'Bong bóng hoa tulip' và lời nhắc nhở của lịch sử tài chính thế giới

Chu Văn
Câu chuyện “cơn sốt hoa tulip” xảy ra ở Cộng hòa Hà Lan vào thế kỷ XVII, là một trong những giai đoạn đáng ghi nhớ trong lịch sử của ngành tài chính thế giới.
Theo dõi Baoquocte.vn trên
Giá thỏa thuận của một củ tulip (uất kim hương) khi ấy mới xuất hiện tăng vọt tới mức bất thường rồi đột ngột sụp đổ. (Nguồn: Internet)
Giá thỏa thuận của một củ tulip (uất kim hương) khi mới xuất hiện tăng vọt tới mức bất thường rồi đột ngột sụp đổ. (Nguồn: Internet)

Bong bóng đầu cơ nổi lên vào những năm đầu 1630 khi củ hoa tulip, đặc biệt là những giống hoa quý hiếm, được giới thượng lưu Hà Lan săn lùng.

Giá của những củ hoa tulip này tăng vọt đến mức cắt cổ do nhu cầu điên cuồng và giao dịch đầu cơ. Khi cơn sốt lên đến đỉnh điểm vào năm 1637, một số củ hoa tulip đã được bán với giá tương đương của ngôi nhà xa hoa và các nhà đầu tư tham gia vào một cuộc đầu cơ điên cuồng, hy vọng lợi nhuận ngày càng tăng.

Tin liên quan
Giữa lúc căng thẳng, Tổng thống Argentina đề nghị thông qua ưu đãi thuế cho các công ty Trung Quốc Giữa lúc căng thẳng, Tổng thống Argentina đề nghị thông qua ưu đãi thuế cho các công ty Trung Quốc

Tuy nhiên, bong bóng cuối cùng đã vỡ, dẫn đến giá hoa tulip giảm mạnh. Nhiều nhà đầu tư phải đối mặt với sự hủy hoại tài chính, và “cơn sốt hoa tulip” là câu chuyện cảnh báo về sự nguy hiểm của tâm lý hưng phấn phi lý và tình trạng đầu cơ quá mức trên thị trường tài chính cùng với 8 bài học điển hình.

Tulipmania là vụ bong bóng đầu tiên trong số năm vụ bong bóng thường được nhắc đến trong lịch sử ngành tài chính thế giới.

Những vụ khác được kể đến như bong bóng Biển Nam năm 1720, bong bóng Thị trường chứng khoán và bất động sản Nhật Bản những năm 1980, bong bóng dot-com những năm 1990 và bong bóng nhà ở tại Mỹ gần đây hơn.

Bong bóng đầu cơ và sự hưng phấn phi lý

“Cơn sốt hoa tulip” đóng vai trò như một lời nhắc nhở rõ ràng về việc thị trường có thể dễ bị ảnh hưởng bởi bong bóng đầu cơ, vốn được thúc đẩy bởi sự hưng phấn phi lý như thế nào. Các nhà đầu tư trong giai đoạn này bị thúc đẩy bởi nỗi sợ bỏ lỡ cơ hội (FOMO) và niềm tin rằng giá hoa tulip sẽ không ngừng tăng. Nó nhấn mạnh tầm quan trọng của việc nhận ra các khía cạnh tâm lý của hành vi thị trường và thận trọng khi cảm giác hưng phấn chiếm ưu thế.

Định giá tài sản và giá trị nội tại

Tulipmania nhấn mạnh tầm quan trọng của việc định giá tài sản hợp lý và sự khác biệt giữa giá thị trường và giá trị nội tại. Giá hoa tulip trong thời kỳ hưng thịnh được đẩy lên quá cao bởi sự đầu cơ và động lực xã hội lớn hơn giá trị nội tại thực tế của củ hoa tulip. Nhà đầu tư nên đánh giá giá trị cơ bản của tài sản và tránh chỉ dựa vào tâm lý và xu hướng thị trường.

Thanh khoản thị trường và chiến lược rút lui

Sự sụp đổ của Tulipmania cho thấy những thách thức của việc thoát khỏi một thị trường có tính thanh khoản cao khi bong bóng vỡ. Nhiều nhà đầu tư nhận thấy mình không thể bán số hoa tulip mà họ nắm giữ ở bất kỳ mức giá nào gần với mức giá mà họ đã trả. Điều này nhấn mạnh tầm quan trọng của tính thanh khoản thị trường và việc có các chiến lược rút lui được cân nhắc kỹ lưỡng, đặc biệt là ở các thị trường có tốc độ leo thang giá nhanh chóng.

Vai trò của quy định và giám sát

“Cơn sốt hoa tulip” xảy ra trong một môi trường tài chính tương đối không được kiểm soát. Việc thiếu sự giám sát thích hợp đã cho phép hoạt động đầu cơ tràn lan, góp phần làm trầm trọng thêm tình trạng bong bóng. Khung pháp lý rất quan trọng để duy trì tính toàn vẹn của thị trường, ngăn ngừa gian lận và hạn chế đầu cơ quá mức. Những bài học từ Tulipmania nhấn mạnh sự cần thiết phải có cơ chế điều tiết hiệu quả trên thị trường tài chính.

Đa dạng hóa và quản lý rủi ro

Sự tập trung đầu tư vào một loại tài sản duy nhất - củ hoa tulip - làm trầm trọng thêm ảnh hưởng của sự sụp đổ của cơn sốt hoa tulip đối với các nhà đầu tư. Đa dạng hóa giữa các loại tài sản khác nhau là một chiến lược quản lý rủi ro cơ bản. Các nhà đầu tư nên tránh dồn tất cả nguồn lực của mình vào một khoản đầu tư duy nhất, để giảm khả năng thua lỗ thảm khốc nếu một thị trường cụ thể trải qua thời kỳ suy thoái.

'Bong bóng hoa tulip' và lời nhắc nhở của lịch sử tài chính thế giới
“Bong bóng hoa tulip” và lời nhắc nhở của lịch sử tài chính thế giới. Ảnh minh họa giá củ tulip trong thời kỳ bong bóng. (Nguồn: Internet)

Tâm lý hành vi bầy đàn

Tulipmania minh họa một cách sinh động sức mạnh của hành vi bầy đàn trên thị trường tài chính. Các nhà đầu tư có xu hướng đi theo đám đông, thường bị thúc đẩy bởi nỗi sợ bỏ lỡ lợi nhuận tiềm năng. Hiểu và cảnh giác với hành vi bầy đàn là điều quan trọng để các nhà đầu tư đưa ra quyết định hợp lý dựa trên phân tích của chính họ thay vì khuất phục trước tâm lý chung của thị trường.

Phân tích cơ bản và quan điểm dài hạn

Nhà đầu tư nên áp dụng quan điểm dài hạn và tiến hành phân tích cơ bản kỹ lưỡng khi đưa ra quyết định đầu tư. Tulipmania minh họa hậu quả của việc đầu cơ ngắn hạn mà không có sự hiểu biết chắc chắn về tài sản cơ bản. Các nhà đầu tư dài hạn tập trung vào các nguyên tắc cơ bản trong khoản đầu tư của họ sẽ có khả năng ứng phó tốt hơn với những biến động của thị trường và tránh bị ảnh hưởng bởi các xu hướng thị trường tạm thời.

Cân bằng đổi mới với sự thận trọng

“Cơn sốt hoa tulip” một phần được thúc đẩy bởi tính mới lạ của củ hoa tulip, đặc biệt là những giống hoa tulip quý hiếm. Mặc dù sự đổi mới là điều cần thiết cho thị trường tài chính nhưng các nhà đầu tư phải cân bằng giữa sự nhiệt tình trước những cơ hội mới với sự đánh giá thận trọng về rủi ro và các nguyên tắc cơ bản. Điều này nhấn mạnh sự cần thiết phải đánh giá cẩn thận khả năng tồn tại và tính bền vững của các tài sản và công cụ đầu tư đổi mới.

Cơn sốt hoa tulip là câu chuyện cảnh báo về sự nguy hiểm của bong bóng đầu cơ, hành vi bầy đàn và tầm quan trọng của việc ra quyết định hợp lý trên thị trường tài chính. Bằng cách học hỏi từ những sai lầm trong quá khứ, các nhà đầu tư và nhà hoạch định chính sách có thể nỗ lực tạo ra các hệ thống tài chính ổn định và linh hoạt hơn, ưu tiên các nguyên tắc cơ bản hợp lý và quản lý rủi ro thận trọng hơn là đầu cơ ngắn hạn.

Khi bong bóng mua sắm trực tuyến của Trung Quốc đang nổ

Khi bong bóng mua sắm trực tuyến của Trung Quốc đang nổ

Đối mặt với việc bị cắt giảm lương, thời gian làm việc kéo dài và sự cạnh tranh khốc liệt, những người bán hàng theo ...

Xung đột Israel - Hamas có thể làm vỡ tung 'siêu bong bóng USD'

Xung đột Israel - Hamas có thể làm vỡ tung 'siêu bong bóng USD'

Theo phân tích của nhà kinh tế độc lập Andy Xie trên tờ SCMP, xung đột tại Trung Đông leo thang có thể khiến "siêu ...

Bốn dự đoán về tài chính năm 2025

Bốn dự đoán về tài chính năm 2025

Trang The Wall Street Journal đăng bài phân tích Dự đoán tài chính năm 2025: Hiệu ứng sau đại dịch. Theo bài báo, tốc độ ...

Kinh tế Việt Nam có đứng vững trước những 'cơn gió ngược' trên thị trường tài chính thế giới?

Kinh tế Việt Nam có đứng vững trước những 'cơn gió ngược' trên thị trường tài chính thế giới?

Nền kinh tế Việt Nam đang được hỗ trợ về chính sách khá tốt. Tuy nhiên, những "cơn gió ngược" trên thị trường tài chính ...

Nguy cơ vỡ nợ cận kề, một quốc gia châu Âu có thể làm rung chuyển thị trường tài chính toàn cầu sắp tới

Nguy cơ vỡ nợ cận kề, một quốc gia châu Âu có thể làm rung chuyển thị trường tài chính toàn cầu sắp tới

Nếu cuộc khủng hoảng nợ Hy Lạp năm 2010 làm rung chuyển thị trường tài chính thế giới, thì cuộc khủng hoảng nợ Italy ngày ...

Xem nhiều

Đọc thêm

Quân nhân Anh đang rời bỏ lực lượng vũ trang 'với tỷ lệ đáng báo động'

Quân nhân Anh đang rời bỏ lực lượng vũ trang 'với tỷ lệ đáng báo động'

Tờ Telegraph đưa tin, bất chấp đợt tăng lương kỷ lục vào mùa Hè, quân nhân Anh đang rời bỏ lực lượng vũ trang 'với tỷ lệ đáng báo động'.
Tiền đạo Nguyễn Xuân Son nhận 'cơn mưa' lời khen từ truyền thông Đông Nam Á

Tiền đạo Nguyễn Xuân Son nhận 'cơn mưa' lời khen từ truyền thông Đông Nam Á

Báo chí Đông Nam Á đã dành nhiều lời khen về màn ra mắt của Nguyễn Xuân Son với tuyển Việt Nam ở ASEAN Cup 2024.
Miss Charm 2024: Đại diện Việt Nam đoạt Á hậu 2, ấn tượng với màn trả lời phỏng vấn

Miss Charm 2024: Đại diện Việt Nam đoạt Á hậu 2, ấn tượng với màn trả lời phỏng vấn

Đại diện Việt Nam Quỳnh Nga giành ngôi vị Á hậu 2 tại Chung kết Miss Charm 2024 - Hoa hậu Sắc đẹp quốc tế.
Tìm thấy hợp chất ức chế sự phát triển của virus corona

Tìm thấy hợp chất ức chế sự phát triển của virus corona

Một nhóm nghiên cứu tại Nhật Bản đã công bố phát hiện ra một chất trong cây hương nhu có tác dụng ức chế sự phát triển của virus corona.
Rơi trực thăng cứu hộ tại Thổ Nhĩ Kỳ, không ai sống sót

Rơi trực thăng cứu hộ tại Thổ Nhĩ Kỳ, không ai sống sót

Ngày 22/12, tại vùng Mugla, Tây Nam Thổ Nhĩ Kỳ, đã xảy ra vụ rơi trực thăng cứu thương khiến 4 người thiệt mạng.
Sao Việt: Hoa hậu Ý Nhi khoe nhan sắc ngọt ngào, Nhã Phương 'biến hình'

Sao Việt: Hoa hậu Ý Nhi khoe nhan sắc ngọt ngào, Nhã Phương 'biến hình'

Sao Việt hôm nay: Diệp Lâm Anh lạ lẫm với kiểu tóc tém, Đan Trường lưu diễn cùng vợ cũ ở Phần Lan, Việt Hoa đăng ảnh xinh đẹp, nhẹ ...
Giá cà phê hôm nay 22/12/2024: Giá cà phê trong nước mất đến 4.000 đồng/kg, nhu cầu tiêu thụ nội địa tăng mạnh, nông sản Việt bứt phá trong khó khăn

Giá cà phê hôm nay 22/12/2024: Giá cà phê trong nước mất đến 4.000 đồng/kg, nhu cầu tiêu thụ nội địa tăng mạnh, nông sản Việt bứt phá trong khó khăn

Giá cà phê hôm nay 22/12/2024: Giá cà phê trong nước mất đến 4.000 đồng/kg, nhu cầu tiêu thụ nội địa tăng mạnh, nông sản Việt ghi điểm trong khó khăn.
Giá heo hơi hôm nay 22/12: Giá heo tăng trên cả 3 miền, nông dân Bình Phước chống dịch bệnh để đảm bảo nhu cầu tiêu thụ cuối năm và dịp Tết

Giá heo hơi hôm nay 22/12: Giá heo tăng trên cả 3 miền, nông dân Bình Phước chống dịch bệnh để đảm bảo nhu cầu tiêu thụ cuối năm và dịp Tết

Nhìn chung, thị trường heo hơi đang trên đà tăng nhanh và được dự báo sẽ đạt đỉnh mới trong tuần sau.
Giá xăng dầu hôm nay 22/12: Quay đầu đảo chiều

Giá xăng dầu hôm nay 22/12: Quay đầu đảo chiều

Giá xăng dầu hôm nay 22/12, giá dầu tuần này quay đầu đảo chiều, 'trượt dốc' khoảng 2,5% sau khi tăng mạnh trong tuần trước.
Giá tiêu hôm nay 22/12/2024: Thị trường phản ứng trái chiều, cơ cấu hồ tiêu Việt Nam xuất khẩu có chuyển biến tích cực

Giá tiêu hôm nay 22/12/2024: Thị trường phản ứng trái chiều, cơ cấu hồ tiêu Việt Nam xuất khẩu có chuyển biến tích cực

Giá tiêu hôm nay 22/12/2024 tại thị trường trong nước đồng loạt giảm ở một số địa phương trọng điểm, giao dịch từ 145.000 – 146.200 đồng/kg.
Giá cà phê hôm nay 21/12/2024: Giá cà phê robusta giảm ngày thứ tư liên tiếp, arabica được 'săn lùng', chuyên gia dự báo gì về thị trường?

Giá cà phê hôm nay 21/12/2024: Giá cà phê robusta giảm ngày thứ tư liên tiếp, arabica được 'săn lùng', chuyên gia dự báo gì về thị trường?

Giá cà phê hôm nay 21/12/2024: Giá cà phê robusta giảm ngày thứ tư liên tiếp, arabica được 'săn lùng', chuyên gia dự báo gì về thị trường?
Kết nối đầu tư, thương mại giữa Việt Nam và khu vực Vịnh lớn Hong Kong – Quảng Đông – Ma Cao

Kết nối đầu tư, thương mại giữa Việt Nam và khu vực Vịnh lớn Hong Kong – Quảng Đông – Ma Cao

Nhiều tiềm năng và cơ hội hợp tác, giao thương được mở ra tại Diễn đàn kết nối doanh nghiệp Việt Nam và khu vực Vịnh lớn Hong Kong – Quảng Đông – Ma Cao.
Bất động sản: Chung cư không còn sốt nóng, ‘soi’ bảng giá đất mới nhất tại Hà Nội, bãi bỏ 5 văn bản liên quan việc cấp sổ đỏ

Bất động sản: Chung cư không còn sốt nóng, ‘soi’ bảng giá đất mới nhất tại Hà Nội, bãi bỏ 5 văn bản liên quan việc cấp sổ đỏ

Thị trường địa ốc Thủ đô hạ nhiệt, Hà Nội ban hành bảng giá đất mới, bãi bỏ 5 văn bản liên quan việc cấp sổ đỏ… là tin bất động sản (BĐS) mới nhất.
Vốn FDI tác động tích cực tới thị trường căn hộ dịch vụ Hà Nội

Vốn FDI tác động tích cực tới thị trường căn hộ dịch vụ Hà Nội

Thị trường căn hộ dịch vụ Hà Nội vẫn giữ vị trí nổi bật. Trong 3 năm tới, sẽ có khoảng hơn 2.000 căn hộ dịch vụ được đưa ra phục vụ thị trường Thủ ...
Bất động sản: Công điện yêu cầu chấn chỉnh công tác đấu giá đất, 3 yếu tố tác động giá địa ốc, thủ tục xác nhận thu nhập khi mua nhà ở xã hội

Bất động sản: Công điện yêu cầu chấn chỉnh công tác đấu giá đất, 3 yếu tố tác động giá địa ốc, thủ tục xác nhận thu nhập khi mua nhà ở xã hội

Thủ tướng ban hành Công điện yêu cầu chấn chỉnh công tác đấu giá đất, người trẻ gặp khó khi mua nhà… là những tin bất động sản (BĐS) mới nhất.
Những nơi đáng sống, làm việc và phát triển nhất được vinh danh tại Giải thưởng Bất động sản châu Á

Những nơi đáng sống, làm việc và phát triển nhất được vinh danh tại Giải thưởng Bất động sản châu Á

Hơn 130 chủ đầu tư, đơn vị thiết kế hàng đầu đã hội tụ tại đêm chung kết Giải thưởng Bất động sản châu Á Propertyguru 2024 tổ chức tại Bangkok (Thái Lan).
Bất động sản: Không phải chung cư, đây mới là phân khúc ‘đẻ ra tiền’; phác họa chân dung và tâm lý người thuê, Hà Nội rà soát hơn 700 dự án

Bất động sản: Không phải chung cư, đây mới là phân khúc ‘đẻ ra tiền’; phác họa chân dung và tâm lý người thuê, Hà Nội rà soát hơn 700 dự án

Nên rót tiền vào đầu tư chung cư hay đất nền? Người thuê địa ốc ưa thích phân khúc dưới 10 triệu đồng/tháng… là những tin bất động sản (BĐS) mới nhất.
Bất động sản: Cửa hàng ‘đất vàng’ Hà Nội ế khách thuê, giá nhà tăng chóng mặt, thu nhập cao cũng khó mua

Bất động sản: Cửa hàng ‘đất vàng’ Hà Nội ế khách thuê, giá nhà tăng chóng mặt, thu nhập cao cũng khó mua

Nhóm người có thu nhập cao nhất cũng khó mua nhà; cửa hàng trên 'đất vàng' Hà Nội ế khách thuê… là những tin bất động sản (BĐS) mới nhất.
Tỷ giá ngoại tệ, tỷ giá USD/VND hôm nay 20/12: USD tăng phi mã, vượt mốc 108, Won Hàn Quốc 'ì ạch'

Tỷ giá ngoại tệ, tỷ giá USD/VND hôm nay 20/12: USD tăng phi mã, vượt mốc 108, Won Hàn Quốc 'ì ạch'

Tỷ giá ngoại tệ, tỷ giá USD/VND hôm nay 20/12 ghi nhận đồng USD tăng trên mốc 108, đạt mức cao nhất trong hai năm.
Tỷ giá ngoại tệ, tỷ giá USD/VND hôm nay 19/12: USD 'tỏa sáng', leo đỉnh hai năm

Tỷ giá ngoại tệ, tỷ giá USD/VND hôm nay 19/12: USD 'tỏa sáng', leo đỉnh hai năm

Tỷ giá ngoại tệ, tỷ giá USD/VND hôm nay 19/12 ghi nhận đồng USD tăng so với các loại tiền tệ khác, đạt mức cao nhất trong hai năm.
Tỷ giá ngoại tệ, tỷ giá USD/VND hôm nay 18/12: USD và Yen Nhật đi cùng đường, EUR tiếp tục giảm

Tỷ giá ngoại tệ, tỷ giá USD/VND hôm nay 18/12: USD và Yen Nhật đi cùng đường, EUR tiếp tục giảm

Tỷ giá ngoại tệ, tỷ giá USD/VND hôm nay 18/12 ghi nhận đồng USD tăng so với các loại tiền tệ chính.
Tỷ giá ngoại tệ, tỷ giá USD/VND hôm nay 17/12: EUR tăng nhẹ trong phiên giao dịch đầy biến động

Tỷ giá ngoại tệ, tỷ giá USD/VND hôm nay 17/12: EUR tăng nhẹ trong phiên giao dịch đầy biến động

Tỷ giá ngoại tệ, tỷ giá USD/VND hôm nay 17/12 ghi nhận đồng USD giảm nhẹ so với các loại tiền tệ chính.
Tỷ giá ngoại tệ, tỷ giá USD/VND hôm nay 16/12: USD hướng đến tuần tăng tốt nhất

Tỷ giá ngoại tệ, tỷ giá USD/VND hôm nay 16/12: USD hướng đến tuần tăng tốt nhất

Tỷ giá ngoại tệ, tỷ giá USD/VND hôm nay 16/12 ghi nhận đồng USD hướng đến tuần tăng tốt nhất trong một tháng.
Lợi suất trái phiếu chính phủ Đức sẽ đi về đâu?

Lợi suất trái phiếu chính phủ Đức sẽ đi về đâu?

Ngày 14/12, thị trường tài chính châu Âu chứng kiến sự gia tăng mạnh mẽ của lợi suất trái phiếu chính phủ Đức (Bund), đánh dấu mức tăng mạnh nhất trong vòng 8 tháng qua.
Phiên bản di động