Cố vấn Bộ Ngoại giao Mỹ: Dù với bất kỳ hình thức nào, AUKUS không làm suy yếu vai trò trung tâm của ASEAN

Ông có thể chia sẻ những kết quả của chuyến đi tới Đông Nam Á cuối tháng 10 vừa qua?

Chuyến đi của tôi tới 3 nước Đông Nam Á là Thái Lan, Singapore và Indonesia là một trong những hoạt động thể hiện cam kết của chính quyền Tổng thống Joe Biden đối với ASEAN, sau một loạt chuyến thăm của các quan chức cấp cao Mỹ tới khu vực như chuyến thăm của Phó Tổng thống Mỹ Kamala Harris, Bộ trưởng Quốc phòng Mỹ Lloyd Austin, Đại sứ Mỹ tại Liên hợp quốc Linda Thomas-Greenfield và Thứ trưởng Ngoại giao Wendy Sherman.

Tất cả những điều đó cho thấy tầm quan trọng của ASEAN đối với nước Mỹ và mức độ cam kết của chúng tôi với các đồng minh và đối tác trong khu vực. Trong khuôn khổ chuyến thăm, tôi đã có cơ hội gặp gỡ các ngoại trưởng của cả 3 nước ASEAN, thảo luận về hợp tác ứng phó với đại dịch Covid-19, phục hồi kinh tế, chống biến đổi khí hậu và cam kết tuân thủ trật tự quốc tế dựa trên luật lệ mà các quốc gia đều hưởng lợi.

Chúng tôi cam kết tiếp tục tăng cường vai trò trung tâm của ASEAN và quan hệ đối tác chiến lược với ASEAN và các quốc gia thành viên.

Dư luận quốc tế hiện nay vẫn còn khá nhiều tranh luận liên quan tới thỏa thuận quốc phòng mới giữa ba nước Mỹ, Anh và Australia (AUKUS), ông có thể thông tin thêm về “sứ mệnh” của thỏa thuận này?

Về AUKUS, nước Mỹ tin rằng một khu vực Ấn Độ Dương-Thái Bình Dương tự do và rộng mở với tự do hàng hải thông qua các tuyến vận tải an toàn và cởi mở rất quan trọng đối với an ninh và sự thịnh vượng của tất cả các quốc gia trong khu vực.

Mỹ, Australia và Anh đều là những quốc gia có sự phụ thuộc lớn vào đại dương và thương mại đường biển. Đặc biệt, Australia cần có năng lực hải quân tiên tiến để bảo vệ chính mình cũng như đóng góp cho sự cân bằng chiến lược bền vững trong khu vực.

AUKUS thực sự là diễn đàn hợp tác công nghệ trong các lĩnh vực ngày càng quan trọng đối với khu vực như an ninh mạng, trí tuệ nhân tạo, điện toán lượng tử. AUKUS là khuôn khổ giúp Mỹ, Anh và Australia hợp tác sâu hơn về các công nghệ của tương lai. Chúng tôi muốn nói rõ rằng, Australia không và sẽ không tìm kiếm vũ khí hạt nhân.

Thêm nữa, AUKUS không hề thay thế quan hệ đối tác, liên minh hiện có của chúng tôi tại khu vực. AUKUS chỉ là một biểu hiện khác trong cam kết của chính quyền Tổng thống Biden nhằm tăng cường các liên minh và quan hệ đối tác.

Mỹ thừa nhận vai trò trung tâm của ASEAN nhưng nhiều chuyên gia lại đánh giá rằng AUKUS làm suy giảm vai trò trung tâm của ASEAN, ông đánh giá như thế nào về nhận định này?

AUKUS dù dưới bất kỳ hình thức cũng không làm suy yếu vai trò trung tâm của ASEAN. Hãy nhìn nhận rằng Mỹ càng tham gia nhiều thì càng tốt hơn cho khu vực. Ấn Độ Dương - Thái Bình Dương là một ưu tiên của chính quyền Tổng thống Biden.

Thông qua các hoạt động ngoại giao, kinh tế và an ninh, chúng tôi cam kết sâu sắc rằng Mỹ sẽ tham gia nhiều hơn bao giờ hết vào khu vực này. Điều đó cũng có nghĩa là chúng tôi tăng cường và đổi mới với các liên minh cũng như các đối tác, tổ chức khu vực hiện tại của mình, trong đó có cả ASEAN. Chúng tôi cũng đang phát triển những cách thức mới trong hợp tác đối tác ở khu vực. AUKUS là một ví dụ về điều đó.

Tình hình Myanmar đang là một trong những vấn đề quan trọng đối với ASEAN, ông đánh giá như thế nào về vấn đề này?

Tôi cho rằng các công cụ ngoại giao là ưu tiên trong vấn đề Myanmar, một thông điệp thống nhất giữa ASEAN và các đối tác về vấn đề này cũng rất cần thiết. Chúng tôi ủng hộ Đồng thuận 5 điểm của ASEAN về Myanmar và các quyết định của ASEAN liên quan tới vấn đề Myanmar. Chúng tôi tin rằng điều đó hoàn toàn chính đáng và được bảo đảm tùy vào hoàn cảnh.

Bên cạnh Nga, Trung Quốc, còn nhiều quốc gia cũng quan tâm tới tình hình Myanmar như Anh, Australia và cả EU. Về phía Mỹ, chúng tôi cam kết sẽ làm việc với các đồng minh và đối tác, trong đó có ASEAN để tìm ra những giải pháp cho vấn đề Myanmar.