Công dân Việt Nam Đoàn Thị Hương và công dân Indonesia Siti Aisyah bị cáo buộc dùng chất độc thần kinh VX sát hại công dân Triều Tiên Kim Chol tại sân bay quốc tế Kuala Lumpur tháng 2/2017. Hai công dân Việt Nam và Indonsia đều phủ nhận cáo buộc, khẳng định họ bị lừa tham gia một chương trình thực tế có camera giấu kín. Cả hai bị cáo đã trải qua nhiều phiên tòa xét xử.
Vụ án kéo dài và phức tạp
Trong phiên xét xử ngày 11/3 tại tòa thượng thẩm Shah Alam ở ngoại ô thủ đô Kuala Lumpur, công tố viên rút lại cáo buộc giết người với công dân Indonsia Aisyah nhưng không nêu lý do. Cô được phóng thích ngay sau phiên toà và hiện đã về nước.
Trong khi đó, ngày 14/3, Tòa thượng thẩm Shah Alam, bang Selangor, đã quyết định không hủy bỏ cáo buộc đối với bị cáo Đoàn Thị Hương. Phiên tòa đã được hoãn đến ngày 1/4 do tình trạng sức khỏe của Đoàn Thị Hương không đảm bảo.
Phiên tòa xét xử bị cáo Đoàn Thị Hương diễn ra đúng như dự kiến. Ngày 1/4, công tố viên Malaysia cho biết đã xem xét và chấp nhận các biện hộ của Luật sư bào chữa cho Hương, do vậy, đã thay đổi cáo trạng từ tội danh “giết người” thành “gây thương tích”.
Thẩm phán tòa Thượng thẩm Shah Alam của Malaysia đã tuyên án 3 năm 4 tháng tù đối với Đoàn Thị Hương. Hình phạt được tính bắt đầu từ khi Đoàn Thị Hương bị bắt giam vào ngày 15/2/2017.
Tối ngày 3/5, công dân Đoàn Thị Hương đã về đến Sân bay Quốc tế Nội Bài đoàn tụ với gia đình sau khi được trả tự do vào 7h10' ngày 3/5 giờ địa phương (tức 6h10' giờ Việt Nam).
Nỗ lực từ nhiều bên
Ngay từ khi vụ việc xảy ra, Bộ Ngoại giao Việt Nam, thực hiện nhiệm vụ bảo hộ công dân Việt Nam ở nước ngoài, đã chỉ đạo các cơ quan liên quan tiếp xúc với công dân Đoàn Thị Hương và gia đình, giải thích, hỗ trợ pháp lý, tìm luật sư, tìm kiếm nhân chứng theo đúng quy định của pháp luật sở tại và thông lệ quốc tế.
Đại diện của Đại sứ quán Việt Nam tại Malaysia có các cuộc tiếp xúc với Đoàn Thị Hương và có mặt tại các phiên tòa, theo quy định của pháp luật Malaysia, để sẵn sàng hỗ trợ Đoàn Thị Hương khi cần thiết. Việt Nam cũng nhiều lần nêu vụ việc trong trao đổi các cấp, kể cả cấp cao với Malaysia, đề nghị phía Malaysia xét xử công bằng, đảm bảo mọi quyền và lợi ích hợp pháp của công dân Đoàn Thị Hương.
Ngay sau phán quyết của Tòa ngày 11/3, chiều ngày 12/3, Phó Thủ tướng, Bộ trưởng Ngoại giao Phạm Bình Minh đã có cuộc điện đàm với Bộ trưởng Ngoại giao Malaysia Saifuddin Abdullah để thảo luận về vụ việc này; tiếp đó, ngày 13/3, Bộ trưởng Tư pháp Lê Thành Long cũng có thư gửi Tổng Chưởng lý Malaysia Tommy Thomas; ngày 14/3/2019, Thứ trưởng Ngoại giao Nguyễn Quốc Dũng gặp Đại sứ Malaysia tại Việt Nam Zamruni Khalid, đề nghị phía Malaysia bảo đảm xét xử công bằng, khách quan, trả tự do cho công dân Việt Nam Đoàn Thị Hương.
Tại địa bàn, Đại sứ quán Việt Nam tại Malaysia đã tiến hành thăm lãnh sự đối với Đoàn Thị Hương ngay sau phiên tòa ngày 11/3. Trong phiên tòa sáng 14/3, Đại sứ Việt Nam tại Malaysia Lê Quý Quỳnh cũng trực tiếp tham dự phiên tòa, gặp và thăm hỏi, động viên Đoàn Thị Hương ngay sau khi phiên tòa kết thúc để kịp thời hỗ trợ công dân Đoàn Thị Hương khi cần thiết.
| Đại diện Cục Lãnh sự (Bộ Ngoại giao) có mặt tại sân bay đón công dân Đoàn Thị Hương. |
Đại sứ Lê Quý Quỳnh cũng đã tham dự phiên tòa xét xử công dân Đoàn Thị Hương ngày 1/4 và cảm ơn Chính phủ Malaysia, cũng như Tổng chưởng lý Thomas vì bản án đối với công dân Đoàn Thị Hương. "Tôi đánh giá cao việc công dân Đoàn Thị Hương được sớm trả tự do", Đại sứ Quỳnh trả lời phỏng vấn phóng viên AP sau khi phiên tòa kết thúc.
Trả lời câu hỏi của phóng viên về việc Đoàn Thị Hương được trả tự do ngày 3/5, Người Phát ngôn Bộ Ngoại giao Việt Nam Lê Thị Thu Hằng cho biết: “Chúng tôi vui mừng trước việc công dân Việt Nam Đoàn Thị Hương đã được trả tự do và trở về Việt Nam đoàn tụ với gia đình. Đây là kết quả của các nỗ lực bảo hộ công dân của Chính phủ, Bộ Ngoại giao, các cơ quan liên quan và Liên đoàn Luật sư của Việt Nam, cùng các luật sư người Malaysia. Đồng thời, chúng tôi ghi nhận các cơ quan chức năng Malaysia thời gian qua đã tích cực giải quyết vụ việc”.
Đại diện Cục Lãnh sự, Bộ Ngoại giao cũng đã có mặt tại sân bay đón công dân Đoàn Thị Hương. Trước đại diện của Bộ Ngoại giao, Hương bày tỏ cảm ơn Đại sứ quán Việt Nam tại Malaysia, Cục Lãnh sự (Bộ Ngoại giao) và các cơ quan thông tấn báo chí đã luôn quan tâm, hỗ trợ cô trong suốt thời gian ở Malaysia cho tới ngày được trở về.