Một cơn bão bom hình thành ngoài khơi bờ biển Tây Bắc Thái Bình Dương của Mỹ và miền Tây Canada hôm 19/11. (Nguồn: Reuters) |
Theo hãng tin Reuters, bão bom, hay còn gọi là sự hình thành xoáy thuận bùng nổ (explosive cyclogenesis), là một xoáy thấp mạnh được hình thành từ sự gia tăng nhanh chóng của áp suất khí quyển trong một khoảng thời gian ngắn.
Tin liên quan |
‘Bom bão tuyết’ càn quét vùng Đông Bắc Mỹ |
Xoáy thấp là hệ thống khí áp thấp, nơi áp suất khí quyển ở trung tâm thấp hơn so với các khu vực xung quanh, gây ra các cơn gió xoáy. Bão bom có thể tạo ra gió mạnh với tốc độ lên tới 119 km/h, tương đương với sức gió của bão nhiệt đới, nhưng nó không phải là một cơn bão nhiệt đới.
Bão bom hình thành khi các điều kiện khí quyển tại mặt đất và tại dòng tia (jet stream) phù hợp để kích thích sự gia tăng mạnh mẽ của xoáy thấp. Dòng tia là một dải gió mạnh ở tầng cao của khí quyển và sự kết hợp của các quá trình khí quyển phức tạp tạo nên những cơn bão này.
Thông thường, bão bom bắt đầu từ một sự xáo trộn trong gió ở tầng trung của khí quyển (khoảng 5-8 km so với mặt đất).
Một yếu tố quan trọng khác giúp gia tăng cường độ của bão bom là nhiệt độ ấm của bề mặt đại dương. Nhiều bão bom mạnh nhất hình thành trên các đại dương. Khi hơi nước chuyển thành dạng lỏng hoặc băng, một lượng năng lượng lớn được giải phóng, làm tăng cường độ của cơn bão.
Bão bom chủ yếu xảy ra trên các đại dương và thường xuất hiện trong mùa lạnh ở cả hai bán cầu - từ tháng 11 năm này đến tháng 3 năm sau ở bán cầu Bắc và từ tháng 5 đến tháng 8 ở bán cầu Nam. Các khu vực dễ xảy ra bão bom nhất là dọc theo các bờ biển nơi có dòng hải lưu ấm, chẳng hạn như dòng Kuroshio ngoài khơi Nhật Bản và dòng hải lưu nóng Gulf Stream ngoài khơi Bắc Mỹ.
Mặc dù bão bom có thể tạo ra gió mạnh tương đương với bão nhiệt đới và đôi khi có một số đặc điểm giống bão nhiệt đới, nhưng chúng không phải là bão nhiệt đới.
Bão bom hình thành ở khu vực trung bình của khí quyển và thường có liên quan đến các mặt trận thời tiết - ranh giới giữa hai khối không khí có các đặc tính khác nhau, chẳng hạn như nhiệt độ. Ngược lại, bão nhiệt đới xuất phát từ vùng nhiệt đới và không liên quan đến các mặt trận thời tiết hay dòng tia mạnh mẽ.
Với sự thay đổi khí hậu toàn cầu, nhiều hiện tượng thời tiết cực đoan và thường xuyên hơn đang diễn ra. Tuy nhiên, liệu bão bom có trở nên phổ biến hoặc mạnh mẽ hơn không vẫn chưa được xác định rõ ràng.
Trái đất đang ấm lên và điều này có thể khiến một phần năng lượng tiềm tàng của bão bom trở nên mạnh mẽ hơn. Tuy nhiên, sự ấm lên không đồng đều trên toàn cầu và các quan sát cho thấy sự ấm lên mạnh mẽ hơn ở các khu vực vĩ độ cao, điều này có thể làm giảm cường độ của các bão bom nói chung.
| Những vũ khí ‘chết chóc’ nhất lịch sử (Kỳ 1): Công cụ thời Trung cổ khủng bố tinh thần, bí mật ẩn giấu vẫn chưa có lời giải Vũ khí vốn xuất hiện từ sớm trong lịch sử loài người. Cùng với sự phát triển của văn minh nhân loại và các cuộc ... |
| Tình hình Lebanon: IDF nã bom vào Hezbollah, Mỹ cảnh báo nguy cơ chiến tranh tổng lực nhưng vẫn hỗ trợ Israel không giới hạn? Tối 26/9, Lực lượng phòng vệ Israel (IDF) thông báo đã tiến hành những cuộc không kích mới vào các cơ sở của Hezbollah ở ... |
| Tang thương vì mưa bom bão đạn, Liên hợp quốc gây sức ép lên Israel về tình hình nhân đạo tại Gaza Liên hợp quốc (LHQ) cáo buộc Israel ngăn chặn chuyển giao viện trợ cấp thiết đến Gaza, trong khi đại sứ Mỹ yêu cầu chính ... |
| Israel đánh bom Bắc Gaza khiến ít nhất 73 người thiệt mạng, thông báo sơ tán khẩn cấp ở thủ đô Lebanon Văn phòng truyền thông của chính quyền Gaza do Hamas điều hành cho biết ít nhất 73 người Palestine đã thiệt mạng ngày 19/10 do ... |
| Ukraine chấp niệm với việc vào NATO, tiếp tục viết 'tâm thư' mong có được lời mời gia nhập, Nga ngờ vực một điều Ngoại trưởng Ukraine Andrii Sybiha đã kêu gọi các đối tác Tổ chức Hiệp ước Bắc Đại Tây Dương (NATO) chính thức mời Kiev gia ... |