CBAM - Thách thức với doanh nghiệp xuất khẩu và động lực để chuyển đổi năng lượng xanh

Hải An - Ngọc Minh
Baoquocte.vn. CBAM chắc chắn sẽ tác động không nhỏ đến các mặt hàng xuất khẩu của Việt Nam sang EU nhưng cũng là cơ hội, động lực để doanh nghiệp chủ động chuyển đổi sang năng lượng xanh.
Theo dõi Baoquocte.vn trên
CBAM được EU đưa ra trong khuôn khổ cam kết giảm lượng khí thải carbon trên toàn thế giới và hiện thực hóa các mục tiêu của Hiệp định Paris về biến đổi khí hậu. (Nguồn: Shutterstock)
CBAM được EU đưa ra trong khuôn khổ cam kết giảm lượng khí thải carbon trên toàn thế giới và hiện thực hóa các mục tiêu của Hiệp định Paris về biến đổi khí hậu. (Nguồn: Shutterstock)

Cơ chế điều chỉnh biên giới carbon của Liên minh châu Âu (EU) - The EU's Carbon Border Adjustment Mechanism (CBAM) là thuế carbon đánh vào hàng hóa nhập khẩu, được đưa ra trong khuôn khổ cam kết giảm lượng khí thải carbon trên toàn thế giới và hiện thực hóa các mục tiêu của Hiệp định Paris về biến đổi khí hậu.

CBAM có hiệu lực từ 1/10/2023, áp dụng đối với 6 nhóm mặt hàng nhập khẩu gồm: xi măng, điện, phân bón, sắt thép, nhôm và hydrogen. Từ ngày 1/1/2026, cơ chế này sẽ chính thức áp thuế carbon đối với các mặt hàng thuộc diện điều chỉnh khi xuất khẩu vào thị trường EU.

4 thách thức chính

Trao đổi với Báo Thế giới và Việt Nam, Tiến sĩ Devmali Perera, Giảng viên Tài chính, Khoa Kinh doanh, Đại học RMIT Việt Nam cho biết: Theo báo cáo của Ngân hàng thế giới (WB) năm 2022, mức phát thải khí nhà kính tại Việt Nam đã tăng nhanh trong 30 năm qua song song với tốc độ tăng trưởng kinh tế vượt bậc của đất nước. Do đó, CBAM chắc chắn sẽ tác động không nhỏ đến các mặt hàng xuất khẩu của Việt Nam sang EU, nhất là bốn ngành sắt thép, nhôm, xi măng và phân bón.

Tiến sĩ Devmali Perera, Giảng viên Tài chính, Khoa Kinh doanh, Đại học RMIT Việt Nam. (Ảnh: Ngọc Minh)
Tiến sĩ Devmali Perera, Giảng viên Tài chính, Khoa Kinh doanh, Đại học RMIT Việt Nam. (Ảnh: Ngọc Minh)

Các thách thức lớn nhất gồm:

Thứ nhất, CBAM có thể làm tăng chi phí hàng xuất khẩu của Việt Nam sang EU, khiến lợi nhuận/doanh thu từ hoạt động xuất khẩu này giảm.

Thứ hai, việc thiếu nhận thức về CBAM và tác động của nó đối với các doanh nghiệp Việt Nam. Nhìn chung, các doanh nghiệp trong nước hiện nay chưa đủ nhận thức và hành động cần thiết về định giá carbon hay báo cáo lượng khí thải carbon.

Thứ ba, để giảm gánh nặng thuế carbon và duy trì khả năng cạnh tranh trên thị trường về lâu dài, các doanh nghiệp Việt Nam có thể phải đầu tư vào công nghệ và phương pháp sản xuất xanh sạch hơn. Quá trình chuyển đổi này đòi hỏi vốn đầu tư, nghiên cứu và phát triển – đây có thể là thách thức với các doanh nghiệp vừa và nhỏ ở Việt Nam.

Hơn nữa, để tuân thủ CBAM, doanh nghiệp Việt Nam cần tính toán chính xác lượng khí thải carbon trong sản phẩm của mình, cần hệ thống minh bạch và đáng tin cậy để theo dõi và báo cáo lượng khí thải carbon của doanh nghiệp. Điều này có thể đòi hỏi họ phải điều chỉnh đáng kể cách vận hành và cơ sở hạ tầng hiện tại.

Cuối cùng là việc thiếu chính sách, lộ trình chiến lược rõ ràng để giúp các doanh nghiệp Việt Nam điều hướng CBAM một cách hiệu quả.

CBAM đặt ra yêu cầu cho các doanh nghiệp sản xuất của Việt Nam phải đẩy nhanh quá trình “xanh hóa”, chuyển đổi sang sử dụng năng lượng xanh trong hoạt động. (Nguồn: ximang.vn)
CBAM đặt ra yêu cầu cho các doanh nghiệp sản xuất của Việt Nam phải đẩy nhanh quá trình “xanh hóa”, chuyển đổi sang sử dụng năng lượng xanh trong hoạt động. (Nguồn: ximang.vn)

Biến khó khăn thành động lực

Để giải quyết những thách thức trên đòi hỏi nỗ lực phối hợp giữa Chính phủ, doanh nghiệp và các bên liên quan nhằm đảm bảo hàng xuất khẩu của Việt Nam duy trì khả năng cạnh tranh trên thị trường EU, đồng thời đóng góp vào nỗ lực toàn cầu chống biến đổi khí hậu.

Tiến sĩ Devmali Perera cho rằng, để giảm thiểu tác động của CBAM, trong ngắn hạn, Việt Nam nên tập trung chủ yếu vào hai việc. Đầu tiên, Chính phủ nên tích cực tham gia đối thoại với EU và các đối tác thương mại khác để đàm phán về các thỏa thuận chuyển tiếp, hỗ trợ kỹ thuật và xây dựng năng lực. Thứ hai, nâng cao nhận thức của các nhà xuất khẩu Việt Nam về CBAM và những tác động của nó là việc cần làm.

Về dài hạn, Chính phủ cần thiết lập cơ chế định giá carbon toàn diện và hệ thống báo cáo carbon bài bản, cùng với kế hoạch chiến lược nhằm giảm lượng khí thải carbon tại các doanh nghiệp. Cách tiếp cận này sẽ dẫn đường cho các doanh nghiệp áp dụng thông lệ bền vững bằng cách điều chỉnh các ưu đãi kinh tế phù hợp với các mục tiêu bền vững về môi trường.

Mô tả các bên liên quan CBAM. (Nguồn: PTX Hub, 2023)
Mô tả các bên liên quan CBAM. (Nguồn: PTX Hub, 2023)

Trong bối cảnh biến đổi khí hậu ngày càng tác động tới cuộc sống của nhân loại ngày nay, và trước tình thế các nhà nhập khẩu áp dụng các biện pháp đánh thuế hàng hóa để bảo vệ môi trường, xu hướng “xanh hóa”, trong đó có việc sử dụng năng lượng xanh của doanh nghiệp là tất yếu.

Ông Lương Duy Linh, Tổng giám đốc Công ty CP Đầu tư xây dựng và Công nghệ VINCI nhận định, nếu các doanh nghiệp sản xuất các mặt hàng xuất khẩu, đặc biệt là sắt thép, nhôm, xi măng và phân bón không lên kế hoạch giảm lượng khí thải carbon trong sản xuất ngay từ bây giờ thì sản phẩm của họ sẽ khó cạnh tranh và giữ được vị thế trên thị trường. Đây cũng là cơ hội, động lực để doanh nghiệp chủ động chuyển đổi sang năng lượng xanh, bởi việc này sẽ thật sự cần thiết, hướng tới mục tiêu phát triển bền vững, bảo vệ môi trường.

Sắt thép là một trong những ngành sản xuất xuất khẩu của Việt Nam sẽ bị ảnh hưởng lớn bởi CBAM. (Ảnh: Đức Duy)
Sắt thép là một trong những ngành sản xuất xuất khẩu của Việt Nam sẽ bị ảnh hưởng lớn bởi CBAM. (Ảnh: Đức Duy)

Các chuyên gia cho rằng, doanh nghiệp nên có phương án giảm thiểu lượng carbon trong quá trình sản xuất để không vượt quá ngưỡng tiêu chuẩn của EU; cần xây dựng báo cáo phát thải và phải kiểm soát tốt lượng phát thải trong toàn bộ chuỗi sản xuất, giảm phát thải trong từng công đoạn sản xuất của mình.

Cơ quan quản lý cần đơn giản hóa thủ tục nhận và báo cáo dữ liệu liên quan đến phát thải CO2, đồng thời, khuyến khích doanh nghiệp áp dụng chiến lược/kế hoạch hành động để ứng phó với CBAM và có giải pháp thích hợp về phòng vệ thương mại. Doanh nghiệp cũng cần được hướng dẫn chi tiết hơn về xác nhận lượng khí thải carbon và gửi dữ liệu cho các đối tượng liên quan đến phát thải CO2.

Các doanh nghiệp sản xuất hàng hóa xuất khẩu sang EU sẽ có “hạn chót” đến cuối năm 2025 để xây dựng lộ trình giảm phát thải khí nhà kính. CBAM mang lại thách thức không nhỏ cho doanh nghiệp xuất khẩu Việt Nam, nhưng chính việc EU áp dụng cơ chế này sẽ giúp doanh nghiệp thúc đẩy quá trình “xanh hóa”, chuyển đổi sang năng lượng xanh, áp dụng các biện pháp tiết kiệm năng lượng, bảo vệ môi trường, phát triển bền vững.

Kinh tế thế giới nổi bật: Nga sản xuất nam châm đất hiếm; Tổng thống Trump nhậm chức, Đức-EU ‘tự cứu lấy mình’, các nước Baltic ‘ý kiến’ với Mỹ

Kinh tế thế giới nổi bật: Nga sản xuất nam châm đất hiếm; Tổng thống Trump nhậm chức, Đức-EU ‘tự cứu lấy mình’, các nước Baltic ‘ý kiến’ với Mỹ

Nga khôi phục ngành sản xuất nam châm đất hiếm vĩnh cửu, nhiều quốc gia đưa ra phản ứng về những chính sách kinh tế ...

Startup và doanh nghiệp 'bắt tay' thúc đẩy chuyển đổi số thông qua AI tạo sinh

Startup và doanh nghiệp 'bắt tay' thúc đẩy chuyển đổi số thông qua AI tạo sinh

Chiều 26/11, tại TP. Hồ Chí Minh đã diễn ra sự kiện GenAI Open Innovation. Sự kiện do Quỹ GenAI, Amazon Web Services (AWS), Tập ...

BIDV ra mắt công cụ tài chính mới để doanh nghiệp chuyển đổi xanh, phát triển bền vững

BIDV ra mắt công cụ tài chính mới để doanh nghiệp chuyển đổi xanh, phát triển bền vững

Sản phẩm mới nằm trong chiến lược mở rộng danh mục sản phẩm tài chính bền vững của BIDV, bên cạnh các sản phẩm Tín ...

Cửa ngõ để doanh nghiệp vừa và nhỏ Việt Nam xuất khẩu sang thị trường Trung Đông

Cửa ngõ để doanh nghiệp vừa và nhỏ Việt Nam xuất khẩu sang thị trường Trung Đông

Các doanh nghiệp vừa và nhỏ (SME) Việt Nam tìm cách tăng xuất khẩu, đầu tư sang Qatar, UAE sẽ mở cửa vào thị trường ...

EU còn lâu mới thoát được khí đốt Nga, ‘nước xa’ từ Mỹ và Qatar có cứu được ‘lửa gần’ đang bùng cháy ở châu Âu?

EU còn lâu mới thoát được khí đốt Nga, ‘nước xa’ từ Mỹ và Qatar có cứu được ‘lửa gần’ đang bùng cháy ở châu Âu?

Bất chấp căng thẳng liên quan xung đột ở Ukraine, lượng khí đốt tự nhiên hóa lỏng EU nhập khẩu từ Nga vẫn lên mức ...

Đọc thêm

Tottenham nhận cú hích trước 'đại chiến' MU

Tottenham nhận cú hích trước 'đại chiến' MU

Hậu vệ Destiny Udogie của Tottenham nhiều khả năng sẽ tái xuất ở màn so tài với MU vào cuối tuần này.
Mỹ-Canada: Khung cảnh mùa Đông ở đường biên giới quốc tế dài nhất thế giới

Mỹ-Canada: Khung cảnh mùa Đông ở đường biên giới quốc tế dài nhất thế giới

Biên giới Mỹ-Canada dài 8.891 km, đi qua nhiều địa danh như dãy núi Rocky, Great Lakes, thác Niagara… thu hút hàng triệu du khách hằng năm.
Bộ trưởng Quốc phòng Mỹ thăm châu Âu: Giải bài toán khó ở Ukraine

Bộ trưởng Quốc phòng Mỹ thăm châu Âu: Giải bài toán khó ở Ukraine

Hôm nay 11/2, Bộ trưởng Quốc phòng Mỹ Pete Hegseth bắt đầu chuyến công du kéo dài 1 tuần tới Đức, Bỉ và Ba Lan.
Dự báo thời tiết: Không khí lạnh tác động, gây nhiều ngày mưa nhỏ, mưa phùn, sương mù ở Đông Bắc Bộ và Bắc Trung Bộ

Dự báo thời tiết: Không khí lạnh tác động, gây nhiều ngày mưa nhỏ, mưa phùn, sương mù ở Đông Bắc Bộ và Bắc Trung Bộ

Thơi gian từ nay đến ngày 10/3, trung tâm áp cao lạnh lục địa có xu hướng lệch ra phía Đông nên ở Bắc Bộ có thể xuất hiện nhiều ...
Phó Thủ tướng Bùi Thanh Sơn hội kiến Thủ tướng Lào nhân dịp tham dự Hội nghị WGS 2025 tại UAE

Phó Thủ tướng Bùi Thanh Sơn hội kiến Thủ tướng Lào nhân dịp tham dự Hội nghị WGS 2025 tại UAE

Thủ tướng Lào và Phó Thủ tướng Bùi Thanh Sơn khẳng định mối quan hệ vĩ đại Việt Nam-Lào là tài sản vô giá cần được tiếp tục vun đắp ...
Phim Bộ tứ báo thủ cán mốc doanh thu phòng vé 300 tỷ đồng sau 12 ngày công chiếu

Phim Bộ tứ báo thủ cán mốc doanh thu phòng vé 300 tỷ đồng sau 12 ngày công chiếu

Đạo diễn Trấn Thành công bố phim 'Bộ tứ báo thủ' chạm mốc doanh thu 300 tỷ đồng sau 12 ngày ra rạp, tính đến chiều 10/2.
Giữa tâm bão thuế quan, Mỹ 'bật đèn xanh' cho thép và nhôm của Australia

Giữa tâm bão thuế quan, Mỹ 'bật đèn xanh' cho thép và nhôm của Australia

Ngày 11/2, Tổng thống Mỹ Donald Trump đồng ý xem xét miễn thuế đối với thép và nhôm nhập khẩu từ Australia.
Mức thuế quan với thép và nhôm của ông Trump thực sự nhắm vào ai? Bốn quốc gia có hướng đi giống Mỹ

Mức thuế quan với thép và nhôm của ông Trump thực sự nhắm vào ai? Bốn quốc gia có hướng đi giống Mỹ

Dù mức thuế quan 25% đối với toàn bộ thép và nhôm nhập khẩu vào Mỹ chủ yếu ảnh hưởng đến các đồng minh, nhưng mục tiêu thực sự là Trung Quốc.
Căng thẳng thương mại Mỹ-Trung Quốc: Không còn hành động 'ăn miếng trả miếng', Bắc Kinh giờ đã khác xưa

Căng thẳng thương mại Mỹ-Trung Quốc: Không còn hành động 'ăn miếng trả miếng', Bắc Kinh giờ đã khác xưa

Đòn đáp trả chính thức của cuộc xung đột thương mại mới giữa Mỹ và Trung Quốc đã diễn ra vào ngày 10/2.
Đại sứ Nga phủ nhận việc thay thế đồng USD, tiết lộ một hệ thống thanh toán độc lập, khả thi của BRICS

Đại sứ Nga phủ nhận việc thay thế đồng USD, tiết lộ một hệ thống thanh toán độc lập, khả thi của BRICS

Triển vọng xây dựng một hệ thống thanh toán độc lập trong khuôn khổ BRICS, có khả năng chống chịu với sức ép trừng phạt là rất khả thi.
Mỹ-Trung Quốc khó phân thắng bại, Nga bị ‘trói chân’, cờ đã đến tay EU?

Mỹ-Trung Quốc khó phân thắng bại, Nga bị ‘trói chân’, cờ đã đến tay EU?

Căng thẳng Mỹ-Trung Quốc vẫn 'nóng' lên từng ngày, đây chính là một cơ hội để EU thể hiện mình và tiến lên vị trí cường quốc thứ ba thế giới?
Tổng thống Mỹ chính thức áp thuế 25% đối với thép và nhôm nhập khẩu, tuyên bố 'không ngoại lệ, miễn trừ'

Tổng thống Mỹ chính thức áp thuế 25% đối với thép và nhôm nhập khẩu, tuyên bố 'không ngoại lệ, miễn trừ'

Tối 10/2 theo giờ Mỹ, Tổng thống Mỹ Donald Trump đã chính thức ký sắc lệnh áp thuế 25% lên mặt hàng hàng thép và nhôm nhập khẩu vào nước này.
Bất động sản: Khó như sở hữu nhà Hà Nội, Hải Phòng chấn chỉnh đấu giá đất, thị trường bắt đầu chu kỳ mới, dự báo phân khúc ‘lên ngôi’

Bất động sản: Khó như sở hữu nhà Hà Nội, Hải Phòng chấn chỉnh đấu giá đất, thị trường bắt đầu chu kỳ mới, dự báo phân khúc ‘lên ngôi’

Người dân ngày càng khó khăn khi tiếp cận nhà ở tại Hà Nội, năm 2025 bắt đầu chu kỳ mới… là những tin bất động sản (BĐS) mới nhất.
Sẽ có 221 khu công nghiệp quy hoạch phát triển mới đến năm 2030

Sẽ có 221 khu công nghiệp quy hoạch phát triển mới đến năm 2030

Việt Nam đến năm 2030 sẽ có 221 khu công nghiệp quy hoạch phát triển mới, 76 khu công nghiệp phát triển mở rộng và 22 khu công nghiệp điều chỉnh quy hoạch.
Bất động sản: Nhà đầu tư có thể mắc kẹt với chung cư sau sốt giá, lý do Bắc Giang hủy 102 dự án, điều kiện chuyển nhượng quyền sử dụng đất

Bất động sản: Nhà đầu tư có thể mắc kẹt với chung cư sau sốt giá, lý do Bắc Giang hủy 102 dự án, điều kiện chuyển nhượng quyền sử dụng đất

Thị trường Hà Nội không còn dễ với nhà đầu tư nhỏ lẻ, Bắc Giang huỷ hơn 100 dự án… là những tin bất động sản (BĐS) mới nhất.
Bất động sản: Giá chung cư Hà Nội qua đỉnh sốt, chủ nhà đang cắt lãi chứ không phải cắt lỗ, lộ diện dự án nhà ở xã hội đắt nhất

Bất động sản: Giá chung cư Hà Nội qua đỉnh sốt, chủ nhà đang cắt lãi chứ không phải cắt lỗ, lộ diện dự án nhà ở xã hội đắt nhất

Giá chung cư Hà Nội đã qua đỉnh sốt, dự án nhà ở xã hội đắt nhất Thủ đô… là những tin bất động sản (BĐS) mới nhất.
Bất động sản du lịch xứ kim chi hút 'cá lớn' nước ngoài

Bất động sản du lịch xứ kim chi hút 'cá lớn' nước ngoài

Các công ty đầu tư nước ngoài lớn đang tìm cách mua lại những khách sạn ở Hàn Quốc khi ngày càng có nhiều bất động sản được rao bán.
Ngay sau Tết Nguyên đán, tỉnh giáp Hà Nội đấu giá 305 thửa đất

Ngay sau Tết Nguyên đán, tỉnh giáp Hà Nội đấu giá 305 thửa đất

Công ty đấu giá hợp danh Lạc Việt sẽ tổ chức đấu giá 32 thửa đất là tài sản của UBND xã Bãi Sậy, huyện Ân Thi vào sáng 16/2.
Tỷ giá ngoại tệ, tỷ giá USD/VND hôm nay 11/2: Thuế quan của Mỹ giúp USD thoát chuỗi ngày ảm đạm

Tỷ giá ngoại tệ, tỷ giá USD/VND hôm nay 11/2: Thuế quan của Mỹ giúp USD thoát chuỗi ngày ảm đạm

Tỷ giá ngoại tệ, tỷ giá USD/VND hôm nay 11/2, đồng USD tăng giá sau khi Tổng thống Mỹ Donald Trump cam kết áp thuế 25%.
Tỷ giá ngoại tệ, tỷ giá USD/VND hôm nay 10/2: USD chứng kiến đà tăng mạnh

Tỷ giá ngoại tệ, tỷ giá USD/VND hôm nay 10/2: USD chứng kiến đà tăng mạnh

Tỷ giá ngoại tệ, tỷ giá USD/VND hôm nay 10/2 ghi nhận EUR/USD cần phải vượt qua mức 1,0420 để bớt áp lực giảm giá.
Sau Tết, lãi suất nhiều ngân hàng biến động trái chiều

Sau Tết, lãi suất nhiều ngân hàng biến động trái chiều

Ngay trong tuần làm việc đầu tiên sau kỳ nghỉ Tết Nguyên đán, lãi suất tại nhiều ngân hàng đã có những biến động trái chiều.
Tỷ giá ngoại tệ, tỷ giá USD/VND hôm nay 7/2: Yen Nhật chạm mức cao nhất 8 tuần, USD trong nước tăng nhanh

Tỷ giá ngoại tệ, tỷ giá USD/VND hôm nay 7/2: Yen Nhật chạm mức cao nhất 8 tuần, USD trong nước tăng nhanh

Tỷ giá ngoại tệ, tỷ giá USD/VND hôm nay 7/2 ghi nhận USD tăng nhẹ nhưng vẫn dao động gần mức thấp nhất kể từ đầu tuần trước.
Châu Á bùng nổ thanh toán không tiền mặt

Châu Á bùng nổ thanh toán không tiền mặt

Tiền mặt đang dần được thay thế bằng tính năng thanh toán qua mã QR và các hình thức thanh toán điện tử khác trong các giao dịch tiêu dùng trên khắp châu Á.
Tổng cục Thuế sử dụng công nghệ AI phát hiện các giao dịch bất thường

Tổng cục Thuế sử dụng công nghệ AI phát hiện các giao dịch bất thường

Tổng cục Thuế xác định, chuyển đổi số là một trong những nhiệm vụ cốt lõi nhằm đáp ứng yêu cầu hội nhập, cải cách và phát triển bền vững.
Phiên bản di động