| Nguyên thủ nhiều nước Tây Phi tai một hội nghị kín hôm 30/5 ở Ghana, thảo luận về cuộc đảo chính ở Mali. (Nguồn: Asaase Radio) |
Tham gia hội nghị có Tổng thống Nigeria Muhammadu Buhari, Tổng thống Côte d’Ivoire Alassane Ouattara và người đồng cấp Burkina Faso Roch Marc Christian Kaboré cùng đại diện các phái đoàn thuộc Cộng đồng các quốc gia Tây Phi (ECOWAS) cũng như cựu Tổng thống Nigeria Goodluck Jonathan, đồng thời là nhà hòa giải cuộc khủng hoảng Mali.
Trong bài phát biểu khai mạc hội nghị, Chủ tịch đương nhiệm của ECOWAS, Tổng thống Ghana Nana Akufo-Addo, cho biết, ông đã triệu tập hội nghị bất thường này "do mức độ nghiêm trọng của sự việc", đồng thời nhắc lại cam kết hỗ trợ quá trình chuyển tiếp hòa bình ở Mali và khôi phục một chính phủ dân chủ để đảm bảo sự ổn định của Mali và khu vực.
Trong Hội nghị, các nhà lãnh đạo Tây Phi đã nhất trí đình chỉ tư cách của Mali trong ECOWAS sau khi quân đội nước này tiến hành cuộc đảo chính lần thứ hai.
Phát biểu trước báo giới sau hội nghị, Ngoại trưởng Ghana Shirley Ayorkor Botchwey nói: "Quyết định đình chỉ tư cách Mali trong ECOWAS có hiệu lực ngay lập tức cho tới thời hạn chót là cuối tháng 2/2022, thời điểm Mali được yêu cầu phải trao quyền lực cho một chính phủ dân cử dân chủ".
Theo ông Botchwey: "Một trong những quyết định của các nguyên thủ Tây Phi là Mali phải đảm bảo rằng, trong vài ngày tới sẽ cử ra một thủ tướng dân sự để thành lập một chính phủ lâm thời mới".
Trong một thông báo sau hội nghị trên, ECOWAS đã yêu cầu Mali phải tuân theo cam kết tổ chức cuộc bầu cử tổng thống vào tháng 2/2022 sau thời gian chuyển tiếp kéo dài 18 tháng bất chấp việc các nhà lãnh đạo lâm thời bị quân đội bãi nhiệm vào tuần trước.
Trước đó, ngày 28/5, Tòa án Hiến pháp Mali đã công bố Phó Tổng thống, Đại tá Assimi Goita, sẽ là Tổng thống chuyển tiếp ở quốc gia Tây Phi. Ông Goita cũng đã đến Ghana hôm 29/5 để tham vấn về Hội nghị trên.
Theo thông báo của Tòa án Hiến pháp Mali, Đại tá Goita sẽ "thực hiện các chức năng của tổng thống chuyển tiếp lãnh đạo đất nước trong giai đoạn chuyển tiếp cho tới khi kết thúc".
Trước đó, hồi tháng 8/2020, Đại tá Goïta và một nhóm đại tá khác đã lật đổ Tổng thống Ibrahim Boubacar Keïta. Tuy nhiên, dưới áp lực quốc tế, ông đã chấp nhận bổ nhiệm Tổng thống và Thủ tướng dân sự là các ông Bah Ndaw và Moctar Ouane.
Về phần mình, Đại tá Goïta được bổ nhiệm làm Phó Tổng thống, chịu trách nhiệm an ninh thiết yếu và các đại tá khác cũng đã được bổ nhiệm vào những vị trí chủ chốt trong chính quyền.
Hôm 24/5, các binh sĩ đã bắt giữ Tổng thống Bah Ndaw và Thủ tướng Moctar Ouane của chính phủ lâm thời và trả tự do cho 2 nhà lãnh đạo này hôm 27/5 sau khi họ tuyên bố từ chức.
Trong diễn biến liên quan, phát biểu lần đầu tiên kể từ khi nắm quyền Tổng thống chuyển tiếp, Đại tá Goita cho biết, sẽ bổ nhiệm thủ tướng mới trong vài ngày tới "và thực hiện một cuộc tham vấn rộng rãi giữa các phe phái".
Nhà lãnh đạo lưu ý thêm rằng, ông muốn một thành viên của phong trào đối lập M5 - một nhóm vốn có ảnh hưởng tại Mali mà quân đội đã bỏ qua sau cuộc đảo chính - thực hiện vai trò này.