Theo báo cáo của Ủy ban quốc gia về NCT, năm 2016, cả nước có 10.144.400 NCT, chiếm 10,94% dân số, trong đó có có 1.892.900 người từ 80 tuổi trở lên (chiếm 18,6% tổng số NCT). Số NCT sống ở khu vực nông thôn là 6.636.000 người (chiếm 65,7%); tỷ lệ NCT thuộc hộ nghèo khoảng 22%.
Trong công tác chăm sóc NCT, hiện cả nước có 50 bệnh viện cấp trung ương và cấp tỉnh có khoa Lão khoa; 302 khoa khám bệnh có buồng khám riêng hoặc bố trí bàn khám riêng cho NCT; 37.622 giường điều trị nội trú ưu tiên cho NCT; 2.522 nhân viên y tế được đào tạo về lão khoa.
Có 792.430 NCT được khám sức khỏe định kỳ ít nhất 1 lần/năm do trạm y tế xã tổ chức; 994.564 NCT được tuyên truyền phổ biến kiến thức về chăm sóc và tự chăm sóc sức khỏe; 114.918 NCT bị tàn tật, di chứng chấn thương, tai nạn, tai biến, bệnh mạn tính, bệnh nghề nghiệp…. được phục hồi chức năng dựa vào cộng đồng; gần 600.000 NCT được khám mắt và có 104.000 người được chữa miễn phí.
| Toàn cảnh cuộc họp. (Ảnh: VGP/Đình Nam) |
Thứ trưởng Bộ Y tế Phạm Lê Tuấn cho biết xu thế trên thế giới là chuyển công tác chăm sóc sức khỏe cho NCT từ trong BV sang cộng đồng. Hiện Bộ Y tế đang triển khai thí điểm mô hình chăm sóc sức khỏe toàn diện, dài hạn cho NCT tại huyện Sóc Sơn (Hà Nội) đang đem lại hiệu quả tốt.
Nhiều tỉnh đã triển khai thực hiện giảm giá vé đường bộ, đường thủy cho NCT như Lai Châu, Bắc Kạn, Khánh Hòa, Quảng Bình, Đà Nẵng; Các hãng hàng không, đường sắt áp dụng giảm 15% giá vé với tổng kinh phí hơn 40 tỷ đồng.
Một số tỉnh, thành phố đã nâng mức trợ cấp cho NCT cao hơn mức quy định chung của cả nước như TPHCM, Hà Nội, Vĩnh Phúc, Quảng Ninh, Bà Rịa - Vũng Tàu, Bình Dương, Hà Giang… Các tỉnh như Bắc Ninh, Quảng Ninh thực hiện việc trợ cấp xã hội cho NCT nghèo, hoàn cảnh khó khăn từ 75 tuổi trở lên.
Trong Tháng hành động vì NCT năm 2016, các địa phương đã vận động được lượng tiền, quà trị giá trên 161 tỷ đồng để hỗ trợ cho 84.000 NCT cô đơn không nơi nương tựa, 584.000 NCT có hoàn cảnh khó khăn.
Đã xuất hiện những cách làm hay trong hỗ trợ NCT tại địa phương như Bà Rịa - Vũng Tàu đặt mục tiêu phấn đấu 100% NCT không còn sống trong nhà dột nát; nhiều tỉnh, thành phố tổ chức các cuộc bán đấu giá tranh, đồ mỹ nghệ, biểu diễn nghệ thuật để quyên góp tiền giúp NCT cô đơn; sáng kiến tặng bò sinh sản cho hộ gia đình nghèo có NCT để phát triển kinh tế...
Nhiều tỉnh triển khai thực hiện tốt các mô hình thể dục, dưỡng sinh, văn hóa, văn nghệ, câu lạc bộ liên thế hệ nhằm chăm sóc và phát huy vai trò của NCT; xã hội hóa các trung tâm dưỡng lão, chăm sóc NCT.
Bên cạnh những kết quả đã đạt được, việc triển khai công tác NCT của một số bộ, ngành, địa phương còn hạn chế về nhận thức, lập kế hoạch, phối hợp hoạt động, triển khai các chính sách ưu tiên, ưu đãi cho NCT.
Mức sống của NCT tại nhiều tỉnh, thành phố còn thấp, một bộ phận phải lao động kiếm sống, ở trong nhà tạm. Đặc biệt ở vùng khó khó khăn, dân tộc thiểu số, NCT có tuổi thọ thấp nên số lượng người được hưởng chính sách trợ cấp xã hội còn ít.
Công tác xã hội hóa trong lĩnh vực NCT còn gặp nhiều khó khăn, nhất là chính sách, cơ chế khuyến khích tư nhân đầu tư các cơ sở chăm sóc NCT như: Hỗ trợ miễn giảm thuế, ưu tiên cho thuê đất, cấp đất; ban hành khung giá dịch vụ.
Về các công việc, nhiệm vụ sẽ triển khai trong năm 2017, các thành viên Ủy ban cho rằng cần khẩn trương nghiên cứu, đổi mới chính sách trợ giúp xã hội đối với NCT, đặc biệt ở địa bàn đặc biệt khó khăn, vùng đồng bào dân tộc thiểu số; đẩy mạnh công tác khám chữa bệnh, lập hồ sơ theo dõi, quản lý sức khỏe cho NCT; lồng ghép việc chăm sóc, phát huy vai trò của NCT trong các phong trào của cơ quan, đoàn thể, tổ chức xã hội; phân bổ đầy đủ nguồn lực cho việc thực hiện các chính sách, chương trình, đề án về NCT…
Trung ương Hội NCT Việt Nam sẽ phối hợp với các bộ, ngành, địa phương tổ chức “Tháng hành động vì NCT Việt Nam”, thực hiện các cuộc vận động “Toàn dân chăm sóc, phụng dưỡng và phát huy vai trò NCT”; “Mắt sáng cho NCT”; “NCT tham gia bảo vệ môi trường, xây dựng nông thôn mới”; nhân rộng mô hình câu lạc bộ liên thế hệ; đánh giá tổng kết và hướng dẫn xây dựng, phát triển Quỹ Chăm sóc và phát huy vai trò NCT…
Với kết quả đã đạt được, Phó Thủ tướng Vũ Đức Đam cho rằng vấn đề già hóa dân số được nhận thức ngày càng rõ trong các bộ, ngành, địa phương và cộng đồng, xã hội, bảo đảm NCT tiếp tục được chăm sóc toàn diện, dài hạn, phát huy vai trò, đóng góp tích cực về xã hội và kinh tế.
“Nói đến NCT, đầu tiên là sức khỏe. Có hai việc đối với công tác chăm sóc sức khỏe cho NCT. Trước hết, ngành y tế cần phải ra quy trình chuẩn, hướng dẫn hệ thống chăm sóc lão khoa trong các cơ sở y tế. Thứ hai, quan trọng hơn là phải triển chăm sóc sức khỏe y tế cho NCT tại cơ sở, cộng đồng, đặc biệt tại vùng nông thôn, miền núi”, Phó Thủ tướng nhấn mạnh và cho biết Bộ Y tế, Bảo hiểm xã hội Việt Nam đang tích cực chuẩn bị triển khai kế hoạch lập hồ sơ quản lý sức khỏe cá nhân gắn với mục tiêu BHYT và chăm sóc sức khỏe toàn dân, mà đối tượng được thụ hưởng đầu tiên là NCT và trẻ em.
Bên cạnh đó, ngành VHTT&DL, các địa phương cần nghiên cứu phát động các phòng trào rèn luyện sức khỏe, đồng diễn thể dục dưỡng sinh của NCT, đưa nội dung này vào ngày hội văn hóa các cấp.
Phó Thủ tướng lưu ý thêm Bộ GD&ĐT, Bộ LĐTB&XH cùng Hội NCT Việt Nam, Hội Khuyến học Việt Nam phối hợp xây dựng các chương trình để NCT "sống vui, sống có ích", trong đó huy động hội viên NCT có trình độ tham gia phổ biến kiến thức, tuyên truyền thông tin về luật pháp, chính sách cho người dân tại trung tâm giáo dục cộng đồng; tạo cơ hội cho NCT tham gia các cuộc thi, giải thưởng về nghiên cứu khoa học, sáng kiến cải tiến kỹ thuật, phát triển kinh tế…
Bên cạnh công tác kiểm tra, Phó Thủ tướng đề nghị có các hình thức khuyến khích, danh hiệu tôn vinh các DN, tổ chức xã hội, cá nhân… trong thực hiện các chính sách hỗ trợ, ưu đãi cho NCT như giảm vé, phí tham quan di tích lịch sử, văn hóa, bảo tàng, danh lam thắng cảnh, sử dụng phương tiện giao thông; thiết kế, xây dựng các công trình công cộng, chung cư phù hợp với đặc điểm, nhu cầu sử dụng của NCT…
Phó Thủ tướng cũng cho ý kiến về một số vấn đề khác đối với hoạt động của Hội NCT như tham gia góp ý, giám sát thực hiện các quy định pháp luật; nhân rộng mô hình câu lạc bộ liên thế hệ, tăng cường truyền thông các nội dung về NCT…