Chủ tịch nước thăm Cuba và dự ĐHĐ LHQ: Cam kết mạnh mẽ, mục tiêu lâu dài, ý nghĩa thiết thực

Nhận lời mời của Bí thư thứ Nhất Ban Chấp hành Trung ương Đảng Cộng sản Cuba, Chủ tịch nước Cuba Miguel Diaz-Canel, Chủ tịch nước Nguyễn Xuân Phúc sẽ thăm hữu nghị chính thức Cuba từ ngày 18-20/9. Tiếp đó, từ ngày 21-24/9, Chủ tịch nước sẽ tham dự Phiên thảo luận chung cấp cao Đại hội đồng Liên hợp quốc Khóa 76 và thực hiện một số hoạt động song phương tại Hoa Kỳ.

Chuyến thăm làm việc diễn ra khi Chủ tịch nước Nguyễn Xuân Phúc là nguyên thủ quốc gia đầu tiên thăm Cuba sau khi Cuba tổ chức thành công Đại hội lần thứ VIII Đảng Cộng sản Cuba, hoàn tất quá trình chuyển giao thế hệ lãnh đạo. Còn Việt Nam tổ chức thành công Đại hội Đảng lần thứ XIII, bầu ra ban lãnh đạo mới, đề ra đường lối chiến lược, kế hoạch phát triển đất nước từ nay đến 2030 và tầm nhìn 2045.

Trong khi đó, tại LHQ, Việt Nam còn hơn 3 tháng nữa sẽ hoàn tất việc đảm nhiệm cương vị Ủy viên không thường trực Hội đồng Bảo an nhiệm kỳ 2020-2021 và đã có những đóng góp tích cực, để lại nhiều dấu ấn đậm nét, được bạn bè quốc tế ghi nhận, đánh giá cao.

Tăng cường tình đoàn kết với Cuba

Người dân Việt Nam và Cuba có lẽ không ai không biết đến lời chia sẻ chân tình của Chủ tịch Hồ Chí Minh ví Việt Nam và Cuba như hai anh em sinh đôi và hai chiến sĩ tiên phong ở 2 nửa bán cầu, luôn canh giữ giấc ngủ cho nhau, và câu nói nổi tiếng của lãnh tụ cách mạng Cuba Fidel Castro rằng “Vì Việt Nam, Cuba sẵn sàng hiến dâng cả máu của mình”.

Việt Nam và Cuba thiết lập quan hệ ngoại giao vào ngày 2/12/1960. Dù cách xa nhau nửa vòng Trái đất nhưng hai nước luôn sát cánh bên nhau, dành cho nhau tình cảm đoàn kết thủy chung, sự ủng hộ tinh thần và vật chất hào phóng, vô tư, trong sáng.

Trong thời kỳ kháng chiến chống Mỹ cứu nước, Cuba là nước luôn đi đầu trong phong trào quốc tế ủng hộ Việt Nam và dành nhiều sự giúp đỡ về kinh tế, quân sự cho Việt Nam vào những thời khắc quan trọng của cuộc chiến tranh.

Về phần mình, Việt Nam luôn sát cánh, chia sẻ, góp phần đảm bảo an ninh lương thực cho Cuba thông qua việc cung cấp gạo ổn định và triển khai dự án hỗ trợ Cuba tăng cường sản xuất lúa gạo tại chỗ hơn chục năm qua; nhất quán lập trường đòi Mỹ dỡ bỏ ngay lệnh bao vây cấm vận đơn phương chống Cuba.

Những năm gần đây, quan hệ đoàn kết truyền thống, ủng hộ và hợp tác toàn diện anh em Việt Nam-Cuba không ngừng được quan tâm củng cố, thúc đẩy và phát triển trên mọi lĩnh vực.

Hai bên duy trì trao đổi thường xuyên đoàn các cấp thăm lẫn nhau, gần đây nhất có các chuyến thăm Cuba của Tổng Bí thư Nguyễn Phú Trọng (3/2018) và chuyến thăm Việt Nam của Chủ tịch Hội đồng Nhà nước và Hội đồng Bộ trưởng Cuba Migel Diaz-Canel (11/2018).

Trước tác động của đại dịch Covid-19, Lãnh đạo Cấp cao và các bộ, ngành hai nước tiếp tục duy trì trao đổi qua hình thức trực tuyến, gần đây nhất là Tổng Bí thư, Chủ tịch nước Nguyễn Phú Trọng và Bí thư thứ Nhất Ban Chấp hành Trung ương Đảng Cộng sản Cuba Raul Castro (9/2/2021), Tổng Bí thư Nguyễn Phú Trọng và Bí thư thứ Nhất Trung ương Đảng Cộng sản Cuba, Chủ tịch Miguel Diaz-Canel (5/5 và 27/7/2021), Chủ tịch nước Nguyễn Xuân Phúc và Bí thư thứ Nhất Trung ương Đảng Cộng sản Cuba, Chủ tịch Miguel Diaz-Canel (23/8/2021), Thủ tướng Chính phủ Phạm Minh Chính và Thủ tướng Manuel Marrero Cruz (1/7/2021).

Trao đổi thương mại song phương năm 2020 đạt 102 triệu USD, trong đó chủ yếu Việt Nam xuất siêu. Cuba nhập từ Việt Nam khoảng 300.000 - 400.000 tấn gạo/năm…

Theo Thứ trưởng Ngoại giao Đặng Hoàng Giang, mối quan hệ như những người bạn bè, anh em, tối lửa, tắt đèn có nhau giữa Việt Nam và Cuba đã được kiểm chứng qua những thăng trầm của lịch sử, vượt qua mọi rào cản ngôn ngữ và địa lý.

Trong bối cảnh đó, “chuyến thăm chính thức Cuba thể hiện chủ trương thúc đẩy quan hệ của Việt Nam với các đối tác ưu tiên, các nước bạn bè truyền thống; là dịp để Việt Nam khẳng định tình đoàn kết, sự ủng hộ mạnh mẽ đối với Cuba trong giai đoạn nhiều thách thức; thể hiện rõ bản sắc ngoại giao chân tình, thủy chung của Việt Nam với các nước bạn bè, anh em”.

Đại sứ Việt Nam tại Cuba Lê Thanh Tùng cho biết, trong chuyến thăm lần này, lãnh đạo hai nước sẽ cùng nhau đánh giá về thực trạng quan hệ hợp tác toàn diện song phương, tập trung trao đổi và thống nhất định hướng, cùng các biện pháp cụ thể nhằm tiếp tục nâng cao hiệu quả của các cơ chế hợp tác đã thiết lập trên các kênh quan hệ Đảng, Nhà nước, các bộ, ngành, tổ chức chính trị - xã hội, địa phương và doanh nghiệp hai nước, từng bước đưa quan hệ hợp tác kinh tế - thương mại và đầu tư song phương lên ngang tầm mối quan hệ chính trị tốt đẹp; tăng cường hợp tác và ủng hộ lẫn nhau tại các tổ chức quốc tế và diễn đàn đa phương.

Cam kết mạnh mẽ

Rời Cuba, Chủ tịch nước và Đoàn đại biểu cấp cao Việt Nam sẽ sang New York, Mỹ, dự Phiên thảo luận cấp cao ĐHĐ LHQ khóa 76.

LHQ cho đến nay vẫn được xem là một tổ chức toàn cầu lớn nhất thế giới với 193 thành viên, có chương trình nghị sự rộng khắp, trải dài từ chính trị- an ninh, cho đến kinh tế-xã hội và văn hóa.

Chính thức gia nhập LHQ ngày 20/9/1977, trong hơn 40 năm qua, quan hệ hợp tác Việt Nam-LHQ đã góp phần duy trì, củng cố môi trường hòa bình, an ninh và thuận lợi cho phát triển đất nước; thúc đẩy hội nhập quốc tế sâu rộng hơn và góp phần nâng cao vị thế, hình ảnh của Việt Nam trên trường quốc tế; làm sâu sắc hơn quan hệ của ta với các nước, các đối tác chủ chốt và bạn bè và tranh thủ một nguồn lực quan trọng phục vụ công cuộc phát triển đất nước.

Việt Nam cũng đã chủ động đóng góp tích cực và ngày càng thực chất đối với hoạt động của LHQ, trong đó có đề cao vai trò của LHQ và chủ nghĩa đa phương, thúc đẩy tôn trọng Hiến chương LHQ, luật pháp quốc tế, quan hệ bình đẳng, hợp tác phát triển giữa các quốc gia và quyền tự quyết của các dân tộc, phản đối hành động áp bức, xâm lược, cấm vận đơn phương trong quan hệ quốc tế.

Với những đóng góp của mình, Việt Nam đã được tín nhiệm bầu vào nhiều vị trí, cơ quan quan trọng của LHQ và ghi được nhiều “dấu ấn” Việt Nam tại các cơ quan như Hội đồng Nhân quyền LHQ, Hội đồng Kinh tế -Xã hội (ECOSOC), và đặc biệt là hai lần được bầu đảm nhiệm cương vị Ủy viên không thường trực Hội đồng Bảo an LHQ giai đoạn 2008-2009 và 2020-2021.

Phiên thảo luận cấp cao ĐHĐ LHQ hằng năm là sự kiện đa phương lớn nhất hành tinh. Sự kiện này quy tụ nhiều lãnh đạo, nguyên thủ các nước tham dự để cùng chia sẻ quan điểm, thể hiện nỗ lực chung giải quyết các vấn đề toàn cầu, từ các vấn đề an ninh đến phát triển, từ thách thức an ninh truyền thống như xung đột, phổ biến vũ khí hủy diệt hàng loạt, chạy đua vũ trang đến các thách thức phi truyền thống hoặc đang nổi lên gay gắt như phòng chống dịch bệnh, khủng bố, biến đổi khí hậu, an ninh lương thực, an ninh mạng…

Theo Đại sứ Đặng Đình Quý, Trưởng phái đoàn thường trực Việt Nam tại LHQ, trong bối cảnh đại dịch Covid-19, việc Chủ tịch nước tham gia và phát biểu tại tuần lễ cấp cao ĐHĐ và các hoạt động lớn nhất trong năm của LHQ có một ý nghĩa rất đặc biệt, thể hiện tinh thần trách nhiệm rất cao và cam kết rất mạnh của Việt Nam với cương vị là Ủy viên không thường trực Hội đồng Bảo an LHQ.

Đại sứ Đặng Đình Quý nhấn mạnh, "thảo luận trực tuyến là một vấn đề, nhưng đến trực tiếp đây nhằm đóng góp, tham gia trực tiếp vào cuộc thảo luận lớn tại diễn đàn lớn như thế này mới thể hiện được trách nhiệm của mình, mới đóng góp được thực sự hiệu quả vào cuộc thảo luận chung của các nguyên thủ quốc gia, lãnh đạo các nước trên toàn cầu về việc đối phó với những thách thức chung mà toàn nhân loại đang phải đối mặt".

Ngoài phiên thảo luận chính tại ĐHĐ, Chủ tịch nước sẽ dự 3 phiên họp cấp cao bao gồm phiên về hệ thống an ninh lương thực toàn cầu, phiên cấp cao về an ninh khí hậu tại Hội đồng Bảo an và phiên thảo luận cấp cao toàn cầu về ứng phó với đại dịch Covid-19.

“Tất cả những hoạt động này đều nhằm 3 mục tiêu trước mắt là ứng phó với đại dịch Covid-19, giải quyết hậu quả của đại dịch Covid-19 và phục hồi kinh tế xã hội sau đại dịch. Đây là những thách thức trực tiếp đối với chúng ta cũng như đối với toàn cầu.

Song song với việc đó thì đây là dịp để Chủ tịch nước trao đổi với nguyên thủ các quốc gia khác về những định hướng đối với toàn nhân loại, làm sao để tiếp tục thực hiện các Mục tiêu Phát triển Bền vững cho đến năm 2030. Đây cũng là những thách thức chung cho nên chuyến đi này vừa có ý nghĩa thiết thực trực tiếp với những việc trước mắt, đồng thời đối với những mục tiêu lâu dài”, Đại sứ Đặng Đình Quý nói.

Không chỉ có ngoại giao vaccine

Một trong những nội dung quan trọng của chuyến đi là nhằm triển khai mạnh mẽ chiến lược ngoại giao vaccine, vận động các nước, tổ chức quốc tế hỗ trợ về vaccine, trang thiết bị, vật tư y tế phòng chống Covid-19 và hợp tác phục hồi sau đại dịch.

Theo Đại sứ Lê Thanh Tùng, tại Cuba, Chủ tịch nước sẽ gặp gỡ và thúc đẩy những thỏa thuận lớn với Cuba về vaccine và công nghệ chuyển giao vaccine phòng Covid-19, trong đó có vaccine cho trẻ em.

Đến nay, Cuba là nước đầu tiên và duy nhất ở khu vực Mỹ Latinh-Caribe tự nghiên cứu thành công và đã phê duyệt sử dụng khẩn cấp 3 loại vaccine ngừa Covid-19 đạt hiệu quả và độ an toàn cao, gồm: Abdala, Soberana 02 và Soberana Plus; 2 ứng viên vaccine là Soberana 01 và Mambisa đang tiếp tục được thử nghiệm lâm sàng và triển vọng thành công cao.

Cuba cũng được ghi nhận là quốc gia đầu tiên trên thế giới tiến hành tiêm chủng ngừa Covid-19 cho trẻ em trong nhóm từ 2-18 tuổi.

“Cuba đã sớm bày tỏ sẵn sàng hợp tác với Việt Nam trong cuộc chiến chống Covid-19 thông qua cung cấp vaccine Abdala và chuyển giao công nghệ sản xuất vaccine này tại Việt Nam. Lãnh đạo cấp cao hai nước đặc biệt quan tâm, thống nhất và trực tiếp chỉ đạo các cơ quan chức năng khẩn trương triển khai thực hiện và dự kiến sẽ đạt kết quả cụ thể với việc ký kết văn kiện hợp tác, giao lô sản phẩm đầu tiên trong chuyến thăm chính thức Cuba sắp tới của Chủ tịch nước Nguyễn Xuân Phúc”.

Còn theo Thứ trưởng Đặng Hoàng Giang, tại LHQ, Chủ tịch nước sẽ gặp gỡ nhiều nguyên thủ quốc gia, các đối tác tại Mỹ để trao đổi các biện pháp phòng chống, phục hồi sau đại dịch; đồng thời thúc đẩy việc hỗ trợ, chuyển giao vaccine phòng Covid-19.

Chủ tịch nước cũng sẽ gặp các doanh nghiệp sản xuất vaccine hàng đầu của Hoa Kỳ để có được những cam kết chuyển giao sớm nhất, nhanh nhất, nhiều nhất vaccine có thể cho Việt Nam cũng như thuốc chữa bệnh, trang thiết bị, vật tư y tế phòng chống Covid-19.

Bên cạnh đó, với sự tham dự trực tiếp của hơn 100 nguyên thủ, lãnh đạo cấp cao các nước, ĐHĐ LHQ khóa 76 sẽ là dịp để lãnh đạo cấp cao Việt Nam tiến hành các cuộc tiếp xúc song phương, tiếp tục thúc đẩy hơn nữa quan hệ hợp tác giữa Việt Nam với các nước, nhất là các nước lớn, đối tác quan trọng và bạn bè truyền thống đi vào chiều sâu, hiệu quả; thông tin về những nỗ lực của Việt Nam trong kiểm soát và đẩy lùi dịch bệnh, khôi phục sản xuất, qua đó củng cố niềm tin, thu hút thêm vốn đầu tư của các nhà đầu tư, doanh nghiệp

Chuyến đi cũng là cơ hội để triển khai hiệu quả công tác đối ngoại Đảng, đối ngoại nhân dân, thúc đẩy quan hệ hợp tác chặt chẽ với Đảng Cộng sản Cuba, Đảng Cộng sản các nước và bạn bè cánh tả tại Hoa Kỳ, trong đó có những bạn bè có đóng góp quan trọng trong nỗ lực khắc phục hậu quả chiến tranh, nhất là chất độc da cam nhân dịp kỷ niệm 60 năm thảm họa da cam (1961-2021).

Đồng thời, chuyến đi còn nhằm thực hiện hiệu quả công tác người Việt Nam ở nước ngoài và triển khai kịp thời Kết luận 12 của Bộ Chính trị về công tác người Việt Nam ở nước ngoài trong tình hình mới; thể hiện sự tri ân đóng góp của bà con với công tác phòng, chống dịch Covid-19 trong nước.

Với những mục đích và nội dung đa dạng, chuyến thăm là một trong những hoạt động triển khai thiết thực ở cấp cao nhất chủ trương, đường lối đối ngoại của Đại hội XIII và Chỉ thị 25 về đẩy mạnh và nâng tầm đối ngoại đa phương, thể hiện mạnh mẽ thông điệp tới tất cả bạn bè quốc tế về hình ảnh đất nước Việt Nam năng động, đổi mới, khát vọng phát triển, yêu chuộng hòa bình, đóng góp tích cực và trách nhiệm vào công việc chung của LHQ và cộng đồng quốc tế và góp phần nâng cao vai trò và vị thế của Việt Nam ở tầm toàn cầu.

Thứ trưởng Đặng Hoàng Giang tin tưởng rằng, "chuyến đi của Chủ tịch nước Nguyễn Xuân Phúc tới New York tham dự ĐHĐ LHQ khóa 76 cũng như thăm chính thức Cuba trước đó sẽ đem lại được những kết quả tích cực và thực chất”.