| Ngoại trưởng Trung Quốc Vương Nghị (trái) trong cuộc gặp Phó Thủ tướng kiêm Bộ trưởng Ngoại giao New Zealand Winston Peters ở Wellington ngày 18/3. (Nguồn: AFP) |
Với Trung Quốc, Nam Thái Bình Dương có vai trò quan trọng, nhất là về kinh tế và an ninh. Ở chiều ngược lại, Trung Quốc là đối tác thương mại lớn nhất của Australia và New Zealand.
Sau thời gian dài căng thẳng bởi tác động từ cạnh tranh địa chính trị Mỹ-Trung, Bắc Kinh với Canberra và Wellington đang hướng tới cải thiện quan hệ. Chuyến thăm của ông Vương Nghị chính là nhằm triển khai mục tiêu đó.
Trước hết là trong lĩnh vực kinh tế. Australia đang muốn tìm cách tháo gỡ thêm hàng rào thuế quan từ phía Bắc Kinh, yếu tố khiến nước này thiệt hại tới 13 tỷ USD mỗi năm (kể từ năm 2020). Muốn vậy, Canberra không thể tiếp tục theo Washington áp đặt các biện pháp trừng phạt, chẳng hạn như loại gã khổng lồ viễn thông Trung Quốc Huawei khỏi việc triển khai mạng 5G ở Australia.
Với New Zealand, hiện hai bên đã thỏa thuận về phiên bản nâng cấp Hiệp định thương mại tự do Trung Quốc-New Zealand. Việc tiếp theo là sớm triển khai tham vấn và đàm phán về danh sách hạn chế thương mại dịch vụ, nâng hợp tác giữa hai nước lên một cấp độ mới.
Trong vấn đề an ninh, mối lo ngại chính của Trung Quốc là sự tham gia của Australia và có thể là cả New Zealand vào thỏa thuận an ninh ba bên giữa Mỹ, Anh và Australia (AUKUS) về việc chế tạo tầu ngầm chạy bằng năng lượng hạt nhân cho Australia.
Trong khi Canberra sẽ phải tìm cách trấn an Bắc Kinh về mục tiêu của AUKUS, thì Wellington có thể phải làm vừa lòng Bắc Kinh bằng việc giới hạn sự tham gia vào AUKUS trong các lĩnh vực ít nhạy cảm hơn như chiến tranh mạng, trí tuệ nhân tạo và phát triển tên lửa siêu thanh tầm xa.
Không vượt qua được các trở ngại này, quan hệ giữa Bắc Kinh với Canberra và Wellington chưa thể sớm trở lại bình thường.