| Họp báo thường kỳ Bộ Công Thương chiều 16/6 tại Hà Nội. (Nguồn: VGP News) |
Kinh tế thương mại 5 tháng ghi nhận kết quả đáng khích lệ
Thông báo về tình hình phát triển kinh tế - thương mại, Thứ trưởng Bộ Công Thương Đỗ Thắng Hải cho biết, tình hình kinh tế - thương mại Việt Nam trong tháng 5 và 5 tháng năm 2022 tiếp tục ghi nhận kết quả đáng khích lệ, ở cả 3 lĩnh vực công nghiệp - xuất khẩu - thị trường trong nước.
Theo đó, kinh tế vĩ mô ổn định, dịch Covid -19 cơ bản được kiểm soát, sự phục hồi kinh tế toàn cầu và triển khai đồng bộ các giải pháp hỗ trợ phục hồi và phát triển kinh tế, cải thiện môi trường đầu tư, kinh doanh, cải cách các thủ tục hành chính, quá trình chuyển đổi số tại Việt Nam… đã tác động tích cực đến phát triển kinh tế - xã hội của nước ta. Hầu hết các ngành, lĩnh vực, địa phương đều trong xu hướng phục hồi và tăng trưởng trở lại. Tuy nhiên, giá nhiều loại hàng hóa, nguyên, nhiên vật liệu trên thế giới tăng đã tạo áp lực lớn đến chi phí sản xuất, kinh doanh, làm giảm sức cạnh tranh của doanh nghiệp.
Về sản xuất công nghiệp, chỉ số sản xuất toàn ngành công nghiệp (IIP) tháng 5 và 5 tháng năm 2022 vẫn duy trì tốc độ tăng. Tính chung 5 tháng, chỉ số sản xuất công nghiệp IIP tăng 8,3% so với cùng kỳ (cùng kỳ tăng 10%), trong đó ngành công nghiệp chế biến, chế tạo tăng 9,2% (cùng kỳ tăng 12,5%) đóng góp 7,2 điểm phần trăm vào mức tăng chung. Các ngành sản xuất đã có sự phục hồi nhanh hơn trong tháng 5, chỉ số nhà quản trị mua hàng (PMI) của Việt Nam tăng 3 điểm phần trăm (từ mức 51,7 điểm trong tháng 4 lên mức 54,7 điểm của tháng 5), cả sản lượng và số lượng đơn hàng mới đều tăng, tồn kho thành phẩm giảm.
Điều này cũng đã được phản ánh qua số lao động đang làm việc trong các doanh nghiệp công nghiệp tăng tháng thứ hai liên tiếp tại thời điểm 1/5/2022 tăng 1,4% so với tháng trước và tăng 4,4% so với năm trước.
Về hoạt động thương mại, kim ngạch xuất khẩu tháng 5 tăng 18,1% so với cùng kỳ năm trước. Tính chung 5 tháng KNXK tăng 16,7%. 5 tháng 2022 có 27 mặt hàng đạt kim ngạch xuất khẩu trên 1 tỷ USD, cao hơn 4 mặt hàng so với cùng kỳ năm trước. Xuất khẩu khu vực kinh tế trong nước tăng cao hơn khu vực có vốn FDI, tăng 21,3% (khu vực FDI kể cả dầu thô tăng 15,1%) cho thấy sự phục hồi trở lại nhanh chóng của khu vực các doanh nghiệp trong nước và nối lại được các chuỗi cung ứng trên toàn cầu.
Kim ngạch nhập khẩu 5 tháng tăng 15,3% so với cùng kỳ năm trước, trong đó tăng cao ở nhóm hàng cần nhập khẩu là nguyên, vật liệu phục vụ sản xuất và xuất khẩu (tăng 16,5%), nhóm hàng cần kiểm soát nhập khẩu tăng 4,4%. Cán cân thương mại hàng hóa 5 tháng tiếp tục xuất siêu, ước tính xuất siêu 434 triệu USD (cùng kỳ nhập siêu 1,24 tỷ USD).
Với Thị trường trong nước, tổng mức bán lẻ hàng hóa và doanh thu dịch vụ tháng 5/2022 tăng 22,6% là tháng thứ hai liên tiếp có tốc độ tăng trưởng ở mức trên hai con số. Tính chung 5 tháng, tăng 9,7% so với cùng kỳ năm trước, nếu loại trừ yếu tố giá tăng 6,3% (cùng kỳ giảm 1%).
Tổng mức bán lẻ hàng hóa và doanh thu dịch vụ tiêu dùng 5 tháng đầu năm 2022 có quy mô cao hơn và đang dần bắt kịp tốc độ tăng của cùng kỳ các năm trước khi xảy ra dịch bệnh. Nhu cầu tiêu dùng đang dần trở lại khi nước ta mở cửa du lịch, thực hiện các biện pháp kích cầu, việc làm tăng trở lại, thu nhập gia tăng… Cân đối cung cầu các hàng hóa cơ bản, thiết yếu như: xăng dầu, phân bón, điện…cơ bản được đảm bảo.
Tuy nhiên, Thứ trưởng Đỗ Thắng Hải cũng thông tin, thời gian qua, các doanh nghiệp sản xuất gặp nhiều khó khăn do chi phí sản xuất tăng (giá vận tải, kho bãi, giá nguyên vật liệu đầu vào cho sản xuất vẫn ở mức cao khiến chi phí sản xuất của doanh nghiệp tăng).
Một số nhóm hàng do các doanh nghiệp FDI sản xuất (Tập đoàn Samsung và Tập đoàn Electronic) giảm sản lượng sản xuất do nhu cầu thị trường suy giảm, đã ảnh hưởng đến tốc độ tăng của cả sản xuất công nghiệp và xuất khẩu trong tháng 5.
Hơn nữa, các biện pháp phong tỏa ở Trung Quốc để phòng chống dịch đã ảnh hưởng đến sản xuất và xuất khẩu của Việt Nam như: làm giảm nhu cầu nhập khẩu hàng hóa làm chậm trễ trong giao nhận hàng hóa; tình hình xuất khẩu hàng hóa qua biên giới đã được cải thiện hơn nhưng chưa ổn định, tình trạng hàng hóa nằm chờ tại khu vực cửa khẩu vẫn diễn ra do lượng xe đổ về nhiều và quá đông so với năng lực thông quan.
Bên cạnh đó, giá xăng dầu và các loại hàng hóa đầu vào vẫn ở mức cao cùng mức tăng với chi phí vận chuyển tiếp tục tạo thêm áp lực cho lạm phát.
Theo đó Thứ trưởng cho biết, trong những tháng cuối năm, ngành Công Thương sẽ tiếp tục nỗ lực thực hiện hiệu quả Nghị quyết 01, Nghị quyết 02 và Chương trình phục hồi kinh tế, thúc đẩy giải ngân vốn đầu tư công, bám sát tiến độ để sớm đưa vào vận hành các công trình dự án trọng điểm, có vai trò quan trọng trong lĩnh vực điện, dầu khí, công nghiệp chế biến, chế tạo... tạo giá trị gia tăng trong sản xuất công nghiệp.
Tiếp tục đẩy mạnh các hoạt động kích cầu tiêu dùng nội địa, kết nối tiêu thụ hàng hóa, nông sản trên môi trường số, TMĐT. Tập trung hỗ trợ doanh nghiệp khai thác tốt các FTA đã ký kết để tăng tốc xuất khẩu và đẩy mạnh tiêu thụ trong nước; Rà soát, kiến nghị các giải pháp nhằm giảm các loại thuế, phí hoặc đề xuất các giải pháp nhằm hỗ trợ cho các đối tượng bị ảnh hưởng lớn trong trường hợp giá đầu vào của một số mặt hàng (xăng dầu, phân bón, thức ăn chăn nuôi…) tiếp tục tăng cao…
Giá nhập xăng dầu là như nhau trên thị trường quốc tế
Trả lời câu hỏi về việc giảm tiếp thuế bảo vệ môi trường để hạ nhiệt giá xăng, dầu, Thứ trưởng Bộ Công Thương Đỗ Thắng Hải cho biết, Bộ Tài chính đã có đề xuất và sẽ cố gắng triển khai nhanh nhất. Tuy nhiên, ngoài việc giảm thuế, Bộ Công Thương cho rằng cần thực hiện thêm các biện pháp khác bằng cách hỗ trợ an sinh, hỗ trợ người yếu thế, tăng biện pháp hỗ trợ doanh nghiệp chịu tác động...
Về đề xuất giảm thuế để ngăn đà tăng "phi mã" của giá xăng, dầu là vấn đề về nguồn cung trong nước. Theo bà Lê Việt Nga, Phó Vụ trưởng Vụ Thị trường trong nước (Bộ Công Thương), việc nắm bắt được nguồn cung, cân đối cung cầu, phục vụ người dân trong nước, đảm bảo an ninh năng lượng đang được Bộ Công Thương cập nhật nhanh nhất có thể.
"Nhà máy lọc dầu Nghi Sơn còn 'chập chờn' với mức sản xuất họ có thể tạo ra. Vì thế, tháng 2 năm nay, Bộ Công Thương đã yêu cầu doanh nghiệp đầu mối tăng cường nhập khẩu".
Về vấn đề nguồn cung, Thứ trưởng Đỗ Thắng Hải cho biết, sẽ ưu tiên sử dụng nguồn trong nước, nhưng cần có cam kết rõ ràng. Nếu doanh nghiệp không rõ ràng về mức sản xuất thì bắt buộc phải nhập để đảm bảo nguồn cung.
| Thứ trưởng Đỗ Thắng Hải cho hay, các doanh nghiệp đầu mối nhập khẩu xăng dầu hiện nay đều tiếp cận với mức giá như nhau trên thị trường quốc tế. (Nguồn: VNE) |
"Chưa nói đến giá cả, vấn đề nguồn cung cho xăng, dầu là nhiệm vụ rất lớn. Bộ Công Thương có trách nhiệm trong mọi tình huống phải phục vụ đủ nguồn cung mặt hàng xăng, dầu cho sản xuất kinh doanh và đời sống người dân", ông Đỗ Thắng Hải Hải khẳng định.
Về thông tin Malaysia sẽ bán 300.000 tấn xăng RON 95 cho Việt Nam, Thứ trưởng Đỗ Thắng Hải cho hay, các doanh nghiệp đầu mối nhập khẩu xăng dầu hiện nay đều tiếp cận với mức giá như nhau trên thị trường quốc tế. Hiện, Việt Nam đang tham chiếu theo sàn Singapore.
Với thị trường xăng dầu Malaysia, ông Đỗ Thắng Hải khẳng định "không có khác biệt", bởi một số doanh nghiệp Việt Nam vẫn nhập từ Malaysia, tương đương các thị trường khác như Singapore chẳng hạn, và mức giá là như nhau.
Cũng theo lãnh đạo Bộ Công Thương, khi nhắc tới việc giá cao hay thấp thì cũng cần tham khảo nhiều yếu tố. Tại kỳ điều chỉnh hôm 13/6 vừa qua, giá xăng, dầu Việt Nam tại thời điểm đó đứng thứ 85 trên bảng xếp hạng 170 quốc gia. Thứ hạng này, theo ông Đỗ Thắng Hải, là ở mức trung bình.
Trước những băn khoăn lo lắng về nguồn dự trữ xăng dầu quốc gia, bà Nguyễn Thuý Hiền, Phó Vụ trưởng Vụ Kế hoạch (Bộ Công Thương), cho biết Bộ đã xây dựng đề án trình Chính phủ nâng mức dự trữ này lên 1 tháng từ nay tới 2025, tức gấp khoảng 4 lần hiện nay. Bộ Công Thương đang lấy ý kiến Bộ Tài chính, Bộ Kế hoạch & Đầu tư về đề án này.
"Nguồn lực Nhà nước hiện có hạn nên việc nâng dự trữ xăng dầu quốc gia sẽ thực hiện theo lộ trình từ nay đến năm 2025. Trước mắt chưa đủ kho thì tiếp tục thuê kho của các doanh nghiệp, nhưng lộ trình tiến tới sẽ xây dựng, đầu tư kho riêng của Nhà nước", bà Hiền thông tin.