Chuyến thăm 4 ngày (13-16/12) của Tổng thống Hàn Quốc đến Trung Quốc được kỳ vọng sẽ làm ấm mối quan hệ Trung – Hàn, đặc biệt là mục tiêu hàn gắn quan hệ kinh tế, sau hàng loạt tranh cãi quanh vấn đề triển khai Hệ thống phòng thủ tên lửa tầm cao giai đoạn cuối (THAAD).
Kết quả ông Moon thu hoạch được trong chuyến thăm lần này là các nhà lãnh đạo Trung Quốc bắt đầu có động thái tích cực, cởi mở hơn khi tuyên bố sẽ nối lại hợp tác kinh tế, thương mại với Hàn Quốc sau thời kỳ bị ảnh hưởng bởi các vấn đề chính trị.
Tuy nhiên, những thỏa thuận tương lai giữa Hàn Quốc và Trung Quốc cũng chính là “điều kiện” mà Bắc Kinh đưa ra, với mục tiêu cuối cùng là buộc Seoul tháo dỡ hệ thống phòng thủ tên lửa THAAD. Nói cách khác, chính quyền của ông Moon Jae–in phải đưa ra quyết định lựa chọn giữa quan hệ kinh tế với Trung Quốc hoặc hợp tác quốc phòng với Mỹ.
| Tổng thống Hàn Quốc Moon Jae – in và Chủ tịch Trung Quốc Tập Cận Bình tại Bắc Kinh ngày 14/12. (Nguồn: AP) |
Quan chức cấp cao thuộc Văn phòng Tổng thống Hàn Quốc, ông Cheong Wa Dae cho hay: “Mặc dù vấn đề THAAD chưa được giải quyết triệt để, nhưng chúng tôi hy vọng sẽ giảm thiểu tối đa căng thẳng và hiểu lầm trong quan hệ với Trung Quốc”.
Trong khuôn khổ chuyến thăm, hai nhà lãnh đạo đều cố gắng loại bỏ “những cảm giác khó chịu” về tranh cãi quanh vấn đề THAAD, nhằm tái thiết lập lòng tin và thắt chặt quan hệ bằng hàng loạt cuộc gặp cấp cao và hội đàm song phương. Với nỗ lực nhằm khôi phục quan hệ đôi bên vốn đang bị đình trệ, Tổng thống Moon Jae-in kêu gọi tăng cường trao đổi và hợp tác song phương trên mọi lĩnh vực chứ không chỉ giữa hai chính phủ.
Ông Moon xác nhận sẽ liên kết chính sách kinh tế của Hàn Quốc với sáng kiến “Vành đai và Con đường” của Trung Quốc. Về phần mình, Trung Quốc cũng đảm bảo thực thi cơ chế mở cửa, tạo điều kiện để gia tăng lượng khách du lịch Trung Quốc tới thăm Hàn Quốc, đặc biệt trong dịp Thế vận hội mùa Đông PyeongChang 2018.
Không thể phủ nhận mối quan hệ song phương Trung - Hàn có dấu hiệu được cải thiện sau chuyến công du của ông Moon, tuy nhiên giới phân tích nhận định khá thận trọng về tương lai mối quan hệ này khi vấn đề tranh cãi xung quanh THAAD vẫn chưa được giải quyết. Những cam kết của Trung Quốc về việc dỡ bỏ các biện pháp trừng phạt đối với Hàn Quốc nhiều khả năng chỉ là “tạm thời”, tùy thuộc vào thái độ thực thi của chính quyền Tổng thống Moon Jae–in đối với “chính sách ba không” từ phía Trung Quốc.
Trước đó, Bộ Ngoại giao Hàn Quốc đã đưa ra cam kết ba điểm của Chính phủ nước này gồm không xem xét triển khai thêm THAAD, không tham gia các mạng lưới phòng thủ tên lửa do Mỹ đứng đầu, hợp tác an ninh ba bên Hàn – Mỹ - Nhật không mở rộng thành một liên minh quân sự.
Thời gian qua, việc triển khai THAAD tại Hàn Quốc đã trở thành vật cản chính trong quan hệ Trung- Hàn. Trong khi cả Mỹ và Hàn Quốc đều nói rằng THAAD chỉ nhằm mục đích bảo vệ đất nước khỏi mối đe dọa hạt nhân từ Triều Tiên, Trung Quốc lại khẳng định động thái này gây ảnh hưởng đến an ninh quốc gia của mình và đưa ra hàng loạt biện pháp chế tài không chính thức đối với Hàn Quốc, cả về chính trị lẫn kinh tế, thương mại và văn hóa.