Kể từ khi Việt Nam và Australia chính thức thiết lập quan hệ Đối tác chiến lược, theo Đại sứ, lĩnh vực hợp tác nào là điểm nhấn nổi bật nhất trong năm 2018?
2018 là một năm cực kỳ ý nghĩa đối với quan hệ Việt Nam - Australia. Hai nước kỷ niệm 45 năm thiết lập quan hệ ngoại giao (26/2/1973 - 26/2/2018), 25 năm hợp tác nghiên cứu nông nghiệp và 20 năm hợp tác quốc phòng. Đặc biệt nhất, Việt Nam và Australia đã chính thức thiết lập quan hệ Đối tác chiến lược, đưa quan hệ song phương lên một tầm cao mới. Điều này chứng minh rằng hai quốc gia ngày càng tin tưởng và coi trọng lẫn nhau, từng bước cùng phát triển như những đối tác thiết thực.
Trên thực tế, quan hệ Đối tác chiến lược đồng nghĩa với việc hai Chính phủ sẽ hợp tác với nhau chặt chẽ hơn bao giờ hết. Quan hệ Việt Nam – Australia đang phát triển mạnh mẽ nhất trong suốt 45 năm kể từ khi hai nước thiết lập quan hệ ngoại giao. Chỉ trong năm 2018, Việt Nam và Australia đã đẩy mạnh chuyến thăm các cấp, lãnh đạo hai nước có nhiều cơ hội trao đổi quan điểm và kinh nghiệm lẫn nhau. Chuyến thăm lịch sử tới Australia của Thủ tướng Nguyễn Xuân Phúc tháng 3/2018 đã được tiếp nối nhanh chóng với các chuyến thăm Việt Nam của Toàn quyền Peter Cosgrove, Bộ trưởng Ngoại giao Julie Bishop và Chủ tịch Hạ viện Tony Smith. Hai nước đã thiết lập các cuộc họp thường niên giữa các Bộ trưởng Ngoại giao và Quốc phòng nhằm tăng cường đối thoại và xử lý các vấn đề đối ngoại, quốc phòng và an ninh khu vực.
| Đại sứ Craig Chittick và các quân nhân trong lễ xuất quân Bệnh viện dã chiến 2.1 của Việt Nam, ngày 1/10/2018 tại TP. HCM. (Nguồn: ĐSQ Australia) |
Về hợp tác phát triển, một trong những sự kiện đáng nhớ nhất trong năm 2018 là việc khánh thành cầu Cao Lãnh ở tỉnh Đồng Tháp. Đây là dự án viện trợ lớn nhất của Australia tại Đông Nam Á và cũng là dự án đầu tư lớn nhất vào Việt Nam kể từ khi xây dựng cầu Mỹ Thuận bằng nguồn vốn viện trợ không hoàn lại của Chính phủ Australia. Cầu Cao Lãnh giúp giảm thời gian di chuyển từ Đồng Tháp tới TP. Hồ Chí Minh và đang thay đổi cuộc sống của hơn 5 triệu người dân ở Đồng Tháp và các tỉnh lân cận. Trong những năm tới, cây cầu này sẽ là động lực quan trọng để Đồng bằng sông Cửu Long (ĐBSCL) tiếp tục phát triển, cũng như đóng góp vào quá trình chuyển đổi kinh tế của Việt Nam. Tôi có một niềm tin mạnh mẽ rằng cầu Cao Lãnh sẽ trở thành một biểu tượng bền vững của tình hữu nghị và mối quan hệ thân thiết giữa Australia và Việt Nam.
Tháng 10/2018, lần đầu tiên Việt Nam triển khai lực lượng cấp đơn vị độc lập trực tiếp tham gia gìn giữ hòa bình của Liên hợp quốc (Bệnh viện dã chiến 2.1) - một trong những thành tựu đối ngoại quan trọng nhất của Việt Nam trong năm 2018. Australia rất tự hào đã hỗ trợ Việt Nam thực hiện bước chuyển quan trọng trên trường quốc tế, bao gồm việc đào tạo tiếng Anh cho các cán bộ quân y và cung cấp các thiết bị y tế thiết yếu cho nhiệm vụ gìn giữ hòa bình của họ. Australia cũng điều hai máy bay quân sự cỡ lớn C17, chở các sĩ quan và thiết bị sang Nam Sudan. Đây cũng là lần đầu tiên quân đội Việt Nam hợp tác với một quốc gia triển khai lực lượng ra nước ngoài, một minh chứng rõ nét cho mức độ tin cậy cao giữa hai nước, cùng chia sẻ tầm nhìn về việc xây dựng, giữ gìn cộng đồng khu vực và quốc tế an toàn, cởi mở, thịnh vượng.
Hợp tác nông nghiệp luôn được hai nước coi trọng và quan tâm thúc đẩy. Năm qua, sau trái vải, xoài và thanh long của Việt Nam có mặt tại Australia. Đại sứ có nhận xét gì về triển vọng xuất khẩu nông sản của Việt Nam sang Australia?
Australia luôn chú trọng hỗ trợ phát triển các sản phẩm nông nghiệp Việt Nam, bao gồm thủy sản, gạo, chè, cà phê và gỗ. Chúng tôi tin rằng gia tăng trao đổi thương mại trong nông nghiệp sẽ tốt cho cả Australia và Việt Nam, bổ sung vào các thế mạnh của mỗi nước.
| Hơn 25 năm qua, Chính phủ Australia đã đầu tư 100 triệu AUD cho 170 dự án tại Việt Nam, đồng thời cung cấp hàng trăm học bổng sau đại học tại Australia cho các nghiên cứu sinh Việt Nam. |
Về các mặt hàng xuất khẩu, Australia chủ yếu xuất khẩu sản phẩm thô, sau đó được chế biến và gia tăng giá trị tại Việt Nam như lúa mì, lúa mạch, bông và gia súc. Chúng tôi cũng xuất khẩu các loại quả không được trồng ở nước các bạn như anh đào và các sản phẩm chất lượng cao, được người tiêu dùng Việt Nam yêu thích như thịt, rượu vang và các sản phẩm từ sữa. Ở chiều ngược lại, Việt Nam xuất khẩu các sản phẩm không được trồng hoặc sản xuất phổ biến ở Australia như trái cây nhiệt đới, hải sản, gạo, trà, cà phê và các sản phẩm từ gỗ.
Việt Nam cần làm tốt hơn nữa khâu an toàn thực phẩm, tăng cường sức đề kháng cho gia súc và các loại cây ăn quả để có thể xuất khẩu nhiều loại sản phẩm hơn nữa sang các thị trường nước ngoài như Australia. Chúng tôi cam kết sẽ tiếp tục hỗ trợ Việt Nam đạt được mục tiêu trên qua các chương trình cải thiện an toàn thực phẩm và kiểm soát dịch bệnh.
Được biết Trung tâm Nghiên cứu Nông nghiệp Quốc tế Australia (ACIAR) đã hợp tác hiệu quả với Việt Nam, góp phần giảm nghèo và cải thiện thu nhập cho nông dân. Đại sứ có thể chia sẻ một số câu chuyện khi làm việc với nông dân Việt Nam?
Hợp tác trong các ngành nông nghiệp và lâm nghiệp do ACIAR hỗ trợ tài chính có ý nghĩa rất quan trọng trong quan hệ song phương Australia - Việt Nam, mang lại những tiến bộ về khoa học và công nghệ, góp phần xóa đói giảm nghèo ở Việt Nam. Một số ví dụ về tác động tích cực của sự hợp tác này như nghiên cứu và phát triển thành công các đồn điền keo và bạch đàn, ngành công nghiệp hàu được mở rộng nhanh chóng, các loại rau và hoa quả từ khu vực Tây Bắc đã thâm nhập thị trường thành công.
Hơn 25 năm qua, Chính phủ Australia đã đầu tư 100 triệu AUD cho 170 dự án tại Việt Nam, đồng thời cung cấp hàng trăm học bổng sau đại học tại Australia cho các nghiên cứu sinh Việt Nam. Nhiều người trong số đó hiện là những nhà nghiên cứu nông nghiệp hàng đầu tại Việt Nam. Australia có chuyên môn nghiên cứu và phát triển nông nghiệp cao, sẵn sàng chia sẻ kinh nghiệm giải quyết các vấn đề hiệu quả hơn với các nhà khoa học và nông dân Việt Nam.
Trong thời gian làm việc tại Việt Nam, tôi đã có cơ hội thăm một số dự án của ACIAR tại Sơn La và Mộc Châu, gặp gỡ những người nông dân ở đây. Tôi rất ngạc nhiên và vui mừng khi thấy cách những người nông dân này cải thiện kế sinh nhai và thay đổi cuộc sống của họ. Ở một dự án khác của ACIAR, chúng tôi đã giúp liên kết các nhà sản xuất nông sản Tây Bắc đến các thị trường ở Hà Nội, Quảng Ninh và các thành phố lớn khác.
Thông qua các dự án của ACIAR, Australia có thể chia sẻ chuyên môn về trồng trọt, chăn nuôi, sản xuất, đảm bảo chất lượng và an toàn thực phẩm, thực hành tiết kiệm nước, quản lý rừng, và nuôi trồng thủy sản tới nông dân Việt Nam. Với chiến lược hợp tác nghiên cứu mới của ACIAR (2017-2027), tôi tin tưởng hợp tác nghiên cứu nông nghiệp giữa Việt Nam và Australia sẽ tiếp tục phát triển và mang lại nhiều lợi ích hơn cho người dân Việt Nam, đặc biệt là người nghèo ở các vùng nông thôn Tây Bắc, Tây Nguyên và ĐBSCL.
Xuân Kỷ Hợi 2019 sắp tới, Đại sứ có thể chia sẻ với bạn đọc của TG&VN cảm nhận về ngày Tết ở Việt Nam?
Tết là một dịp lễ quan trọng của người Việt Nam vì họ được quây quần bên gia đình mình. Tiếc rằng năm nay, tôi sẽ phải ăn Tết Việt Nam một mình vì gia đình phải trở về Australia để bắt đầu năm học mới. Tôi khá buồn vì điều này nhưng sẽ nhân cơ hội được nghỉ lễ để dành thời gian cho bạn bè ở Hà Nội. Và hơn hết, tôi muốn được tận hưởng một Hà Nội yên tĩnh, chậm rãi và không có quá nhiều xe cộ.
Cuối cùng, tôi xin gửi tới bạn đọc Báo Thế giới và Việt Nam những lời chúc tốt đẹp nhất nhân dịp Tết này, chúc các bạn và gia đình có một năm mới an lành, hạnh phúc và thịnh vượng! Chúc cho quan hệ song phương Việt Nam – Australia ngày càng phát triển và thân thiết hơn nữa!
Xin cảm ơn Đại sứ!