Lần đầu tiên có một triển lãm mà họa sĩ của một nước lại vẽ tranh giúp một Đại sứ quán nước bạn để triển lãm tranh trên đất nước mình. Từ đâu mà Đại sứ có một ý tưởng thú vị như vậy?
Ý tưởng này đến tình cờ vào dịp Quốc khánh Việt Nam 2/9 năm ngoái khi một người bạn Ukraine là Phó Chủ tịch điều hành Quỹ văn hóa Ukraine Andrey Gorchakov đến gặp tôi và nói sẵn sàng hợp tác trong các hoạt động của Đại sứ quán.
| Đại sứ Nguyễn Hồng Thạch trao tặng Bằng khen và quà cảm ơn Phó Chủ tịch điều hành Quỹ văn hóa Ukraine Andrey Gorchakov. (Nguồn: ĐSQ Việt Nam Nam tại Ukraine) |
Sống ở Ukraine một năm, tôi hiểu các bạn Ukraine rất yêu hội họa và luôn có thói quen tăng nhau tranh. Tôi thấy các họa sĩ Ukraine rất sáng tạo trong nghệ thuật. Năm 2022 là năm kỷ niệm 30 năm thiết lập quan hệ ngoại giao Việt Nam-Ukraine nên tôi nghĩ sao không thử làm một triển lãm tranh về Việt Nam do các họa sĩ Ukraine vẽ... Thực tế là rất khó tổ chức triển lãm tranh của các họa sĩ Việt Nam vì riêng vận chuyển tranh sang làm triển lãm Đại sứ quán đã không có kinh phí rồi.
Nghĩ vậy tôi gợi ý ngay với bạn “liệu có thể tổ chức triển lãm tranh của các họa sĩ Ukraine về Việt Nam được không?” Không ngờ ông Andrey Gorchakov ủng hộ ngay và hứa sắp xếp giúp tôi cuộc gặp với Hội Họa sĩ quốc gia Ukraine.
Vào giữa tháng 9, ông Andrey Gorchakov dẫn tôi tới thăm Hội Họa sĩ quốc gia Ukraine. Vừa ngồi xuống bàn sau màn giới thiệu ngắn về Đại sứ với Chủ tịch Hội Konstantin Cherniavskyy, ông Gorchakov đã thao thao bất tuyệt về một triển lãm tranh Việt Nam do các họa sĩ Ukraine vẽ rồi quay sang hỏi tôi có phải thế không ngài Đại sứ. Tôi chỉ phải làm một việc rất đơn giản là nhắc lại ý nghĩa và nhấn mạnh đây là thế mạnh của các bạn Ukraine và rất mong sự hợp tác của Hội.
Chủ tịch Hội Họa sĩ quốc gia Ukraine Cherniavskyi rất hào hứng với sáng kiến và khẳng định sẽ thông báo ngay tới các chi hội nhằm phát động cuộc thi sáng tác trong thời gian sớm nhất. Tôi hỏi bạn liệu ông hình dung có thể huy động được bao nhiêu tranh và thật ngạc nhiên khi nghe bạn nói có thể kêu gọi được 100 bức tranh cho cuộc triển lãm.
Trong lần gặp sau, tôi đã mời các bạn đến Đại sứ quán để ký một thỏa thuận hợp tác, kết hợp mời cơm bạn nhằm tạo không khí gần gũi hợp tác. Cũng rất may cho Đại sứ là một số phu nhân của các bộ Đại sứ quán có tài nấu ăn nên ẩm thực bao giờ cũng là một “vũ khí” đối ngoại hiệu quả của Đại sứ quán.
Vào giữa tháng 10/2021, các bạn bắt đầu triển khai công việc cho triển lãm. Lúc đầu chúng tôi dự kiến tổ chức khai mạc vào đúng ngày 23/1, tròn 30 năm quan hệ Việt Nam-Ukraine. Trước đó chừng một tháng tôi đến gặp bạn để bàn chi tiết cho cuộc triển lãm.
Bạn đề nghị lùi sang tháng Hai, tôi vẫn còn chưa dám tin lắm về số lượng tranh. Rồi một hôm tôi cho anh em hỏi thẳng "bây giờ trong tay các ông có bao nhiêu tranh rồi". Bạn trả lời đã có 100 bức và tranh còn tiếp tục đến.
Đến đây, tôi thở phào nhẹ nhõm nhìn thấy triển vọng thành công của ý tưởng.
Con số cuối cùng của triển lãm còn nằm ngoài sức tưởng tượng của Đại sứ phải không?
Đúng vậy! Chưa tới 5 tháng kể từ khi ý tưởng nảy ra trong đầu đến lúc hoàn thành đã có tới 90 họa sĩ Ukraine gửi 200 tranh tham dự. Bản thân Chủ tịch Hội họa sĩ Cherniavskyy cũng vẽ tới 5 bức cho triển lãm.
Dự định ban đầu của chúng tôi là 2 gian trưng bày tranh nhưng cuối cùng triển lãm đã trải khắp 6 gian phòng. Hình ảnh Việt Nam qua lăng kính các họa sĩ Ukraine rất lung linh với các bức vẽ phong phú về phong cảnh và con người Việt Nam.
Có những bức tranh rất thân quen như một chị bán hoa, một chị bán bánh mì... Có nhiều họa sĩ đã lựa chọn vẽ về Vịnh Hạ Long nhưng đều theo cách nhìn riêng của các bạn. Quả thực mỗi bức tranh có giá trị hơn ngàn lời nói. Chúng tôi có đến 200 bức tranh nói giúp cho nhân dân hai nước hiểu nhau và gần gũi nhau hơn.
| Triển lãm tranh về Việt Nam thu hút bạn bè Ukraine đến chiêm ngưỡng. (Nguồn: ĐSQ Việt Nam tại Ukraine) |
Trong ngày đầu tiên khai mạc, triển lãm đã thu hút hơn 150 khách đến tham quan. Đại sứ quán hẳn đang có kế hoạch tiếp theo cho kho tranh phong phú này?
Quả thật là ngày khai mạc trở thành ngày hội không chỉ của Đại sứ quán mà cả của các họa sĩ. Khách tham quan đều đánh giá cao tác phẩm của các họa sĩ. Đợt này, triển lãm sẽ được mở cửa cho công chúng tham quan đến ngày 27/2 tại trụ sở của Hội Họa sĩ quốc gia Ukraine.
Sau đó, chúng tôi sẽ phối hợp với hội họa sĩ ở các địa phương và cộng đồng người Việt tổ chức ở các thành phố lớn như Kharkov, Odessa, Lvov.
Chúng tôi đã có một kho tranh sinh động thế này thì sẽ phải khai thác và truyền bá nó một cách hiệu quả nhất. Năm nay cũng kỷ niệm 30 năm thiết lập quan hệ ngoại giao giữa Việt Nam và Moldova - đất nước tôi đang kiêm nhiệm nhiệm kỳ, nên tôi dự định sẽ mang những bức tranh ý nghĩa này sang triển lãm tại đây.
Qua triển lãm, Đại sứ rút ra bài học gì trong việc sáng tạo các hoạt động giao lưu văn hóa?
Có thể thấy, thế mạnh của các bạn Ukraine là sáng tác nghệ thuật và vẽ tranh cũng như tặng tranh chính là văn hóa của người Ukraine. Khi chúng ta bấm vào đúng “huyệt”, khai thác được sở trường của bạn thì thành quả nhận được sẽ rất ngọt ngào.
Và thực tế, chỉ trong khoảng thời gian ngắn, các bạn đã hưởng ứng triển lãm rất nhiệt tình cùng với tình cảm đặc biệt dành cho Việt Nam. Các bạn cũng rất phấn khởi lần đầu tiên trong hơn 80 năm lịch sử của Hội Họa sĩ quốc gia Ukraine có một hoạt động đặc biệt như thế này.
Tại triển lãm, có những vị khách như một giáo viên dạy nhạc đã bày tỏ mong muốn được dạy nhạc cho sinh viên Việt Nam sang đây. Thực tế, số sinh viên Việt Nam theo học tại Ukraine hiện nay rất hạn chế, thậm chí những năm gần đây, vì nhiều lý do chúng ta còn không dùng hết số học bổng có được.
Theo tôi, còn rất nhiều tiềm năng để khai phá văn hóa giữa hai nước và sẽ rất đáng tiếc nếu bỏ lỡ một đất nước giàu văn hóa như Ukraine. Bởi vậy, Đại sứ quán sẽ cố gắng thông tin và phối hợp với trong nước để tăng số học sinh sang theo học tại Ukraine, cũng như tăng cường các hoạt động giao lưu văn hóa nghệ thuật.
| Những hình ảnh gần gũi về Việt Nam qua lăng kính các họa sĩ Ukraine. (Nguồn: ĐSQ Việt Nam tại Ukraine) |
Vậy đâu là những hoạt động trọng tâm trong năm nay của Đại sứ quán nhằm thúc đẩy công tác ngoại giao văn hóa, thưa Đại sứ?
Sau triển lãm này còn có rất nhiều hoạt động ngoại giao văn hóa mà chúng tôi dự định thực hiện trong năm 2022. Năm nay cũng là năm UNESCO kỷ niệm 250 năm ngày sinh của nữ thi sĩ Hồ Xuân Hương và 200 năm ngày sinh Nguyễn Đình Chiểu. Đại sứ quán đã thống nhất với Quỹ “Sáng kiến Ukraine” tổ chức hai buổi nói chuyện về thơ Lục Vân Tiên và gắn biển Nguyễn Đình Chiểu ở hai trường học của nước bạn.
Ngoài ra, chúng tôi cũng đã bàn bạc cùng với Hội Nhà văn Ukraine để tổ chức dịch Truyện Kiều của đại thi hào Nguyễn Du sang tiếng Ukraine, hay tổ chức đoàn của Nhà hát Múa rối nước Việt Nam sang biểu diễn vào mùa Hè năm nay...
Một dự án lớn khác mà Đại sứ quán cùng các bên đang triển khai là xây dựng vườn thiên nhiên và văn hóa Việt Nam tại Ukraine. Công trình này rất thiết thực và ý nghĩa khi nước bạn đã có vườn Nhật Bản, Hàn Quốc, Tây Tạng, Indonesia.... Mặc dù có nhiều khó khăn khi ngân sách làm ngoại giao văn hóa còn hạn chế, nhưng chúng tôi sẽ cố gắng huy động các nguồn lực xã hội hóa!
Xin cảm ơn Đại sứ!