Cải cách thủ tục hải quan đối với hàng xuất nhập khẩu

Tại buổi họp báo, đại diện TCHQ đã giới thiệu về nội dung kiểm soát rủi ro trong phân luồng tờ khai hàng hóa xuất nhập khẩu (XNK). Theo ông Bùi Thanh Quang, Phó Cục trưởng Cục Quản lý rủi ro - TCHQ, đây là lần đầu tiên TCHQ công bố tiêu chí, cơ chế đối với nhóm công tác phân luồng tờ khai hàng hóa XNK một cách rộng rãi tới công chúng và doanh nghiệp.

Nghị quyết số 19/NQ-CP ngày 28/4/2016 của Chính phủ về những nhiệm vụ, giải pháp chủ yếu cải thiện môi trường kinh doanh, nâng cao năng lực cạnh tranh quốc gia hai năm 2016 - 2017, định hướng đến năm 2020.

Tại mục 3 phần II của Nghị quyết quy định về trách nhiệm của các Bộ, ngành có giao Bộ Tài chính: "Hoàn thiện hệ thống thông quan tự động (VNACCS/VCIS), tập trung xử lý các thủ tục hải quan còn nhiều bất cập theo hướng thay đổi phương thức quản lý, hiện đại hóa (giám sát hàng hóa tại cảng biển; miễn thuế, hoàn thuế và xác nhận hàng hóa qua khu vực giám sát; quản lý rủi ro và phân luồng hàng hóa; kiểm soát tại cửa khẩu; thanh Khoản tờ khai nhập nguyên liệu để sản xuất hàng xuất khẩu; kiểm tra sau thông quan; kiểm tra thực tế hàng hóa,...).

Mục trên cũng có quy định công khai tiêu chí đánh giá, có hệ thống cảnh báo; công khai lý do doanh nghiệp bị phân vào luồng vàng, đỏ và hàng năm giảm tỷ lệ kiểm tra luồng vàng, đỏ; công bố bảng mã cảng trên website; sửa đổi các văn bản quy phạm pháp luật liên quan đến thực hiện hải quan tự động, bảo đảm tính thống nhất trong hệ thống”.

Thực hiện Nghị quyết số 19/NQ-CP, nhằm công khai minh bạch và hỗ trợ doanh nghiệp nâng cao năng lực tuân thủ pháp luật, TCHQ đã triển khai các biện pháp cụ thể, giúp giảm chi phí, thời gian thông quan cho doanh nghiệp.

Theo đó, trên cơ sở các mục tiêu, yêu cầu, nhiệm vụ được giao, TCHQ đã ban hành quyết định số 1722/QĐ-TCHQ tập trung vào việc rút ngắn thời gian thông quan hàng hóa qua biên giới, tối đa 10 ngày đối với hàng hóa xuất khẩu, 12 ngày đối với hàng hóa nhập khẩu. Mục tiêu đến năm 2020, thời gian thông quan hàng hóa qua biên giới dưới 36 giờ đối với hàng hóa xuất khẩu, 41 giờ đối với hàng hóa nhập khẩu; giảm tỷ lệ các lô hàng nhập khẩu phải kiểm tra chuyên ngành tại giai đoạn thông quan từ 30-35% hiện nay xuống còn 15% đến hết 2016; Bảo đảm cắt giảm tối thiểu 10% chi phí tuân thủ thủ tục hành chính.

Bên cạnh đó, TCHQ cũng ban hành quyết định số 1907/QĐ-TCHQ tập trung vào việc tạo thuận lợi tối đa cho cá nhân, tổ chức, doanh nghiệp trong quá trình thực hiện thủ tục hải quan, thực hiện nghĩa vụ thuế xuất khẩu, nhập khẩu theo quy định của pháp luật.

Về các tiêu chí trong phân luồng tờ khai hàng hóa XNK, đại diện TCHQ cho biết, các phân lớp nhóm tiêu chí được thiết lập, áp dụng trên hệ thống thông tin nghiệp vụ hải quan. Khi doanh nghiệp đăng ký tờ khai, hệ thống sẽ tự động đối chiếu thông tin trên tờ khai hải quan với các phân lớp nhóm tiêu chí, kết hợp với sử dụng các thuật toán để phân luồng quyết định kiểm tra như sau: Luồng 1 (Xanh): miễn kiểm tra trực tiếp hồ sơ và miễn kiểm tra thực tế hàng hóa; Luồng 2 (Vàng): kiểm tra trực tiếp hồ sơ; Luồng 3 (Đỏ): kiểm tra trực tiếp hồ sơ và kiểm tra thực tế hàng hóa.

Cũng tại buổi họp báo, ông Bùi Thanh Quang cho biết, trong năm 2016, cả nước có hơn 9,4 triệu tờ khai hàng hóa XNK, trong đó số tờ khai thuộc luồng Xanh chiếm 59,8%, luồng Vàng 34,84% và luồng Đỏ chiếm 5,36%. 7 tháng đầu năm 2017, tờ khai luồng Xanh chiếm 57,83%, luồng Vàng 37,46% (cao hơn năm 2016 là 3%) và luồng Đỏ 5,01%, (thấp hơn năm 2016 là 0,35%). Trước đó, năm 2011, luồng Đỏ chiếm tới 14%.

“Như vậy, rõ ràng, việc TCHQ thực hiện Nghị quyết số 19 với các biện pháp quyết liệt, cụ thể, minh bạch đã phát huy hiệu quả, giúp doanh nghiệp tiết kiệm chi phí, thời gian và nhân lực”, ông Bùi Thanh Quang nhận định.

Tại buổi họp báo, đại diện TCHQ cũng nêu một số lỗi doanh nghiệp thường gặp trong khai báo, làm thủ tục hải quan dẫn đến tờ khai bị phân luồng Vàng, luồng Đỏ như: Khai báo sai thông tin trên tờ khai so với hồ sơ, chứng từ; khai báo tên hàng không đầy đủ, rõ ràng; nợ thuế, bị cưỡng chế thuế, bị ấn định thuế; thường xuyên sửa đổi, bổ sung hoặc hủy tờ khai; không làm thủ tục đối với các tờ khai đã khai báo; có hành vi vi phạm về buôn lậu, vận chuyển trái phép hàng hóa qua biên giới, trốn thuế, gian lận thuế...

Để tăng tỉ lệ tờ khai được phân vào luồng Xanh, luồng Vàng, TCHQ đưa ra một số giải pháp khuyến nghị các doanh nghiệp như: Nâng cao mức độ tuân thủ đối với pháp luật Hải quan và pháp luật thuế; Chủ động nghiên cứu, nắm bắt và thực hiện đúng các quy định về chính sách quản lý đối với hàng hóa XNK; Tích cực hợp tác với cơ quan hải quan trong thực hiện thủ tục hải quan; Thực hiện khai báo đầy đủ, cụ thể, chính xác, rõ ràng các thông tin trên tờ khai hạn chế việc bổ sung sửa đổi tờ khai.