Đại sứ Australia tại Việt Nam: Thủ tướng Phạm Minh Chính là một trong ba vị khách đặc biệt của Chính phủ Australia

Thủ tướng Chính phủ Phạm Minh Chính và Thủ tướng Australia Anthony Albanese trong chuyến thăm chính thức Việt Nam từ ngày 3-4/6/2023. (Ảnh: Nguyễn Hồng)

Xin Đại sứ cho biết ý nghĩa và kỳ vọng về chuyến thăm sắp tới của Thủ tướng Phạm Minh Chính và Phu nhân tới Australia, tham dự Hội nghị cấp cao đặc biệt kỷ niệm 50 năm quan hệ ASEAN-Australia và thăm chính thức Australia?

Đây là chuyến thăm cực kỳ quan trọng, diễn ra ngay sau khi hai nước kỷ niệm 50 năm quan hệ ngoại giao vào năm ngoái. Trong năm ngoái, gần như tất cả lãnh đạo quan trọng của Australia đã đến Việt Nam. Vào tuần tới, chúng tôi sẽ đón tiếp tất cả các nhà lãnh đạo ASEAN. Và trong số những nhà lãnh đạo đó, chỉ có ba người được mời thực hiện chuyến thăm song phương. Thủ tướng Phạm Minh Chính là một trong ba người đó. Điều này cho thấy Australia đánh giá cao tầm quan trọng của Việt Nam cũng như tầm quan trọng của mối quan hệ song phương mà chúng tôi kỳ vọng sẽ phát triển và được nâng cấp thông qua chuyến thăm sắp tới của Thủ tướng Việt Nam tới Australia.

Đại sứ Australia tại Việt Nam Andrew Goledzinowski. (Nguồn: VGP)

Có thể khẳng định năm năm 2023 và những tín hiệu tích cực trong năm 2024 sẽ mở ra rất nhiều cơ hội hợp tác giữa hai nước trong thời gian tới. Đại sứ muốn nhấn mạnh vào những lĩnh vực hợp tác nào?

Mối quan hệ song phương Việt Nam-Australia phát triển trên mọi lĩnh vực, nhưng có 5 lĩnh vực hợp tác đặc biệt sẽ là trọng tâm của chuyến thăm này. Đầu tiên là tăng cường hợp tác về chính trị và chiến lược. Việt Nam và Australia chia sẻ nhiều quan điểm rất giống nhau, như tự cường trong khu vực, tôn trọng luật pháp quốc tế và ủng hộ khu vực tự do và cởi mở.

Thứ hai là hợp tác kinh tế và thương mại. Theo đó, chúng tôi sẽ triển khai một chính sách kinh tế mới dành cho Việt Nam mà hai Thủ tướng sẽ công bố. Chúng tôi hy vọng, chính sách này sẽ thu hút thêm đầu tư của Australia vào Việt Nam.

Lĩnh vực thứ ba là giáo dục. Australia vốn là đối tác quan trọng của Việt Nam. Tôi cho rằng chúng ta có thể làm được nhiều hơn thế. Thủ tướng rất quan tâm đến giáo dục và sẽ tham dự một hội nghị bàn tròn về giáo dục ở Canberra, thu hút sự tham gia của tất cả các trường đại học Australia.

Lĩnh vực thứ tư là chuyển đổi năng lượng và ứng phó với biến đổi khí hậu. Thủ tướng Albanese đã công bố gói hỗ trợ 105 triệu USD hợp tác với Việt Nam để giúp thúc đẩy quá trình chuyển đổi quan trọng này trong chuyến thăm Việt Nam vào năm ngoái. Khi Ngoại trưởng Australia đến thăm Việt Nam năm ngoái, phía Australia cũng công bố khoản tiền bổ sung một khoản 95 triệu USD nhằm tăng cường thích ứng với khí hậu ở khu vực sông Mekong. Hai bên sẽ có nhiều cuộc thảo luận về các vấn đề này.

Và cuối cùng là lĩnh vực chia sẻ kiến thức, đổi mới sáng tạo và khoa học. Hiện tại, hai nước đang thúc đẩy hợp tác rất nhiều trong lĩnh vực này. Tôi biết rằng, Thủ tướng Phạm Minh Chính dành rất nhiều ưu tiên cho chuyển đổi số. Tôi hy vọng rằng, sẽ có nhiều ý tưởng hợp tác giữa hai quốc gia sẽ được thúc đẩy sau chuyến thăm sắp tới của Thủ tướng.

Đại sứ có vừa đề cập tới kỳ vọng quan hệ song phương sẽ phát triển và được nâng cấp thông qua chuyến thăm sắp tới của Thủ tướng Phạm Minh Chính tới Australia. Đại sứ có thể phân tích thêm?

Tôi cho rằng việc nâng cấp mối quan hệ song phương lên Đối tác chiến lược toàn diện là hoàn toàn đúng đắn. Trong chuyến thăm của Chủ tịch Quốc hội Vương Đình Huệ tới Australia vào cuối năm 2022, Chủ tịch Quốc hội Vương Đình Huệ và Thủ tướng Australia đã tuyên bố ý định hướng tới nâng tầm quan hệ hai nước. Năm ngoái Việt Nam đã nâng cấp quan hệ với ba nước đối tác quan trọng là Hàn Quốc, Nhật Bản và Hoa Kỳ. Tôi tin tưởng rằng hai Thủ tướng sẽ có bước đi quan trọng tiếp theo trong quan hệ giữa Australia và Việt Nam.

Hội nghị cấp cao đặc biệt kỷ niệm 50 năm quan hệ ASEAN-Australia là một sự kiện được lãnh đạo hai bên mong đợi. Theo Đại sứ ý nghĩa của hội nghị lần này đối với mối quan hệ Đối tác chiến lược toàn diện ASEAN-Australia là gì?

Hội nghị cấp cao đặc biệt ASEAN-Australia được tổ chức nhằm kỷ niệm 50 năm quan hệ đối tác đối thoại giữa Australia với ASEAN. Australia là quốc gia đầu tiên thiết lập quan hệ đối tác đối thoại với ASEAN và 4 năm trước Australia đã trở thành Đối tác chiến lược toàn diện đầu tiên của ASEAN. Vì vậy, có rất nhiều nội dung để thảo luận trong hội nghị lần này.

Chúng tôi muốn tăng cường hợp tác kinh tế với ASEAN. ASEAN hiện là đối tác thương mại quan trọng lớn thứ hai của chúng tôi, thậm chí hơn cả Hàn Quốc, Nhật Bản và Hoa Kỳ. Do vậy, chúng tôi muốn phát triển dựa trên điều đó và chúng tôi cũng muốn tăng cường hợp tác chiến lược và chính trị trong khu vực.

Nội dung của Hội nghị lần này có những nội dung nào nổi bật, thưa Đại sứ?

Hội nghị lần này sẽ đưa ra một số thông báo quan trọng về hợp tác kinh tế. Ngoài ra, còn có một số sự kiện bên lề quan trọng đang diễn ra ở Melbourne xoay quanh quá trình chuyển đổi năng lượng sạch, hợp tác hàng hải và vai trò lãnh đạo.

Chúng tôi đánh giá cao ASEAN. Chúng ta đang sống trong một khu vực và một thế giới ít an toàn hơn so với trước. ASEAN luôn đóng vai trò cho việc duy trì ổn định và đối thoại. Vì vậy, tại hội nghị lần này, chúng ta sẽ thảo luận về vai trò trung tâm của ASEAN. ASEAN là trung tâm trong chính sách chiến lược khu vực của Australia. Và chúng tôi hy vọng rằng hội nghị cấp cao này sẽ tăng cường hơn nữa vai trò của ASEAN trong việc duy trì ổn định, hòa bình và đối thoại trong khu vực.

Hiện nay, Australia đặt mục tiêu trở thành cường quốc năng lượng tái tạo. Điều này được kỳ vọng nằm trong các chủ đề chính của hội nghị đặc biệt lần này. Liệu Việt Nam có cơ hội hợp tác Australia trên khía cạnh này?

Đây là khía cạnh hợp tác tốt. Chúng ta hiểu rằng nhiên liệu hóa thạch không có tương lai. Đây là lí do vì sao Thủ tướng Việt Nam đưa ra cam kết nổi tiếng về đạt phát thải ròng bằng 0 vào năm 2050. Nó không chỉ liên quan tới nỗ lực giải cứu hệ sinh thái chúng ta đang sống, mà còn là việc duy trì cơ hội kinh tế rộng mở cho Việt Nam. Vì nếu Việt Nam không chuyển đổi sang chuỗi cung ứng sạch, sẽ rất khó để bán hàng hóa Việt Nam ra thị trường quốc tế.

Có một vài doanh nghiệp quan trọng của Australia sẽ gặp Thủ tướng trong vài ngày tới để bàn về các cơ hội đầu tư cụ thể. Vì Việt Nam có triển vọng tuyệt vời về năng lượng mặt trời, điện gió ngoài khơi và các nguồn năng lượng tái tạo khác. Nên đây là vấn đề đáng để hai nước cùng hợp tác.

Ngoài ra, thời gian tới hai nước sẽ thúc đẩy hợp tác đất hiếm, chất bán dẫn và công nghiệp công nghệ cao như thế nào, thưa Đại sứ?

Đây là câu hỏi hay và tôi không biết chắc câu trả lời. Song tôi biết rằng theo cơ quan Khảo sát Địa lý của Mỹ, Việt Nam có trữ lượng đất hiếm lớn thứ 2 thế giới. Còn Australia là nước khai thác mỏ và xử lý đất hiếm lớn thứ hai toàn cầu. Chúng tôi có thể cung cấp cho Việt Nam không chỉ về công nghệ để khai thác an toàn mà còn theo cách có lợi cho nền kinh tế và cộng đồng. Chúng tôi cũng có kết nối chuỗi cung ứng với Hàn Quốc và Nhật Bản, vốn sản xuất nhiều pin, chip máy tính. Do vậy tôi cho rằng đây có thể là vấn đề sẽ được đem ra thảo luận.

Có một số công ty Australia nghiêm túc muốn đặt vấn đề cụ thể với Thủ tướng Phạm Minh Chính. Và tôi nghĩ Thủ tướng hiểu rằng đó chính là tương lai. Nếu Việt Nam muốn thành một phần của tương lai, Việt Nam cần bắt đầu từ bây giờ. Và tôi tự tin rằng các bên có thể đưa ra quyết định và nắm bắt cơ hội trong tuần tới.