Theo Cục Hải quan tỉnh Quảng Ninh, tính từ đầu năm 2016 đến nay, trên 70 vụ buôn lậu, vận chuyển trái phép hàng hóa qua biên giới bị bắt giữ, trong đó có hơn 20 vụ vận chuyển thực phẩm nhập lậu. Điển hình cuối tháng 4/2016, lực lượng hải quan Tỉnh đã thu giữ 750 tấn bột thực phẩm công nghiệp, 4 tấn cá trắm và trên 1,1 tấn sò lông... Đáng lo ngại là hầu hết thực phẩm nhập lậu bị bắt giữ đều không rõ nguồn gốc xuất xứ, nhãn mác, hạn sử dụng, không có giấy tờ hợp pháp và chưa qua kiểm dịch. Có trường hợp hàng hoá đang trong quá trình phân huỷ.
Thủ đoạn ngày càng tinh vi
So với các mặt hàng khác, thực phẩm nhập lậu thường mang lại siêu lợi nhuận, khiến nhiều thương lái bất chấp pháp luật, coi thường tính mạng, sức khoẻ của người tiêu dùng. Theo Cục Hải quan Quảng Ninh, thủ đoạn mà các đối tượng thường sử dụng là chia nhỏ, xé lẻ hàng hóa, thuê “cửu vạn” vận chuyển qua các đường mòn, lối mở dọc theo biên giới đưa vào các chợ, bến xe và trung tâm thương mại. Sau đó, hàng hóa sẽ được tập kết lên các xe container, xe tải và xe khách tuyến Móng Cái đi Cẩm Phả, Hải Phòng, Đông Triều, Bắc Ninh, Bắc Giang, Hà Nội, Nam Định và các tỉnh khác trong nội địa.
| Chiều tối 4/6/2016, ba tấn chân gà cấp đông không giấy tờ đã bị lực lượng Hải quan, Biên phòng Quảng Ninh bắt giữ. (Nguồn: QTV) |
Theo thông tin của Công an tỉnh Quảng Ninh, nhiều loại thực phẩm khi vào nội địa bị thay đổi xuất xứ, nhãn mác và gắn hạn sử dụng mới, thậm chí được gắn cả tem chống hàng giả. Vừa qua, Công an tỉnh Quảng Ninh đã phát hiện và thu giữ 400 kg tem chống hàng giả này.
Đáng chú ý, vừa qua, lực lượng chức năng địa phương đã thu giữ hàng nghìn kg phụ gia thực phẩm nhập lậu, nhiều hóa chất không nhãn mác…, một số loại trong đó có tác dụng tẩm ướp thực phẩm, giúp thực phẩm tươi lâu, giữ màu và bột tăng trọng cho trẻ em…
Xử lý mạnh tay
Quảng Ninh là tỉnh có địa bàn rộng, có đường biên giới trên biển và trên bộ dài với nhiều cửa khẩu, đường mòn, lối mở với nước láng giềng Trung Quốc, nên rất khó khăn cho công tác kiểm tra và kiểm soát thực phẩm qua biên giới. Thực phẩm được cung cấp từ nhiều nguồn đa dạng. Đồng thời, tỉnh Quảng Ninh cũng có nhiều cơ sở sản xuất, kinh doanh nhỏ lẻ. Do đó, việc quản lý và kiểm soát của các lực lượng chức năng trong công tác phòng, chống buôn lậu và kiểm tra, kiểm soát vệ sinh an toàn thực phẩm rất khó khăn.
Xác định các loại thực phẩm nhập lậu, không rõ nguồn gốc, thường có nguy cơ cao không đảm bảo vệ sinh an toàn thực phẩm, lây lan dịch bệnh, tiềm ẩn nhiều nguy hại tới sức khoẻ người tiêu dùng, các lực lượng chức năng của Quảng Ninh như hải quan, công an, quản lý thị trường đã chủ động xây dựng kế hoạch và phương án đấu tranh, ngăn ngừa, với quyết tâm ngăn chặn thực phẩm “bẩn” nhập lậu ngay từ biên giới.
Biện pháp trọng tâm mà Cục Hải quan Tỉnh coi trọng, tập trung thực hiện là: Chỉ đạo các đơn vị trực thuộc, nhất là các chi cục hải quan cửa khẩu, các đội kiểm soát hải quan số 1 và số 2… sử dụng các biện pháp nghiệp vụ như: Tăng cường tuần tra; xây dựng củng cố, mạng lưới cơ sở bí mật, cập nhật thông tin về địa bàn, tuyến đường trọng điểm, đối tượng trọng điểm cũng như phương thức, thủ đoạn hoạt động của các đối tượng buôn lậu; thực hiện nghiêm quy trình thủ tục hải quan, kiểm tra, giám sát chặt chẽ đối với các lô hàng thực phẩm nhập khẩu, trong đó, lưu ý kiểm tra kỹ về nguồn gốc xuất xứ, giấy phép nhập khẩu, giấy đăng ký và giấy chứng nhận chất lượng hàng hoá.
Đối với những lô hàng có thông tin, dấu hiệu nghi vấn sẽ tiến hành kiểm tra thực tế hàng hoá và xử lý nghiêm các hành vi vi phạm. Đồng thời, đẩy mạnh công tác tuyên truyền, phổ biến pháp luật đến cộng đồng dân cư, vận động nhân dân không tiếp tay cho buôn lậu và tích cực tố giác tội phạm; tăng cường phối hợp, trao đổi thông tin với các lực lượng chức năng để tạo sức mạnh tổng hợp trong công tác đấu tranh, phòng ngừa và xử lý các hành vi vi phạm.
Tăng cường công tác tuyên truyền, phổ biến chủ trương, chính sách pháp luật của nhà nước, góp phần nâng cao nhận thức, ý thức chấp hành pháp luật của các tổ chức, cá nhân kinh doanh trên địa bàn; đấu tranh, ngăn chặn có hiệu quả các loại thực phẩm nhập lậu, thực phẩm giả, không rõ nguồn gốc, xuất xứ và kém chất lượng... Trong đó, tập trung vào các địa bàn trọng điểm thuộc khu vực biên giới, cửa khẩu, đường mòn, lối mở trên bộ và trên biển; các chợ đầu mối tập trung…
Theo lãnh đạo Phòng Phòng chống buôn lậu và xử lý vi phạm, Cục Hải quan Quảng Ninh, trong thời gian tới, đơn vị sẽ tiếp tục thực hiện đồng bộ các biện pháp nhằm đấu tranh, ngăn chặn có hiệu quả các hành vi buôn lậu, vận chuyển trái phép thực phẩm bẩn, đảm bảo vệ sinh an toàn thực phẩm nhằm góp phần bảo vệ người tiêu dùng, cộng đồng và hưởng ứng thiết thực Chương trình hành động vì an toàn thực phẩm năm 2016 do Ban Chỉ đạo liên ngành Trung ương phát động.