Ba nữ sinh Việt thắng Giải thưởng Trái đất 2022: Thay đổi lớn lao nảy mầm từ những điều nhỏ bé

Vượt qua nhiều dự án, sản phẩm băng vệ sinh có thể phân hủy sinh học làm từ vỏ thanh long mang tên “Adorbsy” của nhóm Adorbsies gồm ba nữ sinh là Lương Anh Khánh Huyền (16 tuổi, Hà Nội), Bùi Tú Uyên (17 tuổi, Hà Nội) và Trần Quỳnh Anh (15 tuổi, thành phố Hồ Chí Minh) đã đạt được giải đặc biệt cuộc thi "Giải thưởng Trái đất 2022".

Báo Thế giới và Việt Nam đã trò chuyện với ba nữ chủ nhân của giải thưởng danh giá và tìm hiểu về hành trình đi đến chiến thắng của những nữ sinh "tuổi teen" tràn đầy nhiệt huyết, sức trẻ cùng tinh thần đổi mới sáng tạo này.

Chúc mừng các bạn giành được giải thưởng cao nhất trong cuộc thi! Băng vệ sinh và vỏ thanh long là một sự kết hợp hết sức táo bạo. Điều gì đã khiến các bạn lựa chọn sản phẩm và nguồn nguyên liệu như vậy cho sáng kiến của mình?

Việt Nam là nước có lượng sản xuất thanh long lớn nhất, cũng vì thế mà lượng rác thải vỏ bị tồn rất nhiều, dẫn tới những tác hại môi trường và xã hội nghiêm trọng.

Là phái nữ với tinh thần bảo vệ môi trường, Huyền, Quỳnh Anh và Uyên nhận thấy hiện nay ở Việt Nam vẫn chưa có một sản phẩm băng vệ sinh tái chế trong nước nào.

Trong quá trình nhóm đang lựa chọn nguyên liệu phù hợp thì tình cờ vào tháng 7 năm ngoái rầm rộ phong trào "giải cứu" thanh long. Uyên chợt nảy lên ý tưởng từ vỏ thanh long khi đọc một số bài báo về loại quả này và nhận thấy tiềm năng.

Từ đó, cả nhóm đã tiến hành nghiên cứu sâu hơn và tạo nên sản phẩm.

Kể từ khi bắt đầu xây dựng ý tưởng, đâu là khó khăn lớn nhất mà nhóm gặp phải và các thành viên đã làm thế nào để khắc phục vấn đề này?

Thanh long không phải là một loại hoa quả được nghiên cứu nhiều trên thế giới, và vỏ thanh long lại càng không. Nghiên cứu về tính chất lý hóa của thanh long đa số là nhỏ lẻ và rời rạc, nên chúng em cần tìm hiểu kĩ càng và lắp ghép lại để hiện rõ lên một bức tranh tổng quan.

Trong thời kì đại dịch, những cản trở như không thể vào phòng thí nghiệm tự phân tích tính chất mà phụ thuộc vào những bài nghiên cứu trên mạng Internet đã gây ra rất nhiều khó khăn cho nhóm.

Nhóm đã phải kiên trì tìm kiếm, tra cứu và đọc hết tất những bài báo và nghiên cứu có liên quan. Thậm chí, có lúc nhóm còn phải đọc những bài viết bằng nhiều thứ tiếng khác nhau.

Rồi thì những khó khăn cũng qua đi. Sau quãng thời gian tìm hiểu lâu dài thì nhóm đã có nền tảng để thực hiện dự án.

Theo các bạn, đâu là yếu tố quan trọng góp phần mang chiến thắng về cho cả nhóm?

Vỏ thanh long là một nguồn nguyên liệu mới ít được sử dụng, đặc biệt là cho mục đính làm băng vệ sinh.

Khác với những nguyên liệu thường sử dụng khác, vỏ thanh long là phần thừa từ những nguồn sản xuất sản phẩm từ loại quả này. Do vậy, việc sử dụng vỏ thanh long thay thế cho những nguyên liệu thường có trong băng vệ sinh có lợi cho môi trường rất nhiều. Mặt khác, vì là nguyên liệu thừa nên vỏ thanh long không yêu cầu nhiều nhân công, thời gian và tiền bạc để trồng trọt.

Ngoài ra, chúng em nghĩ yếu tố “đắt giá” quyết định chiến thắng này chính là tính ứng dụng của sản phẩm trong thực tế. Để có thể hoàn thành sáng kiến, nhóm đã khai thác rất nhiều nguồn tài liệu tham khảo cũng như thực hiện nhiều nghiên cứu để đảm bảo tối đa mức độ khả thi.

So với các đội thi khác có những sáng kiến mang tầm vĩ mô, sản phẩm của nhóm tập trung vào một khía cạnh nhỏ của đời sống hàng ngày, nhưng mang giá trị thực tế cao.

Đây có lẽ là những yếu tố nổi bật mà ban giám khảo Giải thưởng Trái đất nhìn thấy ở dự án.

Các bạn đã có kế hoạch gì để hiện thực hóa sáng kiến?

Nhóm sẽ sử dụng phần thưởng từ Giải thưởng Trái đất để đầu tư vào dự án của mình và mong sẽ đưa được sản phẩm ra thị trường, đến tay người tiêu dùng trong những năm sắp tới.

Thông qua dự án này, các bạn muốn gửi gắm thông điệp gì? Dưới góc độ là những người trẻ đồng thời là tân quán quân của Giải thưởng Trái đất 2022, theo các bạn, làm thế nào để khơi dậy và lan tỏa sự quan tâm đối với sự phát triển bền vững của môi trường đến với thế hệ trẻ hiện nay?

Kinh nguyệt và băng vệ sinh vẫn còn là một vấn đề tế nhị ít được nhắc đến ở những nước châu Á nói chung và Việt Nam nói riêng. Cũng vì vậy, thị trường các nước châu Á hiện nay đang thiếu những sản phẩm băng vệ sinh thay thế, gây ảnh hướng lớn đối với môi trường.

Qua dự án, nhóm không chỉ muốn tạo ra một sản phẩm có thể lấp đầy khoảng trống này, mà còn mong sẽ khiến việc nói về kinh nguyệt, một thứ rất bình thường đối với phụ nữ, được “bình thường hoá".

Bên cạnh đó, nhóm cũng muốn lan tỏa thông điệp về đổi mới sáng tạo và bảo vệ môi trường trong thế hệ trẻ. Hiện nay sự quan tâm của thế hệ trẻ đối với môi trường đang ngày càng tăng và chúng em sẽ tiếp thêm động lực cho các bạn bằng chính những gì chúng em đang làm. Nếu một sản phẩm khiêm tốn của chúng em có thể chiến thắng được giải thưởng về môi trường danh giá nhất, thì tất cả mọi người đều có thể tạo ra những sự thay đổi lớn nhờ vào những bước tiến tưởng chừng như bé nhỏ.

“Cùng là học sinh, những bạn nữ tuổi teen, nhưng họ lại có thể tạo ra một sản phẩm thực tế với khởi đầu chỉ là một ý tưởng”. Nhóm mong các bạn cùng trang lứa sẽ nghĩ như vậy khi nghe về thành tựu nhỏ bé này của chúng em.

Qua đó, nhóm hy vọng sẽ thắp lên một ngọn lửa sáng tạo, tinh thần đổi mới vì một thế giới tốt hơn, một cuộc sống bền vững hơn trong các bạn trẻ để Việt Nam chúng ta sẽ có thêm những nhà sáng lập tạo ra những thay đổi lớn lao.

Xin cảm ơn bạn!