Tuy nhiên, sự phát triển bất chấp thời tiết khắc nghiệt của một số trang trại hữu cơ cho thấy chìa khóa để Thái Lan “tồn tại” sau hạn hán trong tương lai chính là duy trì sự đa dạng sinh học.
Tháng trước, những cơn mưa trút xuống đã khiến nông dân Thái Lan thở phào nhẹ nhõm. Hiện tượng El Nino khiến cuộc sống của người dân nước này vô cùng khó khăn, mùa màng thiệt hại, nợ nần chồng chất. Trong tháng Tư và tháng Năm vừa qua, hơn 30/70 tỉnh của Thái Lan bị ảnh hưởng nặng nề bởi hạn hán. Năm 2016 là năm thứ hai liên tiếp mà nhiệt độ khắc nghiệt khiến cho nhiều vùng đất ở Thái Lan trở nên khô cằn, dẫn tới việc xuất khẩu các mặt hàng chủ lực như gạo và đường của nước này dự kiến giảm ít nhất một triệu tấn, đẩy giá cả của những mặt hàng này tăng cao.
| Những ao hồ chứa nước trong trang trại của bà Punyawong. (Nguồn: DW). |
Đối với một nhà xuất khẩu gạo lớn trên thế giới như Thái Lan, con số nêu trên rất đáng lo ngại. Hơn 65% lượng nước của Thái Lan được sử dụng cho nông nghiệp, hạn hán khiến hệ thống sông ngòi và hồ chứa nước cạn khô, đẩy ngành nông nghiệp gần như tới bước đường cùng. Các nông trại quy mô nhỏ ở khu vực phía Tây Bắc thủ đô Bangkok cũng như sinh kế của người dân ở các tỉnh vốn phụ thuộc vào nông nghiệp như Chiang Mai, Nan và Phayao bị đe dọa.
Mặc dù vậy, có thể thấy rằng nhiều nông dân Thái Lan đã có thể vượt qua sóng gió đáng nể phục thông qua việc tập trung vào nông nghiệp hữu cơ và bảo tồn đa dạng sinh học. Bà Kul Punyawong (55 tuổi), chủ một trang trại ở tỉnh Nan, đã xoay sở với phương châm không thể phát triển thịnh vượng trong đợt hạn hán nhưng chí ít cũng có thể tồn tại được nhờ một “công thức” đơn giản, đó là thúc đẩy sự đa dạng.
Bên cạnh ngô, bà trồng nhiều loại trái cây như chuối, sầu riêng... Cùng với hoạt động nông nghiệp, trang trại còn có chức năng như một trung tâm, tạo điều kiện để mọi người có thể tiếp cận với môi trường sinh thái thân thiện. Bà Punyawong cho đây là một "lý thuyết mới" trong phát triển nông nghiệp. Nhờ bàn tay chăm bón của con người, việc sử dụng thuốc trừ sâu được hạn chế, thay vào đó, trang trại tập trung luân canh, đa dạng giống cây trồng. Đây là mô hình phù hợp để nông trại “sống sót” trong điều kiện thời tiết cực đoan do biến đổi khí hậu.
Việc thiết kế cảnh quan nông trại cũng được bà Punyawong chú trọng. Bà đẩy mạnh việc trồng cây tạo bóng mát và bảo vệ đất, do đó, làm giảm sự bay hơi của nước. Những cây “vệ tinh” này cũng góp phần làm giàu đất và ngăn chặn xói mòn. Bên cạnh đó, bà chủ này cũng tạo một hệ thống ao rộng để lưu trữ nước mưa.
"Canh tác hữu cơ chắc chắn là cách tốt nhất và cách duy nhất để đối phó với những thách thức từ thời tiết”, Punyawong chia sẻ. Theo bà thời gian qua, khi nhiều trang trại có ít hoặc không có nước trong dài hạn thì trang trại của bà không gặp phải vấn đề này. Với các kỹ thuật tiết kiệm nước, trang trại của Punyawong có thể lưu trữ nước mưa trên đất đủ lâu để vượt qua thời gian hạn hán. Chỉ trong một vài năm thực hiện, trang trại của bà Punyawong đã chứng minh chiến lược trên có thể giúp nhiều nông trại khác ở Thái Lan giải được “bài toán” đối phó với thiên tai.
Hiện nay, mô hình nông trại như của bà Punyawong đang được người dân Thái Lan hưởng ứng. Ở tỉnh Chiang Mai, ông Siphan Techaphan (56 tuổi) đã thành lập một trung tâm nông nghiệp hữu cơ nhằm đào tạo cho các nông dân địa phương sử dụng mô hình này. Hạn hán sẽ không còn là những hiện tượng “bất thường”, nó sẽ thường xuyên xảy đến với Thái Lan, vì vậy, những mô hình nông trại hữu cơ sẽ có ý nghĩa sống còn đối với nền nông nghiệp Thái Lan.