| Ăn chuối và các loại rau quả giàu kali có thể giúp hạn chế nguy cơ đột quỵ. |
Bên cạnh điều trị, phục hồi chức năng kịp thời, một chế độ ăn hợp lý sẽ giúp người bệnh tránh được tai biến nặng hơn, nhanh hồi phục và giảm bớt tiến triển của bệnh. Việc xây dựng một chế độ dinh dưỡng như thế rất cần tuân theo những nguyên tắc sau:
– Thức ăn phải dễ tiêu hoá, hấp thu và ở dạng mềm, lỏng như xúp, cháo, sữa. Cần phân bố đều ba – bốn bữa/ngày, không nên ăn quá no. Tránh dùng thức ăn lên men, gây kích thích như gia vị cay, nóng, rượu, chè, cà phê…
– Năng lượng trong khẩu phần nên giảm bớt để tránh tăng cân, giảm nhẹ hoạt động cho bộ máy tiêu hoá và tuần hoàn. Mức năng lượng đưa vào cơ thể nên dừng ở 30 – 35 calo/kg cân nặng/ngày. Nguồn năng lượng nên lấy từ rau củ, khoai, đậu đỗ, cơm, mì, bún, miến…
– Khẩu phần ăn cần giảm muối và nước do bệnh nhân không bài tiết được nhiều muối và nước vì bị tụ máu ở tĩnh mạch gây phù, chức năng thận kém. Nếu bệnh nhân suy tim thì lượng nước đưa vào cơ thể phải phụ thuộc lượng nước tiểu bài tiết trong 24 giờ. Hạn chế muối ở mức 4 – 5g/ngày để giảm phù, giúp thận bài tiết các chất đào thải của quá trình chuyển hoá đạm, chất béo, tinh bột, đường. Tránh các loại thức ăn chế biến sẵn nhiều muối như dưa, cà, hành muối, bánh mì, thịt hun khói, patê, xúc xích…
Nhu cầu dinh dưỡng thiết yếu:
– Lượng đạm (protein) cần giữ ở mức 0,8g/kg cân nặng/ngày. Nên chọn thực phẩm ít cholesterol và nhiều đạm thực vật (đậu đỗ, đậu tương, đậu phụ) và đạm động vật (cá biển, cá đồng, sữa, thịt nạc...) Nếu người bệnh có kèm theo suy thận, cần giảm lượng đạm còn từ 0,4g – 0,6g/kg cân nặng/ngày.
– Chất béo nên giữ ở mức 25 – 30g chất béo/ngày, trong đó 1/3 là chất béo động vật và 2/3 là chất béo thực vật như vừng, lạc. Các loại axít béo trong dầu thực vật cũng có khả năng làm giảm nguy cơ đột quỵ.
– Với vitamin và chất khoáng (có trong các loại hoa quả chín, rau củ, sữa), chứa nhiều kali, có tác dụng lợi tiểu, giảm huyết áp ở người bệnh. Trung bình một quả chuối có 400mg kali, tương đương với một ly nước cam hay một củ khoai tây nướng. Người tiêu thụ dưới 1.500mg kali/ngày sẽ có nguy cơ đột quỵ cao hơn 28% so với người tiêu thụ 2.300mg kali/ngày.
Ngoài ra, dùng axít folic ít nhất 300mcg mỗi ngày cũng sẽ làm giảm 20% nguy cơ đột quỵ và 13% nguy cơ bệnh tim, so với người dùng dưới 136mcg/ngày. Axít folic có tác dụng chống xơ vữa động mạch, giảm huyết áp và hàm lượng cholesterol trong máu. Nó có trong các loại quả có vị chua, rau lá xanh, các loại đậu, gạo, mì và các sản phẩm từ ngũ cốc. Gan cũng chứa nhiều axít này.
TS.BS Nguyễn Thị Thanh Hà(đại học Y dược TP.HCM)
| Làm gì khi bị đột quỵ? Với người bệnh: duy trì tập thể dục vừa phải. Ngừng hút thuốc lá, không dùng rượu mạnh. Điều trị tốt bệnh huyết áp cao, tiểu đường. Với người thân của người bệnh: khi phát hiện người bị đột quỵ, nên đỡ để họ không bị té ngã, chấn thương. Cho người bệnh nằm, nghiêng qua một bên. Nếu muốn nôn ói thì móc hết đàm nhớt cho dễ thở. Đưa ngay người bệnh đến cơ sở y tế gần nhất. Nếu bệnh viện gần nhà có đủ điều kiện chữa trị thì không nên chuyển viện đi xa vì càng chuyển xa càng có thể làm bệnh nặng hơn. Không tự ý cho uống hoặc nhỏ thuốc hạ huyết áp hay bất kỳ thuốc nào khác. Không để người bệnh nằm chờ xem có khoẻ lại không. Không cạo gió, cắt lể, cúng vái… |