| Trong bối cảnh thông tin bùng nổ hiện nay, cá nhân hóa nội dung đang trở thành một nhu cầu bắt buộc đối với báo chí và truyền thông số. (Ảnh: Thành Long) |
Phiên thảo luận có sự tham gia của ông Nguyễn Trường Sơn, Tổng Biên tập Báo Thế giới và Việt Nam; ông Lê Xuân Trung, Phó Tổng biên tập Báo Tuổi Trẻ; ông Bùi Trung Hiếu, chuyên gia công nghệ thông tin, công ty TNHH giải pháp phần mềm MFITE. Phiên thảo luận do ông Trần Việt Hưng, Phó Tổng biên tập Báo Thanh Niên, điều phối.
Tập trung "giá trị gốc"
Là cơ quan ngôn luận của Bộ Ngoại giao, Báo Thế giới và Việt Nam có tệp bạn đọc rõ ràng và không đại chúng như nhiều tờ báo khác. Tổng Biên tập Nguyễn Trường Sơn chia sẻ: “Báo Thế giới và Việt Nam có những nhóm đối tượng tương đối đặc thù như người quan tâm đến hoạt động đối ngoại Việt Nam, người Việt Nam ở nước ngoài hay chuyên gia quốc tế. Và để phục vụ họ, chúng tôi có các chuyên mục phù hợp”.
Tổng Biên tập Báo Thế giới và Việt Nam cho rằng, cá nhân hoá không đơn thuần là bài toán kỹ thuật, mà trước hết phải xuất phát từ “giá trị gốc”, đó là tính chính thống, chuẩn mực, chuyên sâu và cân bằng của thông tin. Báo Thế giới và Việt Nam lựa chọn cách cá nhân hoá không hướng tới từng cá nhân, mà tập trung vào nhóm độc giả cụ thể, đồng thời chú trọng chất lượng và chiều sâu nội dung.
| Tổng Biên tập Báo Thế giới và Việt Nam Nguyễn Trường Sơn phát biểu tại phiên thảo luận. (Ảnh: Thành Long) |
“Chúng tôi có những mục rất riêng, ví dụ như 'Tin Bộ Ngoại giao', tưởng chừng là thông tin nội bộ, nhưng thực tế lại có lượng chia sẻ rất cao trong cộng đồng người Việt ở nước ngoài. Đó là một dạng cá nhân hoá theo nhóm độc giả, dù chưa dùng trí tuệ nhân tạo (AI) hay học máy (machine learning)”, ông Nguyễn Trường Sơn nhấn mạnh. Tòa soạn Báo Thế giới và Việt Nam cũng đang sử dụng các công cụ cơ bản như email push, Viber group, Google Analytics... để khảo sát hành vi đọc, đặc biệt với bản tiếng Anh, phải điều chỉnh từ khóa theo cách tìm kiếm của người đọc nước ngoài.
Tổng Biên tập Báo Thế giới và Việt Nam cho rằng, công nghệ là công cụ quan trọng, nhưng chỉ có thể phát huy hiệu quả nếu tòa soạn giữ được định hướng nội dung rõ ràng. AI là công cụ tích cực và cần thiết, nhưng Ban biên tập vẫn phải định hướng đúng để nó tham chiếu theo giá trị mình muốn truyền tải.
Về việc cạnh tranh với các nền tảng mạng xã hội, ông Nguyễn Trường Sơn chia sẻ, “mạng xã hội không phải không được dùng. Tiktok chẳng hạn, với chúng tôi lại là công cụ để tiếp cận nhóm độc giả trẻ. Một số nội dung về các vấn đề thế giới trên Tiktok, vốn được coi là khô, lại có số lượng người trẻ quan tâm rất đáng kể”.
Từ đó, Tổng Biên tập Nguyễn Trường Sơn kết luận, báo chí ngành Ngoại giao có thể tận dụng chính mạng xã hội để lan tỏa nội dung thay vì coi đó là đối thủ cạnh tranh, miễn là nội dung được định hình đúng và có giá trị thực chất.
"Chọn món" cho độc giả
| Phó Tổng Biên tập Báo Tuổi trẻ Lê Xuân Trung phát biểu. (Ảnh: Thành Long) |
Phó Tổng Biên tập Báo Tuổi Trẻ Lê Xuân Trung cho hay, trước đây bạn đọc đi tìm báo để đọc, tìm đài để xem nhưng hiện nay làm báo phải đi tìm độc giả. Người làm báo bây giờ muốn cá nhân hóa nội dung để phục vụ bạn đọc trung thành, thứ nhất cần biết rõ bạn đọc là ai, ở đâu, giới tính, lứa tuổi - đây là những thông tin ban đầu. Thứ hai, là tìm hiểu xem họ thích đọc những gì, đọc qua kênh nào, đọc lúc nào và cần tìm hiểu xem họ đọc vào lúc nào, trực tiếp từ trang báo hay qua chia sẻ đường dẫn, phải nắm rõ thời gian để phục vụ bạn đọc.
Ông Lê Xuân Trung nhấn mạnh, “tôi muốn coi độc giả là người thân trước, rồi mới chọn món phục vụ cho họ. Khi họ quen, sẽ đến lúc họ dùng món có phí. Đó là quá trình tự nhiên, giống như vào một quán ăn, đầu tiên phải hiểu họ thích gì”. Nhưng để làm được điều đó, ông cho rằng báo chí cần hệ thống theo dõi hành vi, phân tích sở thích và gợi ý nội dung theo mô hình tương tự các nền tảng như Facebook hay Netflix.
| Chuyên gia công nghệ thông tin Bùi Trung Hiếu có kinh nghiệm nhiều năm hợp tác chuyển đổi số với báo chí. (Ảnh: Thành Long) |
Còn ở góc độ kỹ thuật, chuyên gia công nghệ thông tin Bùi Trung Hiếu nhận định, có 3 nguyên nhân chính của việc tăng mạnh nhu cầu cá nhân hóa hiện nay là: dữ liệu người dùng ngày càng nhiều; sự cạnh tranh từ mạng xã hội; nâng cao hiệu quả kinh doanh và trải nghiệm người dùng.
Tuy nhiên, theo ông Bùi Trung Hiếu, không nhất thiết phải có hồ sơ đầy đủ mới cá nhân hóa được. Chỉ cần người dùng truy cập là đã có thể bắt đầu thu thập dữ liệu hành vi. Báo Tuổi Trẻ là ví dụ điển hình của việc hợp tác với công ty công nghệ ngoài, đội ngũ chỉ hai người vẫn có thể vận hành hệ thống gửi hàng triệu email marketing nhờ tích hợp hiệu quả với Google.
Tuy nhiên, ông Bùi Trung Hiếu cũng lưu ý rằng nếu từng tòa soạn đi riêng lẻ, dữ liệu sẽ không đủ lớn để huấn luyện thuật toán, do đó có thể chia sẻ dữ liệu hành vi giữa các tòa soạn để tăng hiệu quả phân phối nội dung.