Đại sứ Hà Kim Ngọc phát biểu về chuyến thăm chính thức Hoa Kỳ của Phó Thủ tướng Phạm Bình Minh

Tiếp đà phát triển

Đại sứ Hà Kim Ngọc cho rằng, chuyến thăm của Phó Thủ tướng, Bộ trưởng Ngoại giao Phạm Bình Minh có ý nghĩa quan trọng đối với quan hệ Đối tác Toàn diện Việt Nam – Hoa Kỳ, vừa nhằm thúc đẩy các nội dung hợp tác cụ thể, đồng thời chuẩn bị cho những chuyến thăm và hoạt động đối ngoại quan trọng giữa hai nước trong thời gian tới.

Nếu chuyến thăm Hoa Kỳ năm 2017 là nhằm xây dựng quan hệ, tìm hiểu chính sách của Chính quyền mới của Hoa Kỳ, và bảo đảm duy trì đà phát triển của quan hệ Đối tác Toàn diện, thì chuyến thăm lần này của Phó Thủ tướng, Bộ trưởng sẽ góp phần tăng cường hiểu biết lẫn nhau và xây dựng lòng tin giữa hai nước.

Tiếp nối đà phát triển quan hệ của hai nước, trong những tháng đầu năm 2019, hợp tác Việt Nam - Hoa Kỳ tiếp tục được củng cố và phát triển thực chất thông qua nhiều hoạt động trên nhiều lĩnh vực và trao đổi đoàn các cấp. Nổi bật là chuyến thăm Hoa Kỳ của Ủy viên Bộ Chính trị, Bộ trưởng Bộ Công an, Đại tướng Tô Lâm (22-28/4); Ủy viên Bộ Chính trị, Trưởng Ban Kinh tế Trung ương Nguyễn Văn Bình (6-11/4) và Bộ trưởng Chủ nhiệm Văn phòng Chính phủ Mai Tiến Dũng (9-13/4), cùng các chuyến thăm của lãnh đạo các Bộ Ngoại giao, Quốc phòng, Công Thương, Khoa học - Công nghệ...

Đại sứ Hà Kim Ngọc cho biết, ngày 26/3 vừa qua tại Washington D.C đã diễn ra Hội thảo “Khắc phục hậu quả chiến tranh: Chặng đường hòa giải và hợp tác tương lai giữa Việt Nam và Hoa Kỳ” do Ban Chỉ đạo quốc gia về khắc phục hậu quả bom mìn và chất độc hóa học sau chiến tranh phối hợp cùng Cơ quan Phát triển quốc tế Hoa Kỳ tổ chức, với sự chủ trì của Thứ trưởng Bộ Quốc phòng Nguyễn Chí Vịnh và Thượng Nghị sỹ Patrick Leahy, Phó Chủ tịch Uỷ ban Chuẩn chi Thượng viện Hoa Kỳ. Trước đó, Thứ trưởng thường trực Bộ Ngoại giao Bùi Thanh Sơn đã đồng chủ trì Đối thoại thường niên về Chính trị - An ninh - Quốc phòng lần thứ 10. Cũng trong đầu năm 2019, hai nước tiến hành các Đối thoại An ninh năng lượng lần thứ hai (12/4) và Nhân quyền lần thứ 23 (15/5). Hội nghị Thượng đỉnh doanh nghiệp Việt Nam – Hoa Kỳ 2019 đã diễn ra tại Hà Nội thu hút sự tham gia của khoảng 200 doanh nghiệp Việt Nam và Hoa Kỳ để kỷ niệm 25 năm hợp tác thương mại và đầu tư.

Về phía Hoa Kỳ, Tổng thống Donald Trump đã dự Thượng đỉnh Hoa Kỳ - Triều Tiên lần thứ 2 ngày 27-28/2 tại Hà Nội. Việc đăng cai tổ chức hội nghị này vừa thể hiện sự đóng góp của Việt Nam vào việc thúc đẩy hòa bình, an ninh, ổn định, hợp tác ở khu vực và thế giới, đồng thời thể hiện bước phát triển mới trong quan hệ song phương khi hai nước trở thành đối tác phối hợp xử lý các vấn đề quốc tế và khu vực, trong đó có tiến trình đàm phán hòa bình trên Bán đảo Triều Tiên. Với sự kiện này, Tổng thống Hoa Kỳ đã thăm Việt Nam lần thứ hai chỉ trong vòng 15 tháng và đây là điều chưa từng có trong quan hệ hai nước. Bên cạnh các chuyến thăm của các quan chức Bộ Ngoại giao, Đại diện Thương mại Hoa Kỳ, Nông nghiệp và doanh nghiệp, đoàn 10 Thượng nghị sĩ Hoa Kỳ do Thượng nghị sĩ Patrick Leahy (Dân chủ - Vermont) đã thăm Việt Nam và tham dự lễ khởi công dự án tẩy độc dioxin tại sân bay Biên Hòa.

“Có thể nói, quan hệ giữa Hoa Kỳ và Việt Nam trong năm 2019 sẽ tiếp tục phát triển mạnh mẽ, trong đó chuyến thăm của Phó Thủ tướng, Bộ trưởng Ngoại giao Phạm Bình Minh sắp tới sẽ là dịp để hai bên đánh giá toàn diện và thúc đẩy hợp tác mọi mặt giữa hai nước, tạo thuận lợi cho công tác chuẩn bị các sự kiện lớn khác sẽ diễn ra từ nay tới năm 2020, khi hai nước kỷ niệm 25 năm thiết lập quan hệ ngoại giao (1995-2020)”, Đại sứ Hà Kim Ngọc nhấn mạnh.

Nổi bật trên nhiều phương diện

Theo Đại sứ Hà Kim Ngọc, có ba nét nổi bật nhất trong quan hệ Việt Nam và Hoa Kỳ thời gian gần đây. Thứ nhất, đà hợp tác tích cực được duy trì và không ngừng mở rộng. Quan hệ Đối tác Toàn diện phát triển ngày càng sâu, đa dạng, thực chất và hiệu quả trên cơ sở tôn trọng hệ thống chính trị, độc lập, chủ quyền lãnh thổ của nhau. Hợp tác chính trị-ngoại giao đạt nhiều dấu mốc quan trọng với các chuyến thăm và cuộc gặp thường xuyên giữa lãnh đạo cấp cao hai nước. Trong nhiệm kỳ của Tổng thống Donald Trump, 9 trụ cột hợp tác từ chính trị-ngoại giao, kinh tế-thương mại-đầu tư, khoa học-công nghệ, đến quốc phòng-an ninh, văn hóa, giáo dục và giao lưu nhân dân tiếp tục phát triển mạnh mẽ vì lợi ích của nhân dân hai nước. Việc Tổng thống Donald Trump đã tới Việt Nam lần thứ hai vừa qua là sự khẳng định quan hệ Hoa Kỳ - Việt Nam như một biểu tượng cho tiến trình “gác lại quá khứ, vượt qua khác biệt, phát huy tương đồng, hướng tới tương lai”.

Thứ hai, hợp tác kinh tế-thương mại, quốc phòng-an ninh là điểm sáng trong quan hệ hai nước trong những năm qua. Kinh tế, thương mại, đầu tư đã, đang và tiếp tục là trọng tâm, là động lực phát triển cho quan hệ chung giữa hai nước. Hoa Kỳ hiện là một trong những đối tác thương mại lớn nhất của Việt Nam. Kim ngạch thương mại song phương năm 2018 đạt kỷ lục 60,3 tỷ USD. Việt Nam cũng là một trong những thị trường xuất khẩu lớn nhất của Hoa Kỳ tại Đông Nam Á với mức độ tăng trưởng nhanh. Hàng năm, lượng khách du lịch Hoa Kỳ đến Việt Nam tăng nhanh, năm 2018 đã có gần 700.000 lượt du khách Hoa Kỳ tới Việt Nam.

Về quốc phòng an ninh, hai nước đã đạt nhiều tiến triển tích cực thông qua triển khai kế hoạch hành động 2018 -2020 về hợp tác quốc phòng và ký các bản ghi nhớ hợp tác về chống tội phạm xuyên quốc gia và phòng chống buôn bán động vật và thực vật hoang dã cũng như nhiều hoạt động hợp tác khác. Hợp tác khắc phục hậu quả chiến tranh, nâng cao năng lực hàng hải, hợp tác không quân, quân y, tham gia lực lượng gìn giữ hòa bình Liên hợp quốc được đẩy mạnh. Tháng 3/2018, tàu sân bay Carl Vinson của Hoa Kỳ lần đầu tiên thăm Việt Nam và đặc biệt Hoa Kỳ đã hỗ trợ ta hoàn thành tẩy độc sân bay Đà Nẵng và vừa khởi công dự án tẩy độc sân bay Biên Hòa tháng trước cũng như hỗ trợ các nạn nhân chiến tranh.

Thứ ba, quan hệ Đối tác Toàn diện Việt Nam - Hoa Kỳ không chỉ phát triển trên bình diện song phương mà hai bên còn phối hợp chặt chẽ tại các diễn đàn đa phương và khu vực như APEC, ASEAN, EAS, ARF… vì hòa bình, ổn định, hợp tác và phát triển của khu vực. Tại Cuộc họp SOM ASEAN – Hoa Kỳ tháng 3/2019 với sự tham dự của Thứ trưởng Ngoại giao Nguyễn Quốc Dũng, hai bên nhất trí tăng cường quan hệ Đối tác Chiến lược ASEAN - Hoa Kỳ, ủng hộ vai trò trung tâm của ASEAN trong cấu trúc khu vực Ấn Độ Dương - châu Á - Thái Bình Dương. Điểm nổi bật là Việt Nam giờ đây trở thành đối tác an ninh mới của Hoa Kỳ cùng phối hợp xử lý các vấn đề quốc tế và khu vực, chủ động đóng góp có trách nhiệm vào tiến trình hòa giải đối với các vấn đề có ảnh hưởng tới hòa bình, an ninh, ổn định toàn cầu. Điều này thể hiện rõ qua việc ta đăng cai tổ chức Thượng đỉnh Hoa Kỳ - Triều Tiên lần thứ 2. Hoa Kỳ đánh giá cao đóng góp tích cực và có trách nhiệm của Việt Nam đối với vấn đề Bán đảo Triều Tiên - một vấn đề có tầm quan trọng chiến lược ở khu vực và toàn cầu, góp phần kiến tạo hòa bình.

Quan hệ song phương cũng được tích cực mở rộng trên các lĩnh vực khác như khoa học - công nghệ, giao lưu nhân dân, văn hóa giáo dục…, ví dụ như dự án Đại học Fulbright đã đi vào hoạt động tại Việt Nam từ năm 2017, tăng cường hợp tác giữa các tỉnh thành của Việt Nam với các bang, thành phố giàu tiềm năng của Hoa Kỳ như các bang Alaska, Arizona, Colorado, Maryland, Nevada, Virginia, thành phố Los Angeles…. Đồng thời, hai bên cũng kịp thời xử lý và kiểm soát các vấn đề có thể tác động đến tổng thể quan hệ hai nước như vấn đề thâm hụt thương mại, nhận trở lại người Việt phạm tội tại Hoa Kỳ…

Có thể nói, quan hệ hai nước giờ đây đã được triển khai hiệu quả, thực chất trên các phạm vi song phương, khu vực và toàn cầu, mang lại lợi ích cho nhân dân hai nước và góp phần thúc đẩy hòa bình, hữu nghị, hợp tác phát triển của khu vực và thế giới.