Công tác người Việt Nam ở nước ngoài ngày càng được chú trọng

Kết luận số 12-KL/TW (KL12) đối với công tác về người Việt Nam ở nước ngoài NVNONN đã tác động tích cực ra sao đến công tác này, thưa Thứ trưởng?

Sau hơn hai năm triển khai, KL12 đã tạo được tác động và chuyển biến rất tích cực trên nhiều mặt công tác NVNONN.

Trước hết, phải khẳng định rằng KL12 đã nâng cao hơn nữa nhận thức và sự quan tâm của cả xã hội về vai trò của cộng đồng NVNONN trong sự nghiệp đại đoàn kết, huy động sức mạnh tổng hợp của dân tộc cho khát vọng xây dựng và phát triển đất nước phồn vinh, hạnh phúc. Công tác đối với NVNONN do đó ngày càng nhận được sự chú trọng và vào cuộc của cả hệ thống chính trị, ở các cấp, các ngành, các địa phương, được coi là một trong những ưu tiên ở các cơ quan đại diện (CQĐD) và điều quan trọng là được kiều bào ta hết sức hưởng ứng và trân trọng.

Với KL12, công tác về NVNONN thể hiện rõ hơn tình cảm và trách nhiệm của Đảng, Nhà nước trong việc chăm lo cho cộng đồng NVNONN. Tinh thần “chăm lo” và “trách nhiệm” ấy thực sự đi vào đời sống, được triển khai trên thực tế và đưa lại những kết quả rất thiết thực và ý nghĩa.

Công tác tham mưu, xây dựng chính sách đạt được những kết quả nổi bật. Ủy ban Nhà nước về NVNONN tiếp tục phối hợp với các cơ quan liên quan rà soát, kiến nghị sửa đổi, hoàn thiện các chính sách liên quan đến NVNONN, nhằm bảo đảm quyền lợi chính đáng của bà con trong các vấn đề về quốc tịch, xuất nhập cảnh, đầu tư, sở hữu tài sản…

Việc hỗ trợ kiều bào có địa vị pháp lý vững chắc, ổn định cuộc sống ở sở tại rất được quan tâm. Trong các hoạt động đối ngoại, lãnh đạo ta luôn đề nghị lãnh đạo các nước quan tâm, hỗ trợ, tạo điều kiện thuận lợi cho bà con sinh sống, học tập, làm việc. Khó khăn về địa vị pháp lý của kiều bào ở một số địa bàn đang dần được tháo gỡ hoặc được củng cố vững chắc như việc ngày 7/6 vừa qua, Slovakia đã chính thức công nhận cộng đồng người Việt là cộng đồng dân tộc thiểu số thứ 14 của nước này.

Song song với công tác bảo tồn và phát huy bản sắc văn hóa dân tộc, công tác tiếng Việt được quan tâm sâu sắc. Đề án Ngày tôn vinh tiếng Việt trong cộng đồng NVNONN, được Thủ tướng Chính phủ phê duyệt vào tháng 8/2022, có thể coi là đột phá trong công tác này, tạo động lực quan trọng thúc đẩy các hoạt động giảng dạy, học tập và đáp ứng nguyện vọng và nhu cầu thiết thực của cộng đồng.

Công tác đại đoàn kết, vận động và phát huy nguồn lực NVNONN được đặc biệt chú trọng. Các hoạt động kết nối, thu hút nguồn lực kiều bào được triển khai với nhiều hình thức đa dạng, mở rộng về số lượng và quy mô.

Chỉ riêng Ủy ban Nhà nước về NVNONN đã chủ trì, phối hợp tổ chức khoảng 30 hội thảo, hội nghị chuyên đề lấy ý kiến kiều bào về các vấn đề phát triển; diễn đàn, chương trình xúc tiến thương mại, đầu tư… Mới đây, Đề án Phát huy nguồn lực của NVNONN phục vụ phát triển đất nước trong tình hình mới được Thủ tướng Chính phủ phê duyệt (10/11/2023), sẽ là cơ sở quan trọng để đẩy mạnh công tác này hiệu quả và toàn diện hơn trong thời gian tới.

Với những nỗ lực nói trên của cả hệ thống, niềm tin của cộng đồng NVNONN đối với sự phát triển của đất nước, niềm tự hào dân tộc trong đồng bào ta ở xa Tổ quốc được củng cố và tăng cường. Bà con ngày càng chủ động và tích cực tham gia đóng góp nguồn lực kinh tế, tri thức cho Tổ quốc.

Năm 2023 là năm đầu tiên thực hiện Đề án Ngày Tôn vinh tiếng Việt trong cộng đồng NVNONN giai đoạn 2023-2030 (Đề án). Thứ trưởng có thể cho biết kết quả nổi bật của việc triển khai Đề án này trong năm qua?

Đề án Ngày Tôn vinh tiếng Việt là Đề án mang tính đột phá, nhằm cụ thể hóa chủ trương của Đảng và Nhà nước về công tác tiếng Việt. Việc triển khai Đề án trong năm 2023 với những hoạt động thiết thực đã ghi nhận kết quả tích cực, đặt nền móng cho việc triển khai hoạt động các năm tiếp theo.

Điều vui mừng trước hết là việc triển khai các hoạt động tôn vinh tiếng Việt năm 2023 của Ủy ban Nhà nước về NVNONN đã nhận được sự quan tâm, tham gia tích cực của các bộ, ban, ngành trong nước, các cơ quan đại diện NVNONN, các hội đoàn, cá nhân người Việt Nam ở khắp các châu lục.

Chúng tôi đã triển khai trên diện rộng, cả trong và ngoài nước, nhiều hoạt động phong phú, ý nghĩa, như: Tổ chức khóa tập huấn nghiệp vụ giảng dạy tiếng Việt cho giáo viên kiều bào; xây dựng thí điểm Tủ sách tiếng Việt và cung cấp sách phục vụ cộng đồng tại một số địa bàn như Nhật Bản, Áo, CH Czech, Hungary, Slovakia, Bỉ, Qatar; phối hợp, hỗ trợ cho các hoạt động như: Xây dựng website dạy tiếng Việt cho NVNONN của Trường Đại học Khoa học Xã hội và Nhân văn, Chương trình “Chào Tiếng Việt” và “Dấu ấn Việt Nam” của Đài Truyền hình Việt Nam (VTV4)… Ở nhiều nước, cộng đồng NVNONN phối hợp tích cực với CQĐD tổ chức các hoạt động hưởng ứng Ngày Tôn vinh tiếng Việt như: thành lập các Ban tiếng Việt chuyên trách trong hội đoàn; mở mới hoặc mở rộng quy mô các trường, lớp dạy và học tiếng Việt; thành lập “Diễn đàn Gìn giữ tiếng Việt ở nước ngoài”; tổ chức các hội thảo, tọa đàm… chia sẻ kinh nghiệm về phương pháp dạy và học tiếng Việt.

Đặc biệt là ngay trong năm đầu tiên triển khai Đề án, Cuộc thi Tìm kiếm Sứ giả tiếng Việt lần đầu tiên được tổ chức đã nhận được sự hưởng ứng rộng rãi của kiều bào và lựa chọn được năm Sứ giả là những người có nhiều thành tích, đóng góp trong quảng bá văn hóa, truyền cảm hứng, tạo động lực học tập và sử dụng tiếng Việt ở nước ngoài. Chuỗi hoạt động Ngày Tôn vinh tiếng Việt với điểm nhấn là Chương trình Gala Tiếng Việt thân thương được tổ chức đúng vào ngày 8/9/2023 là chương trình nghệ thuật được dàn dựng công phu, với thông điệp Tôn vinh tiếng Việt và kết quả công tác tiếng Việt trong thời gian qua.

Có thể thấy rằng các hoạt động phong phú đó bước đầu đã tạo được sân chơi, môi trường giao lưu cho bà con kiều bào; tạo cơ hội nâng cao năng lực tiếng Việt, đặc biệt với thế hệ trẻ sinh ra ở nước ngoài; đồng thời, khích lệ lòng tự hào dân tộc, tình yêu quê hương đất nước, góp phần củng cố khối đại đoàn kết dân tộc thông qua việc kết nối mạng lưới hội đoàn kiều bào, qua đó tạo hiệu ứng lan tỏa các giá trị cao đẹp của ngôn ngữ và văn hóa dân tộc.

Đâu là những trọng tâm công tác về NVNONN trong thời gian tới?

Trong thời gian tới, công tác NVNONN cần được triển khai mạnh mẽ và toàn diện hơn theo yêu cầu của Nghị quyết Đại hội Đảng XIII và KL12 của Bộ Chính trị, trong đó tập trung vào một số trọng tâm sau:

Thứ nhất, chú trọng công tác nghiên cứu, theo dõi, nắm bắt tình hình cộng đồng NVNONN để kịp thời tham mưu, kiến nghị với Đảng, Nhà nước ban hành, sửa đổi, bổ sung, hoàn thiện những chính sách liên quan đến NVNONN. Chú trọng triển khai hiệu quả những chủ trương, chính sách liên quan đến NVNONN, bảo đảm đồng bộ, thống nhất từ trung ương đến địa phương, từ trong ra ngoài.

Thứ hai, nâng cao nhận thức và ý thức trách nhiệm trong việc thực hiện chủ trương đại đoàn kết dân tộc đối với NVNONN. Chú trọng công tác vận động hướng tới kiều bào trẻ, lực lượng nòng cốt, những người có uy tín, ảnh hưởng trong cộng đồng. Kiên trì vận động những kiều bào còn định kiến để bà con yên tâm hướng về Tổ quốc, nhận thức và hành động phù hợp với lợi ích quốc gia - dân tộc.

Thứ ba, chú trọng công tác chăm lo, đầu tư nguồn lực cho công tác hỗ trợ NVNONN. Củng cố và phát huy hơn nữa vai trò của các hội đoàn NVNONN, để những hội đoàn này thực sự là hạt nhân, có uy tín, ảnh hưởng lớn để quy tụ, hỗ trợ, phát triển cộng đồng ngày càng đoàn kết, vững mạnh và hướng về quê hương.

Thứ tư, đẩy mạnh công tác huy động nguồn lực của NVNONN đóng góp cho sự phát triển của đất nước thông qua việc hoàn thiện cơ chế tiếp nhận, xử lý, phản hồi, vận dụng và phát huy hiệu quả các sáng kiến, ý kiến đóng góp của kiều bào; tăng cường tổ chức các hoạt động, hội nghị, hội thảo nhằm gắn kết doanh nhân, trí thức NVNONN với trong nước; phát huy nguồn lực và vai trò của kiều bào trong việc nâng cao vị thế quốc gia và tăng cường quan hệ hợp tác, hữu nghị giữa Việt Nam với các nước.

Thứ năm, đẩy mạnh hỗ trợ cộng đồng trong việc dạy và học tiếng Việt, giữ gìn bản sắc văn hóa dân tộc. Tăng cường công tác thông tin đối với NVNONN theo hướng đổi mới về nội dung và hình thức, có sức lan tỏa rộng rãi trong cộng đồng NVNONN.