| Công tác phòng, chống tác hại của thuốc lá được các cơ sở giáo dục chú trọng triển khai. (Nguồn: iStock) |
Tài liệu được biên soạn nhằm hỗ trợ giáo viên THPT cập nhật kiến thức về thuốc lá; tác hại của thuốc lá; cách phòng, chống tác hại của thuốc lá; phương pháp luận tiếp cận và các hình thức thực hiện lồng ghép, tích hợp khối kiến thức này trong việc dạy-học một số môn học, các hoạt động giáo dục ở cấp THPT.
Tài liệu bao gồm hai nội dung chính.
Phần 1 khái quát về tác hại của việc sử dụng các sản phẩm thuốc lá và giáo dục phòng chống tác hại của thuốc lá.
Phần này giúp người đọc hiểu biết hơn về tác hại của thuốc lá, các sản phẩm thuốc lá mới đối với sức khỏe con người, kinh tế, xã hội, môi trường; vị trí, vai trò của giáo dục phòng, chống tác hại của thuốc lá đối với việc giáo dục toàn diện người học.
Trong phần 1 cũng nêu rõ nội dung giáo dục phòng, chống tác hại của thuốc lá trong chương trình các môn học và hoạt động giáo dục cấp THPT của Chương trình giáo dục phổ thông 2018 đồng thời giúp người đọc có các định hướng về phương pháp giáo dục, đánh giá kết quả học tập của học sinh THPT về phòng, chống tác hại của thuốc lá.
Phần 2 tập trung hướng dẫn giáo dục lồng ghép phòng, chống tác hại của thuốc lá trong bài giảng môn học và hoạt động giáo dục cấp THPT với các nội dung như xác định mục tiêu, nguyên tắc, quy trình lồng ghép cũng như các hướng dẫn lồng ghép về giáo dục phòng, chống tác hại của thuốc lá trong bài giảng môn học và hoạt động giáo dục.
Theo Bộ Giáo dục và Đào tạo, điều tra tình hình sử dụng thuốc lá tại Việt Nam cho thấy, tỷ lệ sử dụng thuốc lá trong học sinh độ tuổi từ 13-15 tuổi giảm từ 2,5% (năm 2014) xuống 1,9% (năm 2022). Trong nhóm tuổi từ 13-17, tỷ lệ hút thuốc giảm 50% (từ 5,4% năm 2013 xuống còn 2,8% năm 2019).
Tỷ lệ hút thuốc lá thụ động ở học sinh cấp học Mầm non đến THPT tại khu vực trường học giảm từ 24,4% (năm 2020) xuống 20,5% (năm 2022).
Trong thời gian qua, công tác phòng, chống tác hại của thuốc lá được các cơ sở giáo dục chú trọng triển khai và đã đạt những kết quả đáng ghi nhận. Tuy nhiên, vẫn còn một bộ phận học sinh sử dụng các sản phẩm thuốc lá điếu thông thường, hiện tượng học sinh sử dụng các sản phẩm thuốc lá mới, như thuốc lá điện tử, thuốc lá nung nóng đang có dấu hiệu gia tăng.
Theo điều tra năm 2019 của Tổ chức Y tế thế giới (WHO), tỷ lệ sử dụng thuốc lá điện tử trong học sinh 13-17 tuổi tại Việt Nam là 2,6%. Năm 2022, tỷ lệ sử dụng thuốc lá điện tử học sinh độ tuổi 13-15 là 3,5%.
Theo các chuyên gia WHO tại Việt Nam, với lứa tuổi học sinh, khi hút một trong các loại trên sẽ dẫn đến tình trạng nghiện thuốc lá, gặp phải những căn bệnh nguy hiểm, nguy cơ phát sinh tệ nạn xã hội, ảnh hưởng đến sức khỏe, kết quả học tập và tương lai sau này.
Vì vậy, theo Bộ Giáo dục và Đào tạo, việc lồng ghép giáo dục phòng chống tác hại của thuốc lá vào nội dung chương trình môn học, hoạt động giáo dục là một trong những nhiệm vụ quan trọng.
Qua đó, học sinh nhận thức được các hệ lụy nghiêm trọng trong việc hút thuốc lá và có thái độ, ứng xử đúng đắn đối với phòng, chống tác hại của thuốc lá, xây dựng môi trường giáo dục lành mạnh, an toàn, không khói thuốc lá.
Tại Hội nghị “Tập huấn nâng cao năng lực truyền thông về phòng chống tác hại thuốc lá,” do Bộ Thông tin và Truyền thông phối hợp Quỹ Phòng, chống tác hại của thuốc lá (Bộ Y tế) tổ chức ngày 23/11, Thạc sĩ Nguyễn Thị Thu Hương - Quỹ Phòng, chống tác hại của thuốc lá (Bộ Y tế) tại Việt Nam cho biết, mỗi năm có khoảng 40.000 người tử vong vì các bệnh có liên quan đến thuốc lá (bởi sử dụng thuốc lá là nguyên nhân của 25 bệnh).
Dự báo, đến năm 2030, sẽ tăng lên tới 70.000 người tử vong/năm nếu các biện pháp phòng chống tác hại thuốc lá hiệu quả không được thực hiện.