Việt Nam dường như là điểm sáng kinh tế duy nhất ở châu Á nhờ cân bằng rất tốt giữa vấn đề bảo đảm sức khỏe cộng đồng và tăng trưởng kinh tế ngay từ khi đại dịch Covid-19 bùng phát. Ngân hàng Thế giới (WB) dự đoán Việt Nam sẽ tăng trưởng 2,8% vào năm 2020, ngay cả khi các nước láng giềng châu Á đang “vật lộn” để phục hồi từ khủng hoảng.
| Một góc Thủ đô Hà Nội (Ảnh minh họa - Nguồn: Summit Bar) |
Theo một bài viết trên Nikkei Asia, “Việt Nam đã kiểm soát thành công dịch bệnh Covid-19. Xuất khẩu tăng giúp thúc đẩy tăng trưởng, khi các công ty chuyển hoạt động sản xuất khỏi Trung Quốc. Xuất khẩu trong tháng 10 tăng 9,9% lên 26,7 tỷ USD”. Năm 2019, xuất khẩu hàng hóa của Việt Nam chiếm 100,9% GDP.
Khi dịch Covid-19 bùng phát, Việt Nam đã kiềm chế tác động của đại dịch ở mức tối thiểu. Tính đến ngày 1/12, Việt Nam chỉ có 1.351 trường hợp được xác nhận nhiễm Covid-19, 1.195 trường hợp hồi phục và 35 trường hợp tử vong. Chỉ sau 3 tuần phong tỏa vào tháng 4, Việt Nam đã khôi phục các hoạt động sản xuất, nhanh hơn các nước khác trong khu vực.
Việt Nam thực hiện nghiêm ngặt các biện pháp bảo vệ sức khỏe cộng đồng và chỉ thực hiện phong tỏa ở những khu vực thực sự là “điểm nóng”. Kết quả là, rất ít lao động mất việc làm và chi tiêu của người tiêu dùng (chiếm 70% GDP) vẫn ổn định.
Theo Quỹ Tiền tệ Quốc tế (IMF), GDP bình quân đầu người của Việt Nam là 3.498 USD, sẽ vượt mức 3.373 USD của Philippines trong năm 2020. Việt Nam đã mất 4 thập kỷ để vượt qua Philippines về khía cạnh này.
Ông Sonny Africa, Giám đốc điều hành Ibon Foundation (tổ chức nghiên cứu, giáo dục và phát triển thông tin phi lợi nhuận có trụ sở tại Philippines), cho rằng, có lẽ chìa khóa thành công của Việt Nam trong cuộc khủng hoảng hiện nay là cách Việt Nam “ứng phó với đại dịch để giữ cho nền kinh tế phát triển”.
Ông Sony nhấn mạnh: “Tất nhiên, ở đây có bài học về vấn đề ứng phó với đại dịch. Tuy nhiên, bài học lớn hơn là cần tìm hiểu tại sao Việt Nam có thể bắt kịp Philippines. Tăng trưởng kinh tế nhanh chóng và bền vững không đơn thuần xuất phát từ việc mở cửa và tự do hóa nền kinh tế. Việt Nam từng nghèo hơn Philippines, song họ đã và đang thực hiện chiến lược phát triển do nhà nước định hướng trong nhiều thập kỷ".
So sánh Việt Nam với Philippines, chuyên gia Africa nhận định: “Đầu tư nước ngoài được Việt Nam coi là phương tiện để phát triển quốc gia chứ không phải là mục đích tự thân như ở Philippines. Do đó, tăng trưởng kinh tế của Việt Nam ngày càng sâu rộng, mạnh mẽ và bền vững”.
Trong 3 năm qua, Việt Nam thu hút vốn đầu tư trực tiếp nước ngoài (FDI) cao gấp 2 lần so với Philippines. Theo Nikkei, trong năm 2020, trước khi Hiệp định đối tác kinh tế toàn diện khu vực (RCEP) được ký kết và trước khi làn sóng “di cư” của các trung tâm sản xuất từ Trung Quốc sang ASEAN bắt đầu, các cam kết FDI vào Việt Nam ước tính đạt 38 tỷ USD, so với 7,7 tỷ USD đầu tư vào Philippines.