Ngày 17/7, chính quyền Tổng thống Mỹ Donald Trump đã chính thức công bố kế hoạch đầu tiên cho việc đàm phán lại Hiệp định Thương mại tự do Bắc Mỹ (NAFTA) đã tồn tại 23 năm qua, giữa ba thành viên Mỹ - Canada và Mexico.
Mở rộng xuất khẩu cho hàng hóa Mỹ
Tiết lộ thông tin trong tài liệu dài 17 trang trình lên Quốc hội Mỹ, Đại diện thương mại Mỹ Robert Lighthizer cho biết, để đạt mục tiêu giảm tình trạng mất cân đối trong cán cân thương mại giữa Mỹ với hai quốc gia láng giềng, Washington sẽ tìm cách mở rộng hơn cánh cửa cho hàng hóa Mỹ xuất khẩu sang Canada và Mexico trong khuôn khổ NAFTA.
Ông Robert Lighthizer cũng công bố những mục tiêu ưu tiên mới nhất liên quan đến vòng đàm phán lại NAFTA. Theo đó, tiến trình đàm phán sẽ hướng tới bảo đảm quyền lợi cho người lao động, nông dân cũng như doanh nghiệp Mỹ, thông qua việc hiện đại hóa NAFTA, áp dụng các tiêu chuẩn của thế kỷ 21 như: loại bỏ các trợ cấp không công bằng, loại bỏ các tác động bởi các doanh nghiệp nhà nước, loại bỏ những hạn chế về sở hữu trí tuệ.
Đại diện thương mại Robert Lighthizer cho rằng, với hiệp định mới, việc tiếp cận của Mỹ đối với thị trường Canada và Mexico sẽ được mở rộng hơn, qua đó giảm thâm hụt thương mại lên tới hàng tỷ USD hiện nay.
Ngoài ra, Đại diện thương mại Mỹ cũng cho biết, Washington sẽ đàm phán để tăng cường các quy tắc về nguồn gốc xuất xứ trong NAFTA để những lợi ích của thỏa thuận này không rơi vào tay các quốc gia ngoài khối và nhằm khuyến khích việc nhập khẩu hàng hóa từ Mỹ.
| Tổng thống Mỹ Donald Trump đội mũ cao bồi khi tham dự triển lãm "Made in America" , giới thiệu sản phẩm của đại diện các doanh nghiệp thuộc 50 bang của Mỹ, tại Nhà Trắng, ngày 17/7. (Nguồn: Reuters) |
Ngăn chặn thao túng tiền tệ
Lần đầu tiên trong một thỏa thuận thương mại của Mỹ, Chính phủ nước này tuyên bố muốn có một điều khoản phù hợp để ngăn chặn tình trạng thao túng tỷ giá tiền tệ. Nội dung tài liệu có đoạn khẳng định, không một quốc gia nào được thao túng tỷ giá đồng tiền để giành lợi thế cạnh tranh.
Động thái này có vẻ như nhằm vào các thỏa thuận thương mại mà Mỹ sẽ đàm phán trong tương lai, thay vì nhằm vào Canada và Mexico - hai quốc gia hiện không bị Mỹ xem là thao túng tỷ giá. Nhiều năm qua, Trung Quốc mới là đối tượng mà Mỹ thường xuyên cáo buộc đã cố tình định giá thấp đồng nội tệ để hỗ trợ xuất khẩu.
Kể từ khi được thực thi vào năm 1994, NAFTA đã đưa kim ngạch thương mại giữa Mỹ, Canada và Mexico tăng gấp 4 lần, vượt ngưỡng 1 nghìn tỷ USD vào năm 2015. Nhưng cùng với đó, thâm hụt thương mại của Mỹ với hai nước láng giềng này cũng tăng mạnh. Năm 2016, thâm hụt thương mại của Mỹ với Mexico vượt 63 tỷ USD.
Tổng thống Donald Trump - người luôn chủ trương ủng hộ chính sách bảo hộ sản xuất nội địa, từng chỉ trích các hiệp định thương mại hiện nay của Mỹ như là "thảm họa" và là nguyên nhân khiến Mỹ mất đi hàng triệu việc làm. Trước khi kế hoạch đàm phán lại NAFTA được công bố, Tổng thống Trump cũng đã tuyên bố, trong vòng 6 tháng tới, ông sẽ có thêm các bước đi pháp lý nhằm bảo vệ các nhà sản xuất của nước mình.
Bản kế hoạch này không công bố ngày cụ thể cho cuộc đàm phán lại NAFTA, nhưng theo dự kiến được đưa ra trước đó, cuộc đàm phán sẽ bắt đầu vào ngày 16/8.
Trước đó, tại cuộc họp với các nghị sỹ lưỡng viện Quốc hội Mỹ về quá trình tái đàm phán NAFTA, Ngoại trưởng Mexico Luis Videgaray cho biết, NAFTA đã trở thành nền tảng trong mọi chính sách kinh tế của Mexico. Tuy nhiên, quốc gia này có thể rời khỏi NAFTA nếu không đạt được lợi ích trong quá trình tái đàm phán. Từ đầu năm 2017, Mexico đã tiến hành tư vấn chính thức với lĩnh vực tư nhân trong vòng 90 ngày nhằm xác định các yếu tố và điều kiện cần thiết trên đàm phán với Mỹ.