“Để nông sản Việt Nam rộng đường vào Saudi Arabia nói riêng và khu vực Trung Đông nói chung, các sản phẩm Việt cần có chứng chỉ Halal, trang bị thương hiệu có bao bì rõ ràng, uy tín để tạo dựng được lòng tin tại thị trường tiêu chuẩn cao, quan trọng này”.

Đại sứ Việt Nam tại Saudi Arabia Hoàng Hữu Anh đã chia sẻ với Báo Thế giới & Việt Nam về những “bí kíp bỏ túi” để các sản phẩm Việt có thể dễ dàng có chỗ đứng tại thị trường Saudi Arabia nói riêng và khu vực Trung Đông nói chung.

Xin Đại sứ cập nhật tình hình xuất khẩu nông sản của Việt Nam sang Saudi Arabia từ đầu năm đến nay. Theo Đại sứ, điểm sáng trong xuất khẩu các mặt hàng này là gì và đâu là tiềm năng để hai bên tiếp tục cùng nhau khai thác?

Trước hết phải nói rằng, quan hệ Việt Nam và Saudi Arabia đang trong đà phát triển rất tích cực và toàn diện trên các mặt, được thể hiện rất rõ trong trao đổi thương mại song phương.

Trong mười tháng đầu năm 2025, tổng kim ngạch thương mại đạt 2,72 tỷ USD, trong đó Việt Nam xuất khẩu khoảng 1,71 tỷ USD, tăng 29,3% và nhập khẩu 1 tỷ USD, giảm 14% so với cùng kỳ. Điều này cho thấy tốc độ xuất khẩu hàng Việt Nam vào thị trường Saudi Arabia đang có mức tăng trưởng đáng mừng.

Thương mại nông sản nói riêng và hợp tác trong lĩnh vực lương thực, nhu yếu phẩm có ý nghĩa chiến lược khi nhìn vào bối cảnh đặc thù của Saudi Arabia. Đây là một quốc gia có diện tích hơn 2,1 triệu km² với 35 triệu người, nhưng chỉ có khoảng 1,5% đất đai có thể canh tác được và nguồn nước chủ yếu (khoảng 80%) phụ thuộc vào các nhà máy lọc nước biển. Hàng năm Saudi Arabia phải nhập khẩu khoảng 35 tỷ USD nông sản. Do đó, đây chính là một thị trường trọng điểm mà doanh nghiệp Việt Nam cần nỗ lực khai thác.

Điều cần lưu ‎ý là thị trường này có tính cạnh tranh rất cao. Với hơn 15 triệu người nước ngoài sinh sống và làm việc, kéo theo một mạng lưới doanh nghiệp nhập khẩu đa quốc gia rất năng động, hàng nông sản Việt Nam không chỉ cạnh tranh với nhau, mà còn phải cạnh tranh trực tiếp với các đối thủ nặng ký từ Mỹ, châu Âu, Oman, Yemen, Ai Cập, Thổ Nhĩ Kỳ, Morocco... Mỗi quốc gia này đều có những lợi thế và đã xây dựng được một vị thế nhất định trên thị trường.

Xin Đại sứ cho biết, thị hiếu tiêu dùng của người dân Saudi Arabia đối với các sản phẩm nông sản nhập khẩu, có thương hiệu rõ ràng ra sao?

Người tiêu dùng Saudi Arabia có mức thu nhập cao và yêu cầu khắt khe đối với các loại hàng hóa, sản phẩm. Do đó, có một số đặc điểm thị hiếu nổi bật tại nước này như sau:

Thứ nhất, chất lượng sản phẩm là yếu tố tiên quyết. Người tiêu dùng tại đây sẵn sàng chi trả cho những sản phẩm có chất lượng vượt trội, đảm bảo độ tươi ngon, an toàn vệ sinh thực phẩm tuyệt đối và hình thức đẹp mắt.

Thứ hai, nhận diện thương hiệu rõ ràng. Người tiêu dùng Saudi Arabia rất coi trọng sự minh bạch. Một sản phẩm có bao bì chuyên nghiệp, ghi rõ nguồn gốc xuất xứ, thông tin về nhà sản xuất và các chứng nhận quốc tế (như Global G.A.P., HACCP) hoặc chứng nhận Halal rõ ràng sẽ dễ chiếm được lòng tin hơn.

Thứ ba, trung thành với thương hiệu uy tín. Một khi đã tin tưởng vào một thương hiệu, họ có xu hướng trung thành rất cao. Do đó, việc xây dựng danh tiếng và duy trì chất lượng ổn định ngay từ đầu là vô cùng quan trọng.

Đại sứ có thể chia sẻ một số kinh nghiệm xây dựng thương hiệu của sở tại mà Việt Nam có thể tham khảo, học hỏi?

Saudi Arabia cũng đang rất nỗ lực hiện thực hóa Kế hoạch Tầm nhìn 2030. Theo đó, các doanh nghiệp Saudi Arabia ở mọi mức độ và quy mô đều rất coi trọng xây dựng thương hiệu và vươn tầm quốc tế.

Đầu tiên đó là chất lượng sản phẩm. Tiếp theo là đầu tư bài bản cho bao bì và nhận diện thương hiệu. Các thương hiệu thành công tại Saudi Arabia thường có bao bì rất sang trọng, thiết kế tinh tế, in ấn chất lượng cao với thông tin song ngữ tiếng Ả-rập và tiếng Anh.

Các doanh nghiệp xây dựng câu chuyện thương hiệu gắn với giá trị cốt lõi vì người tiêu dùng Saudi Arabia đánh giá cao những câu chuyện về nguồn gốc thiên nhiên, quy trình sản xuất sạch và bền vững.

Ngoài ra, các doanh nghiệp Saudi Arabia chủ trương xây dựng mối quan hệ đối tác chiến lược lâu dài. Điều này rất quan trọng vì trong một môi trường cạnh tranh khốc liệt và đa dạng, việc tìm kiếm và xây dựng mối quan hệ bền chặt với các nhà nhập khẩu, phân phối địa phương có uy tín là chìa khóa sống còn.

Cuối cùng, chính quyền, doanh nghiệp, người dân Saudi Arabia đang nỗ lực cùng người Hồi giáo trên toàn cầu thúc đẩy thương hiệu chung – Halal. Đích đến của Halal không chỉ là chứng nhận theo chuẩn tiêu dùng của người Hồi giáo, mà còn là biểu tượng của sản phẩm xanh, sạch được người tiêu dùng toàn cầu yêu thích.

Từ góc độ địa bàn, Đại sứ có thể chia sẻ về những nỗ lực Việt Nam cần thực hiện để các mặt hàng nông sản có thể tiếp cận thị trường hàng hóa và dịch vụ theo tiêu chuẩn Halal tại Saudi Arabia?

Trong những năm qua, Chính phủ, Bộ Ngoại giao và các Bộ, ngành, địa phương và doanh nghiệp Việt Nam đã rất chú ý ‎tới thị trường Halal với ít nhất với 2 tỷ người và quy mô 2.500 tỷ USD, trong đó Saudi Arabia là một thị trường được xây dựng hoàn toàn dựa trên các tiêu chuẩn Halal.

Để tiếp cận hiệu quả thị trường này, Việt Nam đã triển khai rất tích cực Đề án “Tăng cường hợp tác quốc tế để xây dựng và phát triển ngành Halal Việt Nam đến năm 2030”. Theo đó, cần tập trung vào:

Thứ nhất, mở rộng và chuẩn hóa nguồn cung ứng theo chuẩn Halal. Hiện nay, Việt Nam có khoảng 1.000 doanh nghiệp trong tất cả các lĩnh vực (sản xuất, thương mại, chế biến, du lịch...) có sản phẩm được công nhận theo chuẩn Halal.

Việt Nam cần tiếp tục tăng số lượng các doanh nghiệp này và dần hình thành nên hệ sinh thái Halal và gắn hệ sinh thái của chúng ta với thị trường Saudi Arabia nói riêng, 6 nước trong Hội đồng Hợp tác Vùng vịnh (GCC) và cả cộng đồng người Hồi giáo trên thế giới nói chung.

Thứ hai, khôi phục thương mại các mặt hàng trước đây Việt Nam đã từng xuất khẩu tốt vào Saudi Arabia (như thủy sản nuôi trồng) và khai thác tiềm năng từ ngành hàng mới (như hoa tươi...).

Saudi Arabia là thị trường nhập khẩu hoa tươi lớn, đặc biệt phục vụ các dịp lễ, sự kiện và đời sống cao cấp. Trong khi đó, Việt Nam có lợi thế khí hậu và kỹ thuật để sản xuất nhiều loại hoa đẹp, chất lượng cao.

Thứ ba, tăng kết nối logistics và vận tải, trong đó trọng tâm là thiết lập các tuyến vận chuyển trực tiếp đến Saudi Arabia. Hiện nay, rất nhiều các sản phẩm của Việt Nam đến thị trường Saudi Arabia đều phải trung chuyển qua các cảng ở Các Tiểu vương quốc Arab thống nhất (UAE) hay Qatar làm tăng chi phí, kéo dài thời gian và gia tăng rủi ro về chất lượng, đặc biệt với hàng tươi sống, đông lạnh.

Vì vậy, Việt Nam cần thúc đẩy các phương diện gồm: các hãng tàu biển mở các tuyến container lạnh trực tiếp từ cảng biển lớn của Việt Nam (như Cái Mép, Hải Phòng) đến các cảng chính của Saudi Arabia (như Jeddah Islamic Port, King Abdulaziz Port Dammam); phát triển đường bay cargo thẳng, đảm bảo chuỗi lạnh đối với các mặt hàng giá trị cao, dễ hỏng như hoa tươi, trái cây cao cấp hay một số loại thủy sản...

Thưa Đại sứ, Đại sứ quán Việt Nam tại Saudi Arbia có kế hoạch gì để tiếp tục phát huy vai trò cầu nối trong thúc đẩy xuất khẩu nông sản bền vững sang thị trường cửa ngõ của khu vực Trung Đông này?

Phải nói rằng, hiện nay và trong thời gian tới là giai đoạn quan trọng tạo ra chuyển biến căn bản cho hợp tác toàn diện Việt Nam-Saudi Arabia. Việt Nam nỗ lực vươn mình, còn Saudi Arabia thực hiện Tầm nhìn 2030. Saudi Arabia đang mở cửa mạnh mẽ với thế giới, trong khi Việt Nam đã hội nhập rất sâu rộng. Saudi Arabia đang rất năng động và có nhu cầu lớn với nhiều hàng hóa, nhân lực có kỹ năng mà Việt Nam hoàn toàn có thể đáp ứng được, đặc biệt trong lĩnh vực nông nghiệp và nông sản.

Để tranh thủ được xu thế này, Đại sứ quán Việt Nam tại Saudi Arabia sẽ triển khai một cách đồng bộ và chủ động các nhiệm vụ trọng tâm sau:

Một là, tiếp tục đẩy mạnh công tác xúc tiến thương mại tập trung và hiệu quả. Phát huy thành công của chuỗi sự kiện trong năm 2025 vừa qua, Đại sứ quán sẽ chủ động phối hợp chặt chẽ với các cơ quan trong nước như Bộ Công Thương, Bộ Nông nghiệp & Môi trường, các hiệp hội ngành hàng và UBND các tỉnh, thành phố để tổ chức thêm nhiều đoàn xúc tiến thương mại chuyên ngành về nông sản, thực phẩm.

Các sự kiện sẽ được thiết kế chuyên sâu hơn, nhắm vào các nhóm mặt hàng chiến lược và các đối tác phân phối lớn của Saudi Arabia.

Hai là, cung cấp thông tin thị trường chi tiết và kịp thời. Các thông tin này sẽ được chuyển hóa thành các báo cáo, bản tin chuyên đề và phổ biến rộng rãi đến cộng đồng doanh nghiệp thông qua các kênh khác nhau.

Ba là, hỗ trợ giải quyết các điểm nghẽn. Đại sứ quán sẽ tích cực làm việc với các cơ quan chức năng của cả hai nước để tháo gỡ các rào cản kỹ thuật, đẩy nhanh tiến trình đàm phán mở cửa thị trường cho các mặt hàng nông sản mới của Việt Nam (như thủy sản nuôi trồng...) và thúc đẩy công nhận lẫn nhau về chứng nhận Halal.

Bốn là, kết nối đầu tư chiến lược. Bên cạnh thương mại, Đại sứ quán sẽ tập trung kết nối các nhà đầu tư Saudi Arabia có tiềm lực vào lĩnh vực logistics, chế biến nông sản và nông nghiệp công nghệ cao tại Việt Nam, nhằm xây dựng một chuỗi giá trị khép kín, bền vững và nâng cao giá trị cho nông sản xuất khẩu.

Doanh nghiệp Việt Nam nên làm thế nào để có thể kết nối với các chương trình như vậy, thưa Đại sứ?

Để tận dụng tối đa các cơ hội nói trên, tôi cho rằng các doanh nghiệp Việt Nam cần:

Một là, chủ động tìm hiểu thông tin về thị trường Saudi Arabia, về ngành hàng kinh doanh và về đối tác.

Hai là, chuẩn bị kỹ lưỡng bộ hồ sơ năng lực, theo đó, doanh nghiệp cần có profile giới thiệu chuyên nghiệp bằng tiếng Anh hoặc tiếng Ả-rập, các chứng chỉ chất lượng, chứng nhận Halal, và các mẫu sản phẩm đạt tiêu chuẩn xuất khẩu.

Ba là, chủ động lựa chọn và tích cực đăng ký tham gia các hoạt động giới thiệu quảng bá tại Việt Nam cũng như tại Saudi Arabia.

Bốn là, liên hệ trực tiếp với Đại sứ quán để có các thông tin cập nhật, cũng như để được tư vấn, hỗ trợ kết nối với các đối tác phù hợp.

Đại sứ quán luôn xác định rõ vai trò là người bạn đồng hành tin cậy của doanh nghiệp. Với một lộ trình bài bản dưới sự chỉ đạo của Chính phủ, sự vào cuộc của các bộ, ban ngành và địa phương cũng như sự chung sức của cộng đồng doanh nghiệp, Đại sứ quán tin tưởng rằng, con đường đưa nông sản Việt Nam đến với Saudi Arabia nói riêng và khu vực Trung Đông nói chung sẽ ngày càng rộng mở và bền vững.