'Bong bóng hoa tulip' và lời nhắc nhở của lịch sử tài chính thế giới

Chu Văn
Câu chuyện “cơn sốt hoa tulip” xảy ra ở Cộng hòa Hà Lan vào thế kỷ XVII, là một trong những giai đoạn đáng ghi nhớ trong lịch sử của ngành tài chính thế giới.
Theo dõi Baoquocte.vn trên
Giá thỏa thuận của một củ tulip (uất kim hương) khi ấy mới xuất hiện tăng vọt tới mức bất thường rồi đột ngột sụp đổ. (Nguồn: Internet)
Giá thỏa thuận của một củ tulip (uất kim hương) khi mới xuất hiện tăng vọt tới mức bất thường rồi đột ngột sụp đổ. (Nguồn: Internet)

Bong bóng đầu cơ nổi lên vào những năm đầu 1630 khi củ hoa tulip, đặc biệt là những giống hoa quý hiếm, được giới thượng lưu Hà Lan săn lùng.

Giá của những củ hoa tulip này tăng vọt đến mức cắt cổ do nhu cầu điên cuồng và giao dịch đầu cơ. Khi cơn sốt lên đến đỉnh điểm vào năm 1637, một số củ hoa tulip đã được bán với giá tương đương của ngôi nhà xa hoa và các nhà đầu tư tham gia vào một cuộc đầu cơ điên cuồng, hy vọng lợi nhuận ngày càng tăng.

Tin liên quan
Giữa lúc căng thẳng, Tổng thống Argentina đề nghị thông qua ưu đãi thuế cho các công ty Trung Quốc Giữa lúc căng thẳng, Tổng thống Argentina đề nghị thông qua ưu đãi thuế cho các công ty Trung Quốc

Tuy nhiên, bong bóng cuối cùng đã vỡ, dẫn đến giá hoa tulip giảm mạnh. Nhiều nhà đầu tư phải đối mặt với sự hủy hoại tài chính, và “cơn sốt hoa tulip” là câu chuyện cảnh báo về sự nguy hiểm của tâm lý hưng phấn phi lý và tình trạng đầu cơ quá mức trên thị trường tài chính cùng với 8 bài học điển hình.

Tulipmania là vụ bong bóng đầu tiên trong số năm vụ bong bóng thường được nhắc đến trong lịch sử ngành tài chính thế giới.

Những vụ khác được kể đến như bong bóng Biển Nam năm 1720, bong bóng Thị trường chứng khoán và bất động sản Nhật Bản những năm 1980, bong bóng dot-com những năm 1990 và bong bóng nhà ở tại Mỹ gần đây hơn.

Bong bóng đầu cơ và sự hưng phấn phi lý

“Cơn sốt hoa tulip” đóng vai trò như một lời nhắc nhở rõ ràng về việc thị trường có thể dễ bị ảnh hưởng bởi bong bóng đầu cơ, vốn được thúc đẩy bởi sự hưng phấn phi lý như thế nào. Các nhà đầu tư trong giai đoạn này bị thúc đẩy bởi nỗi sợ bỏ lỡ cơ hội (FOMO) và niềm tin rằng giá hoa tulip sẽ không ngừng tăng. Nó nhấn mạnh tầm quan trọng của việc nhận ra các khía cạnh tâm lý của hành vi thị trường và thận trọng khi cảm giác hưng phấn chiếm ưu thế.

Định giá tài sản và giá trị nội tại

Tulipmania nhấn mạnh tầm quan trọng của việc định giá tài sản hợp lý và sự khác biệt giữa giá thị trường và giá trị nội tại. Giá hoa tulip trong thời kỳ hưng thịnh được đẩy lên quá cao bởi sự đầu cơ và động lực xã hội lớn hơn giá trị nội tại thực tế của củ hoa tulip. Nhà đầu tư nên đánh giá giá trị cơ bản của tài sản và tránh chỉ dựa vào tâm lý và xu hướng thị trường.

Thanh khoản thị trường và chiến lược rút lui

Sự sụp đổ của Tulipmania cho thấy những thách thức của việc thoát khỏi một thị trường có tính thanh khoản cao khi bong bóng vỡ. Nhiều nhà đầu tư nhận thấy mình không thể bán số hoa tulip mà họ nắm giữ ở bất kỳ mức giá nào gần với mức giá mà họ đã trả. Điều này nhấn mạnh tầm quan trọng của tính thanh khoản thị trường và việc có các chiến lược rút lui được cân nhắc kỹ lưỡng, đặc biệt là ở các thị trường có tốc độ leo thang giá nhanh chóng.

Vai trò của quy định và giám sát

“Cơn sốt hoa tulip” xảy ra trong một môi trường tài chính tương đối không được kiểm soát. Việc thiếu sự giám sát thích hợp đã cho phép hoạt động đầu cơ tràn lan, góp phần làm trầm trọng thêm tình trạng bong bóng. Khung pháp lý rất quan trọng để duy trì tính toàn vẹn của thị trường, ngăn ngừa gian lận và hạn chế đầu cơ quá mức. Những bài học từ Tulipmania nhấn mạnh sự cần thiết phải có cơ chế điều tiết hiệu quả trên thị trường tài chính.

Đa dạng hóa và quản lý rủi ro

Sự tập trung đầu tư vào một loại tài sản duy nhất - củ hoa tulip - làm trầm trọng thêm ảnh hưởng của sự sụp đổ của cơn sốt hoa tulip đối với các nhà đầu tư. Đa dạng hóa giữa các loại tài sản khác nhau là một chiến lược quản lý rủi ro cơ bản. Các nhà đầu tư nên tránh dồn tất cả nguồn lực của mình vào một khoản đầu tư duy nhất, để giảm khả năng thua lỗ thảm khốc nếu một thị trường cụ thể trải qua thời kỳ suy thoái.

'Bong bóng hoa tulip' và lời nhắc nhở của lịch sử tài chính thế giới
“Bong bóng hoa tulip” và lời nhắc nhở của lịch sử tài chính thế giới. Ảnh minh họa giá củ tulip trong thời kỳ bong bóng. (Nguồn: Internet)

Tâm lý hành vi bầy đàn

Tulipmania minh họa một cách sinh động sức mạnh của hành vi bầy đàn trên thị trường tài chính. Các nhà đầu tư có xu hướng đi theo đám đông, thường bị thúc đẩy bởi nỗi sợ bỏ lỡ lợi nhuận tiềm năng. Hiểu và cảnh giác với hành vi bầy đàn là điều quan trọng để các nhà đầu tư đưa ra quyết định hợp lý dựa trên phân tích của chính họ thay vì khuất phục trước tâm lý chung của thị trường.

Phân tích cơ bản và quan điểm dài hạn

Nhà đầu tư nên áp dụng quan điểm dài hạn và tiến hành phân tích cơ bản kỹ lưỡng khi đưa ra quyết định đầu tư. Tulipmania minh họa hậu quả của việc đầu cơ ngắn hạn mà không có sự hiểu biết chắc chắn về tài sản cơ bản. Các nhà đầu tư dài hạn tập trung vào các nguyên tắc cơ bản trong khoản đầu tư của họ sẽ có khả năng ứng phó tốt hơn với những biến động của thị trường và tránh bị ảnh hưởng bởi các xu hướng thị trường tạm thời.

Cân bằng đổi mới với sự thận trọng

“Cơn sốt hoa tulip” một phần được thúc đẩy bởi tính mới lạ của củ hoa tulip, đặc biệt là những giống hoa tulip quý hiếm. Mặc dù sự đổi mới là điều cần thiết cho thị trường tài chính nhưng các nhà đầu tư phải cân bằng giữa sự nhiệt tình trước những cơ hội mới với sự đánh giá thận trọng về rủi ro và các nguyên tắc cơ bản. Điều này nhấn mạnh sự cần thiết phải đánh giá cẩn thận khả năng tồn tại và tính bền vững của các tài sản và công cụ đầu tư đổi mới.

Cơn sốt hoa tulip là câu chuyện cảnh báo về sự nguy hiểm của bong bóng đầu cơ, hành vi bầy đàn và tầm quan trọng của việc ra quyết định hợp lý trên thị trường tài chính. Bằng cách học hỏi từ những sai lầm trong quá khứ, các nhà đầu tư và nhà hoạch định chính sách có thể nỗ lực tạo ra các hệ thống tài chính ổn định và linh hoạt hơn, ưu tiên các nguyên tắc cơ bản hợp lý và quản lý rủi ro thận trọng hơn là đầu cơ ngắn hạn.

Khi bong bóng mua sắm trực tuyến của Trung Quốc đang nổ

Khi bong bóng mua sắm trực tuyến của Trung Quốc đang nổ

Đối mặt với việc bị cắt giảm lương, thời gian làm việc kéo dài và sự cạnh tranh khốc liệt, những người bán hàng theo ...

Xung đột Israel - Hamas có thể làm vỡ tung 'siêu bong bóng USD'

Xung đột Israel - Hamas có thể làm vỡ tung 'siêu bong bóng USD'

Theo phân tích của nhà kinh tế độc lập Andy Xie trên tờ SCMP, xung đột tại Trung Đông leo thang có thể khiến "siêu ...

Bốn dự đoán về tài chính năm 2025

Bốn dự đoán về tài chính năm 2025

Trang The Wall Street Journal đăng bài phân tích Dự đoán tài chính năm 2025: Hiệu ứng sau đại dịch. Theo bài báo, tốc độ ...

Kinh tế Việt Nam có đứng vững trước những 'cơn gió ngược' trên thị trường tài chính thế giới?

Kinh tế Việt Nam có đứng vững trước những 'cơn gió ngược' trên thị trường tài chính thế giới?

Nền kinh tế Việt Nam đang được hỗ trợ về chính sách khá tốt. Tuy nhiên, những "cơn gió ngược" trên thị trường tài chính ...

Nguy cơ vỡ nợ cận kề, một quốc gia châu Âu có thể làm rung chuyển thị trường tài chính toàn cầu sắp tới

Nguy cơ vỡ nợ cận kề, một quốc gia châu Âu có thể làm rung chuyển thị trường tài chính toàn cầu sắp tới

Nếu cuộc khủng hoảng nợ Hy Lạp năm 2010 làm rung chuyển thị trường tài chính thế giới, thì cuộc khủng hoảng nợ Italy ngày ...

Xem nhiều

Đọc thêm

Báo cáo quốc gia lần thứ hai thể hiện trách nhiệm và nỗ lực của Việt Nam trong thực thi Công ước chống tra tấn

Báo cáo quốc gia lần thứ hai thể hiện trách nhiệm và nỗ lực của Việt Nam trong thực thi Công ước chống tra tấn

Ngày 22/11, Hội thảo 'Giới thiệu Báo cáo quốc gia lần thứ hai của Việt Nam về thực thi Công ước chống tra tấn' được tổ chức tại Hà Nội.
Vịnh Hạ Long và những lần được thế giới trao 'vương miện'

Vịnh Hạ Long và những lần được thế giới trao 'vương miện'

Cách đây gần 30 năm, ngày 17/12/1994, tại Thái Lan, lần đầu tiên Vịnh Hạ Long được công nhận là Di sản thiên nhiên thế giới.
Jaguar thay đổi logo, chuẩn bị 'lột xác' hoàn toàn

Jaguar thay đổi logo, chuẩn bị 'lột xác' hoàn toàn

Jaguar vừa thay đổi bộ nhận diện gồm logo và biểu tượng, chuẩn bị chuyển mình thành một thương hiệu xe điện hạng sang.
Lịch thi đấu của đội tuyển Việt Nam tại chuyến tập huấn Hàn Quốc

Lịch thi đấu của đội tuyển Việt Nam tại chuyến tập huấn Hàn Quốc

Thầy trò đội tuyển Việt Nam sẽ có đợt tập huấn 10 ngày tại Hàn Quốc với 3 trận đá tập nhằm kiểm tra, đánh giá lực lượng và hoàn ...
MG sẽ giới thiệu mẫu SUV 7 chỗ giá rẻ mới vào cuối năm 2025

MG sẽ giới thiệu mẫu SUV 7 chỗ giá rẻ mới vào cuối năm 2025

Hãng xe Trung Quốc MG dự kiến sẽ trình làng một mẫu SUV 7 chỗ giá rẻ hoàn toàn mới mang tên MG QS vào cuối năm 2025.
Việt Nam-Bulgaria trước ngưỡng cửa 75 năm thiết lập quan hệ ngoại giao

Việt Nam-Bulgaria trước ngưỡng cửa 75 năm thiết lập quan hệ ngoại giao

Đôi dòng chia sẻ về quan hệ hữu nghị Việt Nam-Bulgaria nhân dịp Tổng thống Bulgaria Rumen Radev và Phu nhân sắp thăm chính thức Việt Nam.
Giá cà phê hôm nay 22/11/2024: Giá cà phê robusta quay đầu, xuất khẩu nửa đầu tháng 11 giảm tới  44,8%, không trì hoãn thích ứng EUDR

Giá cà phê hôm nay 22/11/2024: Giá cà phê robusta quay đầu, xuất khẩu nửa đầu tháng 11 giảm tới 44,8%, không trì hoãn thích ứng EUDR

Giá cà phê hôm nay 22/11/2024: Giá cà phê robusta quay đầu, xuất khẩu nửa đầu tháng 11 giảm tới 44,8%, không trì hoãn thích ứng EUDR.
Giá heo hơi hôm nay 22/11: Giữ giá trên cả 3 miền, nguồn cung thị trường toàn cầu giảm sút

Giá heo hơi hôm nay 22/11: Giữ giá trên cả 3 miền, nguồn cung thị trường toàn cầu giảm sút

Nhìn chung, giá heo hơi hôm nay giữ ổn định trên cả nước. Theo khảo sát, thị trường heo hơi toàn quốc hiện dao động trong khoảng 60.000 - 63.000 đồng/kg.
Giá tiêu hôm nay 22/11/2024: Mất mốc quan trọng, hồ tiêu chịu sức ép khi dòng tiền vẫn đổ mạnh về kinh doanh cà phê và USD neo cao

Giá tiêu hôm nay 22/11/2024: Mất mốc quan trọng, hồ tiêu chịu sức ép khi dòng tiền vẫn đổ mạnh về kinh doanh cà phê và USD neo cao

Giá tiêu hôm nay 22/11/2024 tại thị trường trong nước quay đầu giảm nhẹ ở một số địa phương trọng điểm, giao dịch từ 138.000 – 139.500 đồng/kg.
Doanh nghiệp Hàn Quốc 'mách' Việt Nam cách tăng năng suất, cải thiện hiệu quả sản xuất

Doanh nghiệp Hàn Quốc 'mách' Việt Nam cách tăng năng suất, cải thiện hiệu quả sản xuất

TS. Nguyễn Văn Thân thông tin, Diễn đàn Hợp tác đầu tư Việt Nam-Hàn Quốc 2024 đã thu hút hơn 500 đại biểu từ hai quốc gia.
Khát vọng về 'chân trời tăng trưởng và phát triển mới' cho doanh nghiệp nhỏ và vừa Việt Nam-Hàn Quốc

Khát vọng về 'chân trời tăng trưởng và phát triển mới' cho doanh nghiệp nhỏ và vừa Việt Nam-Hàn Quốc

Chiều nay (21/11), Diễn đàn Hợp tác đầu tư Việt Nam-Hàn Quốc năm 2024 đã diễn ra tại Trung tâm Đổi mới sáng tạo Quốc gia (NIC), Hà Nội.
Giới thiệu hình ảnh, tiềm năng của Bình Định với nhà đầu tư, doanh nghiệp Thái Lan

Giới thiệu hình ảnh, tiềm năng của Bình Định với nhà đầu tư, doanh nghiệp Thái Lan

Từ 21-23/11, tại TP. Quy Nhơn, UBND tỉnh Bình Định tổ chức sự kiện Gặp gỡ các doanh nghiệp Thái Lan.
Bất động sản mới nhất: Chênh lệch giá chung cư giữa Đông và Tây Hà Nội, đề nghị dừng thanh tra 10 dự án, điều kiện bồi thường khi thu hồi đất

Bất động sản mới nhất: Chênh lệch giá chung cư giữa Đông và Tây Hà Nội, đề nghị dừng thanh tra 10 dự án, điều kiện bồi thường khi thu hồi đất

Khảo sát thị trường chung cư Hà Nội, Hải Dương đề nghị dừng thanh tra 10 dự án… là những tin bất động sản (BĐS) mới nhất.
73% những người đã kết hôn nhưng chưa có con dự định mua nhà trong 1 năm tới

73% những người đã kết hôn nhưng chưa có con dự định mua nhà trong 1 năm tới

Theo Báo cáo của Batdongsan.com.vn nửa cuối năm 2024, 73% những người đã kết hôn nhưng chưa có con dự định mua nhà trong 1 năm tới.
Bất động sản mới nhất: Giá chung cư chỉ tăng không giảm, giá thuê lại ‘bất động’, điều kiện để cưỡng chế thu hồi đất

Bất động sản mới nhất: Giá chung cư chỉ tăng không giảm, giá thuê lại ‘bất động’, điều kiện để cưỡng chế thu hồi đất

Căn hộ chung cư vẫn là 'điểm nóng' của thị trường, gần 4.000 căn hộ cũ tại TP.HCM sắp được sửa chữa… là những tin bất động sản (BĐS) mới nhất.
Bất động sản mới nhất: Danh sách dự án chung cư giá cao ngất tại Hà Nội và TPHCM, làm gì khi mua phải đất ‘dính’ quy hoạch?

Bất động sản mới nhất: Danh sách dự án chung cư giá cao ngất tại Hà Nội và TPHCM, làm gì khi mua phải đất ‘dính’ quy hoạch?

Loạt dự án chung cư giá tăng vọt tại Hà Nội và TPHCM, Cần Thơ kiểm kê đất đai chuyên đề về sân golf… là những tin bất động sản (BĐS) mới nhất.
Nỗ lực thúc đẩy thị trường bất động sản phát triển bền vững

Nỗ lực thúc đẩy thị trường bất động sản phát triển bền vững

Giải thưởng Nhà môi giới bất động sản Việt Nam nhằm tôn vinh các cá nhân có đóng góp tích cực, nỗ lực thúc đẩy thị trường bất động sản phát triển bền vững.
Bất động sản mới nhất: Mặc kệ tồn kho ngày càng lớn, giá vẫn tăng vù vù, thị trường vào mùa cuối năm, bảng giá 14 chung cư vừa mở bán

Bất động sản mới nhất: Mặc kệ tồn kho ngày càng lớn, giá vẫn tăng vù vù, thị trường vào mùa cuối năm, bảng giá 14 chung cư vừa mở bán

Tồn kho ngày càng lớn, giá chung cư tại TPHCM chạm 80 triệu đồng/m2, Hà Nội thu hồi hơn 7.100 m2 đất… là những tin bất động sản (BĐS) mới nhất.
Tỷ giá ngoại tệ, tỷ giá USD/VND hôm nay 22/11: USD vượt mốc 107, thị trường tự do gây bất ngờ

Tỷ giá ngoại tệ, tỷ giá USD/VND hôm nay 22/11: USD vượt mốc 107, thị trường tự do gây bất ngờ

Tỷ giá ngoại tệ, tỷ giá USD/VND hôm nay 22/11 ghi nhận đồng USD lên mức 107,15, mức cao nhất kể từ ngày 4/10/2023.
Tỷ giá ngoại tệ, tỷ giá USD/VND hôm nay 21/11: Loạt đồng tiền trú ẩn an toàn tăng giá

Tỷ giá ngoại tệ, tỷ giá USD/VND hôm nay 21/11: Loạt đồng tiền trú ẩn an toàn tăng giá

Tỷ giá ngoại tệ, tỷ giá USD/VND hôm nay 21/11 ghi nhận Yen Nhật, đồng Franc Thụy Sỹ và đồng bạc xanh đã tăng giá.
Tỷ giá ngoại tệ, tỷ giá USD/VND hôm nay 20/11: USD hạ nhiệt, Yen Nhật thêm 'báo động'

Tỷ giá ngoại tệ, tỷ giá USD/VND hôm nay 20/11: USD hạ nhiệt, Yen Nhật thêm 'báo động'

Tỷ giá ngoại tệ, tỷ giá USD/VND hôm nay 20/11 tiếp tục hạ nhiệt, vẫn neo trên mức 106.
Tỷ giá ngoại tệ, tỷ giá USD/VND hôm nay 19/11: USD đảo chiều, thị trường tự do tiếp đà 'bay cao'

Tỷ giá ngoại tệ, tỷ giá USD/VND hôm nay 19/11: USD đảo chiều, thị trường tự do tiếp đà 'bay cao'

Tỷ giá ngoại tệ, tỷ giá USD/VND hôm nay 19/11 ghi nhận đồng USD giảm trong khi đồng EUR tăng 0,54%, đạt mức 1,0598 USD.
Tỷ giá ngoại tệ, tỷ giá USD/VND hôm nay 18/11: Thị trường tự do tiến xa

Tỷ giá ngoại tệ, tỷ giá USD/VND hôm nay 18/11: Thị trường tự do tiến xa

Tỷ giá ngoại tệ, tỷ giá USD/VND hôm nay 18/11 ghi nhận USD mua vào tại các thị trường tự do đang cao hơn 465 đồng so với kênh ngân hàng.
Tỷ giá ngoại tệ, tỷ giá USD/VND hôm nay 15/11: USD vươn tới mức đỉnh một năm

Tỷ giá ngoại tệ, tỷ giá USD/VND hôm nay 15/11: USD vươn tới mức đỉnh một năm

Tỷ giá ngoại tệ, tỷ giá USD/VND hôm nay 15/11 ghi nhận đồng USD tăng giá so với các đồng tiền chính, neo ở mức đỉnh trong một năm.
Phiên bản di động